Trên nhiều diễn đàn, nhất là diễn đàn Trung ương về phòng, chống tham nhũng (PCTN), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thường có cách nói hình ảnh rằng “lò đã nóng lên rồi, củi tươi cũng phải cháy”… và để phòng ngừa TN thì phải “nhốt quyền lực trong lồng cơ chế”. Mới đây, phát biểu tại Hội nghị toàn quốc về công tác PCTN, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng một lần nữa khẳng định, phải tiếp tục tăng cường công tác PCTN thông qua giám sát, kiểm soát quyền lực.
Đánh giá của Trung ương cho thấy, công tác PCTN trong cả nước thời gian qua có những chuyển biến tích cực và rõ rệt, được nhân dân hoan nghênh, đồng tình, ủng hộ. TN đang từng bước được kiềm chế và có chiều hướng thuyên giảm. Nhiều vụ việc, vụ án TN kinh tế nghiêm trọng, phức tạp, kể cả những vụ việc tồn tại từ nhiều năm trước cũng đã được phát hiện, xử lý nghiêm minh, công khai, đúng luật, có lý, có tình. Sau hơn 2 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, đã có gần 1.300 đảng viên bị thi hành kỷ luật do TN, cố ý làm trái quy định pháp luật. Nhiều cán bộ cao cấp, tổ chức đảng vi phạm đã bị kỷ luật, trong đó đáng chú ý có cả Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương Đảng, cả cán bộ đương chức và đã nghỉ chế độ. Trung ương cũng chỉ đạo kiểm tra công tác PCTN tại 63 tỉnh, thành, qua đó đã kiến nghị chỉ đạo xử lý 452 vụ việc, vụ án TN kinh tế. Đây được xem là bước đột phá trong công tác kiểm tra, kỷ luật của Đảng.
Tại Thái Nguyên, thời gian qua công tác PCTN cũng có nhiều chuyển biến tích cực. Trong năm 2017, các cơ quan chức năng đã tiến hành khởi tố 5 vụ án với 16 bị can phạm các tội tham ô tài sản, giả mạo trong công tác, lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản. Tài sản TN được phát hiện có trị giá trên 433 triệu đồng và tài sản TN đã thu hồi là 100 triệu đồng…
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, công tác PCTN nói chung vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Trung ương đánh giá, công tác này ở một số bộ, ngành, địa phương chưa có sự chuyển biến rõ rệt, vẫn còn tình trạng “trên nóng, dưới lạnh”, nể nang, né tránh, ngại va chạm. Việc phát hiện, xử lý TN vẫn chưa đáp ứng yêu cầu. Các cơ quan, đơn vị còn rất yếu trong khâu tự kiểm tra, phát hiện và xử lý TN trong nội bộ… Còn đối với Thái Nguyên, UBND tỉnh cũng khẳng định, việc tuyên truyền về công tác PCTN chưa thường xuyên, sâu rộng và hiệu quả; công tác thanh, kiểm tra về PCTN ở một số nơi chưa nghiêm, vẫn còn tình trạng nhũng nhiễu của cán bộ, công chức trong thi hành nhiệm vụ; kỷ cương, kỷ luật ở một số cơ quan, đơn vị có lúc bị xem nhẹ; trách nhiệm và kỷ luật công vụ của một số cán bộ chưa cao…
Trong bài phát biểu quan trọng tại Hội nghị toàn quốc về công tác PCTN, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: PCTN là công việc hệ trọng, phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, kiên quyết, kiên trì; chúng ta tuyệt nhiên không được tự thỏa mãn với những kết quả đã đạt được. Tổng Bí thư nhấn mạnh 6 giải pháp quan trọng trong PCTN thời gian tới. Trong đó, giải pháp đầu tiên, quan trọng nhất chính là đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, thống nhất cao về ý chí, hành động của cán bộ, đảng viên, nhân dân về PCTN. Tiếp đến là hoàn thiện cơ chế phòng ngừa chặt chẽ, tiến tới “không thể TN”; tăng cường kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng, siết chặt kỷ luật, kỷ cương; nâng cao hiệu quả công tác giám sát, kiểm soát quyền lực; phát hiện, xử lý các vụ việc, vụ án TN nhất là ở các địa phương cơ sở, ngăn chặn có hiệu quả tệ “TN vặt”; kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của các cơ quan có chức năng PCTN. Tổng Bí thư cũng yêu cầu, phải quán triệt phương châm “phòng ngừa chặt chẽ, ngăn chặn từ gốc, phát hiện từ sớm, xử lý từ đầu, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn”. Khi xử lý phải có hình thức đúng mức, không “rút kinh nghiệm chung chung”. Cán bộ lãnh đạo các cấp phải ghi nhớ, bất cứ ai cũng không có quyền lực tuyệt đối ngoài pháp luật, bất kỳ ai sử dụng quyền lực đều phải phục vụ nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân và tự giác chịu sự giám sát của nhân dân…
Theo ghi nhận của chúng tôi, dư luận cả nước thực sự quan tâm, theo dõi, đồng lòng và đánh giá rất cao chủ trương, giải pháp PCTN của Trung ương. Đặc biệt, bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thể hiện sự quyết tâm của Đảng ta trong công tác PCTN đã tạo động lực, sức mạnh để các cấp, các ngành và nhân dân cả nước tin tưởng, quyết liệt đấu tranh bài trừ tệ nạn TN ra khỏi cộng đồng.
Có thể nói, công tác PCTN là một trong những lĩnh vực nhạy cảm, khó khăn, phức tạp đòi hỏi phải được quan tâm thường xuyên, liên tục và lâu dài. Dự báo, tình hình TN vẫn đang tiềm ẩn ở một số địa phương, lĩnh vực, nhất lĩnh các lĩnh vực nhạy cảm như đất đai, xây dựng, tài chính. Tuy nhiên, với tinh thần chỉ đạo quyết liệt, thống nhất từ Trung ương đến địa phương, trong đó có các cơ chế giám sát, kiểm soát, xử lý chặt chẽ, bài bản, tin chắc tình trạng TN sẽ dần bị đẩy lùi.