Đối ngoại năm 2018: Điểm sáng trong toàn bộ thành tựu chung của đất nước

Năm 2018 đã khép lại với những thành tựu rực rỡ trong công tác đối ngoại (CTĐN) của Đảng và Nhà nước ta. Điều này được Phó thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định trong bài viết đánh giá về CTĐN năm 2018. Báo Thái Nguyên điện tử trích đăng bài viết của đồng chí Phạm Bình Minh.

Lửa thử vàng, gian nan thử sức

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Ngoại giao lần thứ 30 (tháng 8-2018), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đánh giá CTĐN đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, trở thành một điểm sáng trong toàn bộ những thành tựu chung của đất nước. Với phương châm chủ động, sáng tạo trong cách làm và hiệu quả trong hành động, CTĐN đã vươn mình khẳng định thêm nhiều dấu ấn mới, góp phần nâng cao thế và lực của đất nước.

Đối ngoại đa phương có bước phát triển mới về chất với việc ngày 8-8-2018 Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị 25 về đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương đến năm 2030. Đây là lần đầu tiên Đảng ta ban hành một văn kiện chỉ đạo riêng về đối ngoại đa phương. Đó là cột mốc quan trọng về tư duy đối ngoại và thể chế hóa chủ trương của Đại hội Đảng XII về chủ động, tích cực hội nhập quốc tế.

Năm 2018, chúng ta đã tổ chức thành công nhiều hội nghị quốc tế quan trọng. Thành công của những sự kiện đó cho thấy vai trò, vị thế và uy tín của đất nước ta đã tăng đáng kể, đồng thời cũng mở ra nhiều cơ hội hợp tác, kinh doanh cho doanh nghiệp Việt Nam.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng được cộng đồng quốc tế tín nhiệm trao thêm nhiều trọng trách đa phương quan trọng. Tháng 5-2018, Nhóm nước châu Á-Thái Bình Dương chính thức thông qua đề cử Việt Nam là đại diện duy nhất của nhóm ứng cử làm thành viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (LHQ) nhiệm kỳ 2020-2021. Tháng 12-2018, Việt Nam cũng lần đầu tiên trúng cử vào Ủy ban Luật thương mại quốc tế của LHQ (UNCITRAL).

Trong bối cảnh quan hệ quốc tế có những diễn biễn phức tạp, bất ngờ, với tinh thần chủ động, sáng tạo, chúng ta không những củng cố mà còn mở rộng thêm được khuôn khổ quan hệ với các đối tác chủ chốt. Năm qua, lãnh đạo Đảng và Nhà nước ta đã thực hiện 28 chuyến thăm nước ngoài và dự các hội nghị quốc tế lớn, đón 33 đoàn lãnh đạo cấp cao các nước thăm và dự các hoạt động quan trọng tại Việt Nam và hàng trăm cuộc tiếp xúc cấp cao bên lề các hội nghị đa phương quan trọng. Những chuyến thăm viếng, tiếp xúc cấp cao sôi động đó thực sự tạo xung lực mới trong quan hệ với các đối tác trên tất cả lĩnh vực, phục vụ thiết thực lợi ích an ninh và phát triển của đất nước.

Giữa những cơn gió ngược từ trào lưu bảo hộ thương mại, con thuyền kinh tế Việt Nam vẫn vững vàng tiến ra biển lớn. Cùng 10 quốc gia thành viên khác, Việt Nam đã ký Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và là một trong 7 nước phê chuẩn hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đầu tiên trên thế giới, qua đó khẳng định vai trò là một mắt xích trong các liên kết kinh tế quan trọng ở khu vực. Chúng ta và Liên minh châu Âu (EU) đang hoàn tất các bước kỹ thuật cuối cùng để ký chính thức và phê chuẩn Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA).

Bám sát và thực hiện tốt chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị Ngoại giao 30 là lấy doanh nghiệp và người dân làm trung tâm, đồng hành cùng doanh nghiệp vươn ra thế giới, ngoại giao kinh tế đã góp phần xứng đáng vào thúc đẩy nâng cao kim ngạch thương mại của Việt Nam với các đối tác thương mại lớn, như: Trung Quốc, Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản, EU.

Tiến trình hội nhập quốc tế trong lĩnh vực chính trị, quốc phòng, an ninh cũng có thêm nhiều bước tiến mới. Đóng góp của Việt Nam vào sứ mệnh gìn giữ hòa bình và an ninh quốc tế có sự phát triển về chất với việc lần đầu tiên chúng ta chuyển từ cử một số cán bộ, chiến sĩ sang cử một đơn vị (một bệnh viện dã chiến cấp 2) tham gia Phái bộ Gìn giữ hòa bình của LHQ tại Nam Sudan. Các cuộc diễn tập chung, tìm kiếm cứu nạn, giao lưu hữu nghị giữa Việt Nam với Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ, Hàn Quốc… cả ở kênh song phương và trong khuôn khổ ASEAN đã góp phần tăng cường hiểu biết lẫn nhau và tin cậy chính trị.

Đường biên giới trên bộ với các nước láng giềng Trung Quốc, Lào và Campuchia tiếp tục được quản lý tốt, thực sự trở thành đường biên giới hòa bình, hữu nghị và phát triển. Việt Nam và Campuchia đang phấn đấu pháp lý hóa 84% thành quả phân giới cắm mốc mà đến nay hai bên đã đạt được. Trên Biển Đông, chúng ta cũng tiếp tục bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo của Tổ quốc và các quyền, lợi ích hợp pháp phù hợp với Công ước của LHQ về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS). Vòng đàm phán thực chất chính thức đầu tiên về Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) được tổ chức tại Nha Trang (3-2018) tạo cơ sở ban đầu để hướng tới xây dựng một COC hiệu quả, thực chất và ràng buộc. Trung ương Đảng cũng đã ban hành Nghị quyết 36 về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó xác định Việt Nam phải trở thành quốc gia mạnh về biển, phát triển bền vững kinh tế biển gắn liền với giữ vững độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, góp phần duy trì môi trường hoà bình, ổn định cho phát triển.

Bên cạnh những điểm sáng nói trên, một thành tựu nổi bật của CTĐN là đã triển khai rất kịp thời, hiệu quả công tác bảo hộ công dân và công tác người Việt Nam ở nước ngoài. Trong năm 2018, chúng ta đã bảo hộ tổng cộng 10.378 công dân (tăng 22% so với năm 2017), 1.589 ngư dân/189 tàu cá. Nhiều hoạt động phong phú, ý nghĩa được tổ chức cho kiều bào, góp phần củng cố khối đại đoàn kết dân tộc cùng hướng về quê hương đất nước.

Trong bối cảnh đất nước hội nhập sâu rộng, ngoại giao văn hóa và thông tin tuyên truyền đối ngoại đã và đang đóng vai trò rất quan trọng quảng bá hình ảnh một Việt Nam đổi mới, hội nhập, ổn định, hiếu khách và giàu bản sắc. Đặc biệt, việc công viên địa chất toàn cầu Non nước Cao Bằng và “Hoàng hoa sứ trình đồ” được UNESCO công nhận đã làm phong phú thêm các di sản văn hóa thế giới của Việt Nam. Những nỗ lực đó góp phần nâng số lượng du khách quốc tế đến Việt Nam năm nay lên con số kỷ lục hơn 15 triệu lượt người.

Nhìn tổng thể, có thể thấy những kết quả quan trọng đạt được trong CTĐN của Đảng và Nhà nước năm 2018 đã góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đồng thời định vị Việt Nam một cách vững chắc hơn trong cục diện khu vực và quốc tế.

Vững tin hướng tới chặng đường phía trước

Với những thành tựu quan trọng đạt được trong năm 2018 và quyết tâm lớn, toàn ngành đối ngoại đang bước vào năm 2019 với tinh thần sáng tạo, đột phá và vượt lên chính mình, hướng tới thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị Ngoại giao 30 tháng 8-2018. Những nhiệm vụ quan trọng của đối ngoại Việt Nam năm 2019 là: Tiếp tục giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ; đưa quan hệ với các đối tác đi vào chiều sâu, hiệu quả và bền vững hơn; triển khai tốt Chỉ thị 25 của Ban Bí thư về nâng tầm đối ngoại đa phương, nhất là hoàn tất công tác chuẩn bị mọi mặt để hướng tới đảm nhận các trọng trách tại các diễn đàn đa phương quan trọng như ASEAN và LHQ; giữ cho được đà hội nhập quốc tế, nhất là việc triển khai hiệu quả CPTPP và các hiệp định thương mại thế hệ mới khác; bước vào giai đoạn liên kết kinh tế quốc tế sâu rộng hơn.

Với thế và lực mới của đất nước sau hơn 30 năm đổi mới, với sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng và Nhà nước, trí tuệ và bản lĩnh của ngoại giao Việt Nam sẽ tiếp tục được khẳng định, gặt hái thêm nhiều thành tựu lớn hơn, đóng góp xứng đáng vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.