Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam xác định tôn chỉ mục đích của Đảng, quy định nhiệm vụ, quyền hạn của đảng viên, các nguyên tắc tổ chức và cơ cấu hệ thống tổ chức của Đảng. Đối với các cấp ủy đảng và mỗi đảng viên, chấp hành đầy đủ và nghiêm túc Điều lệ Đảng là yêu cầu bắt buộc, là thước đo cơ bản nhất đánh giá phẩm chất cách mạng của người cán bộ, đảng viên của Đảng, đồng thời cũng là cơ sở của việc thực hiện nghiêm chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Trong dự thảo các văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, phần tổng kết thi hành Điều lệ Đảng nhiệm kỳ Đại hội XII nêu nhận định: Việc thi hành các nội dung của Điều lệ Đảng, đã được các cấp ủy, tổ chức Đảng triển khai thực hiện nghiêm túc, tạo chuyển biến tích cực và đạt được những kết quả toàn diện, rõ rệt.
Có thể nói, đó là một trong những nguyên nhân góp phần quyết định đóng góp vào thành tựu chung của công tác xây dựng Đảng nhiệm kỳ vừa qua, làm cho Đảng ta ngày càng phát triển, trưởng thành, xứng đáng với vai trò là người lãnh đạo, tổ chức mọi thắng lợi của dân tộc và của đất nước được nhân dân yêu quý, tin tưởng.
Trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội; từ ổn định xã hội, phát triển kinh tế, tăng cường an ninh - quốc phòng hay đối phó với thiên tai, dịch bệnh… Ở đâu cũng thấy những gương sáng của người cán bộ, đảng viên. Đó là những con người chân chính mà phẩm chất của họ bắt nguồn từ việc hiểu rõ và thực hiện nghiêm chỉnh những quy định trong Điều lệ Đảng.
Giữa các kỳ Đại hội, Trung ương đã ban hành các nghị quyết, quy định, hướng dẫn để cụ thể hóa các nội dung của Điều lệ Đảng như: Về những điều Đảng viên không được làm; vai trò và trách nhiệm gương mẫu của người đứng đầu; chống suy thoái, tự diễn biến; về kiểm soát quyền lực, chống quan liêu, tham nhũng…
Điều đó có ý nghĩa rất lớn, làm phong phú, sâu sắc thêm nội dung của Điều lệ Đảng và làm cho việc thực hiện hiệu quả và thích ứng với sự phát triển của xã hội, của đất nước. Đó là những kết quả tích cực và rõ rệt.
Cũng cần phải nhìn nhận một cách thẳng thắn là vẫn còn có không ít đảng viên, những người đứng đầu hoặc thành viên các cơ quan lãnh đạo của Đảng, bị cơ quan bảo vệ pháp luật điều tra, truy tố, xét xử đều là những người bị cơ quan kiểm tra kỷ luật của Đảng kết luận là không làm tròn nghĩa vụ đảng viên, không thực hiện nghị quyết của Đảng, vi phạm nguyên tắc tổ chức của Đảng, mất dân chủ, không thực hành tự phê bình và phê bình, làm hại cho Đảng, cho nước, cho dân…
Để Điều lệ Đảng được tất cả mọi đảng viên thấm nhuần và thực hiện nghiêm túc, trong nhiệm kỳ tới, theo tôi nên chú trọng hơn nữa các nội dung sau: Một là, căn cứ vào tình hình thực tiễn, Trung ương có những quy định, hướng dẫn mới, kịp thời về các nội dung trong Điều lệ Đảng và đảng viên thống nhất thực hiện. Hai là, có quy định chặt chẽ về việc giáo dục và kiểm tra về Điều lệ Đảng của đảng viên, nhất là về nghĩa vụ đảng viên, những nguyên tắc của Đảng về tập trung dân chủ, về lãnh đạo tập thể, trách nhiệm cá nhân, dân chủ thực sự, sử dụng thường xuyên, đúng đắn và thực chất “vũ khí” tự phê bình và phê bình để rèn luyện bản thân mỗi đảng viên và xây dựng tổ chức.
Đối với những đảng viên được Đảng giao những vị trí trọng trách quan trọng trong tổ chức Đảng, chính quyền càng cần phải thường xuyên được giáo dục và kiểm tra việc thi hành Điều lệ Đảng. Được như vậy, tôi tin rằng đội ngũ đảng viên và cán bộ Đảng sẽ xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ trung thành của nhân dân như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy và sẽ được nhân dân tin tưởng, yêu mến...