Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 và những hội nghị liên quan vừa kết thúc tốt đẹp dưới sự tổ chức, điều phối của Việt Nam. Thành công của sự kiện đã thể hiện hình ảnh Cộng đồng ASEAN thống nhất, nỗ lực gắn kết vì tương lai; cho thấy một Việt Nam năng động, sẵn sàng vượt qua mọi thách thức, đủ năng lực đảm nhận những trọng trách to lớn.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, trên cương vị Chủ tịch ASEAN 2020, chủ trì buổi họp báo quốc tế kết thúc hội nghị.
Nghi thức bắt tay ấm áp và chụp ảnh chung vốn là truyền thống của hội nghị thường niên khối ASEAN, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 đã không thể diễn ra như thường lệ trong lần này. Tuy nhiên, lễ khai mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 vẫn tràn ngập sắc màu tươi sáng qua những bài hát và điệu múa truyền thống tại điểm cầu Hà Nội - Thủ đô của Việt Nam, nước Chủ tịch ASEAN 2020. Sự tham dự của khoảng 300 khách mời trong bầu không khí gần gũi, bỏ lại phía sau những lo ngại về dịch bệnh là thành tựu của nước chủ nhà Việt Nam trong đẩy lùi dịch COVID-19.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, ASEAN tổ chức một hội nghị cấp cao theo hình thức trực tuyến. Điều này đặt ra nhiều thách thức, khác biệt rất lớn trong khâu tổ chức và điều hành. Song, nhờ sự hợp tác chặt chẽ với các quốc gia thành viên, sự chuẩn bị kỹ lưỡng về kỹ thuật, hậu cần…, các hội nghị đã diễn ra tốt đẹp.
Những cuộc thảo luận thẳng thắn, mang tính xây dựng, đi vào thực chất, sát nội dung chương trình nghị sự đặt ra thể hiện sự coi trọng, ủng hộ cao đối với sáng kiến tổ chức hội nghị trực tuyến của Việt Nam, cũng như quyết tâm thúc đẩy các tiến trình ASEAN. Tổ chức thành công sự kiện quan trọng này, Việt Nam đã thực hiện cam kết duy trì đối thoại thường xuyên của hiệp hội và thể hiện quyết tâm hoàn thành vai trò Chủ tịch ASEAN 2020.
Xuyên suốt những hoạt động của hội nghị, các nhà lãnh đạo khu vực đã thể hiện quyết tâm khẳng định vai trò trung tâm của ASEAN trước tác động, biến động mạnh mẽ từ tình hình khu vực và thế giới, đặc biệt trong bối cảnh dịch COVID-19 tạo nên nhiều thay đổi trong môi trường quốc tế. Các thành viên ASEAN, dưới sự dẫn dắt của Việt Nam, đã thể hiện quyết tâm đoàn kết để phát triển kinh tế - xã hội sau đại dịch, đồng thời phòng ngừa dịch bệnh tốt, không để làn sóng COVID-19 thứ hai trở lại.
Các nhà lãnh đạo ASEAN cũng khẳng định mong muốn hướng đến xây dựng một khu vực hòa bình, hữu nghị, thịnh vượng, tiếp tục mở rộng hợp tác với các đối tác lớn, nâng cao vai trò và vị thế của ASEAN trên trường quốc tế. Sự đồng lòng, thống nhất này được thể hiện rõ qua Tuyên bố Chủ tịch Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 và nhiều văn kiện khác của hội nghị.
Cho dù đại dịch COVID-19 gây ra tác động lớn đối với nhiều quốc gia trong khối, song, vượt lên những khó khăn, thành công của Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 đã truyền tải thông điệp về một khu vực ASEAN an toàn, gắn kết và chủ động thích ứng. Sự kiện cũng nêu cao tinh thần đoàn kết, ý chí chính trị mạnh mẽ và quyết tâm của các quốc gia thành viên nhằm hoàn thành những mục tiêu hợp tác, liên kết ASEAN trong năm 2020, xây dựng Cộng đồng ASEAN thống nhất, thịnh vượng và định hướng phát triển khối trong một thế giới không ngừng biến động.
Dịch Covid-19 đã làm thay đổi hoạt động hợp tác của ASEAN cũng như những hoạt động trong nhiệm kỳ Chủ tịch của Việt Nam. Dẫu vậy, thành công trong công tác tổ chức, điều hành Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 và những hội nghị liên quan, Việt Nam đã thực hiện tốt vai trò Chủ tịch, tạo đòn bẩy để tiếp tục triển khai các hoạt động của ASEAN trong nửa cuối năm 2020.
Như khẳng định của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại hội nghị: "Mẫu số chung lợi ích gắn kết các quốc gia thành viên ASEAN hơn 5 thập kỷ qua càng được nhân lên trong bối cảnh khó khăn, thử thách. Dịch COVID-19 là phép thử để ASEAN khẳng định bản lĩnh của một cộng đồng ngày càng trưởng thành". Vì thế, những thành quả vừa đạt được để lại dấu ấn tốt đẹp về khả năng dẫn dắt các hợp tác trong khối của Việt Nam nhằm bảo đảm mục tiêu xây dựng một Cộng đồng ASEAN đoàn kết, tự cường, năng động và ngày càng trưởng thành.