Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Đảng mạnh là do chi bộ tốt, chi bộ tốt là do các đảng viên đều tốt”. Do vậy, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng không thể tách rời việc nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên.
Năm 2020 và 6 tháng đầu năm nay, Đảng bộ xã Điềm Thụy (Phú Bình) làm thủ tục đề nghị cấp trên cho ra khỏi Đảng 2 đảng viên. Cả 2 trường hợp này đều có đơn xin ra khỏi Đảng với lý do đi làm kinh tế.
Theo đồng chí Dương Thị Hạnh, Văn phòng Đảng ủy xã Điềm Thụy: Một trường hợp đi lao động ở Đài Loan, không tham gia sinh hoạt, không tham gia lớp bồi dưỡng đảng viên mới và một trường hợp đảng viên là công an viên xóm Trung 1, lấy lý do đi làm kinh tế xin ra khỏi Đảng. Mặc dù cấp ủy chi bộ, lãnh đạo Đảng ủy xã đã trực tiếp gặp gỡ nắm bắt tư tưởng, động viên, tuyên truyền song đồng chí này vẫn nêu lý do điều kiện kinh tế gia đình khó khăn nên không thể tham gia sinh hoạt Đảng.
Cũng trong 6 tháng đầu năm 2021, xã Tân Khánh (Phú Bình) có 3 đảng viên xin ra khỏi Đảng. Hiện nay, Huyện ủy đã quyết định cho ra khỏi Đảng anh Nguyễn Văn K., sinh năm 1986, vào Đảng ngày 7/4/2008. Theo đồng chí Dương Ngọc Tuyên, Bí thư Đảng ủy xã: Hiện nay, còn 2 đồng chí ở Chi bộ xóm Kê và Chi bộ Hoàng Mai 1 có đơn xin ra khỏi Đảng, Đảng ủy đang giao cho chi bộ tiếp tục tuyên truyền, vận động, chưa xét hồ sơ. Các trường hợp này đều lấy lý do là đi làm ăn kinh tế, xa nhà không có thời gian sinh hoạt chi bộ theo quy định.
Còn tại xã Nam Hòa, huyện Đồng Hỷ, năm 2020 có 1 trường hợp đảng viên phải xóa tên và 1 trường hợp xin ra khỏi đảng. Theo đồng chí Lý Văn Long, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy: Đảng viên đề nghị xóa tên do vi phạm điều 5, điều 8 Điều lệ Đảng, giảm sút ý chí phấn đấu, tự ý bỏ sinh hoạt chi bộ, không đóng Đảng phí 4 tháng, không tham dự lớp bồi dưỡng dành cho đảng viên mới, không đủ điều kiện để xét công nhận đảng viên chính thức. Trường hợp xin ra khỏi Đảng vì lý do khách quan, chồng bị bệnh hiểm nghèo mất, bản thân chị này bị tai nạn giao thông không tự đi lại được, không đủ điều kiện tham gia sinh hoạt Đảng.
6 tháng đầu năm nay, toàn tỉnh có 25 đảng viên xin ra khỏi Đảng. Tìm hiểu thực tế tại một số chi, đảng bộ trên địa bàn tỉnh, chúng tôi nhận thấy số đảng viên, đặc biệt là đảng viên trẻ thường lấy lý do bận đi làm kinh tế nên không tham gia sinh hoạt chi bộ diễn ra khá phổ biến.
Trao đổi với đại diện cấp ủy một số chi bộ, chúng tôi được biết thực trạng đảng viên (nhất là đảng viên trẻ) không gương mẫu trong việc chấp hành các quy định của Đảng, bỏ dự sinh hoạt chi bộ không có lý do chính đáng, không đóng Đảng phí và xin ra khỏi Đảng có chiều hướng gia tăng.
Là người nghiên cứu sâu về công tác xây dựng Đảng, ông Nguyễn Trường Kháng, nguyên Trưởng Khoa Mác-Lênin, Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, cho rằng: Có nhiều vấn đề phải suy nghĩ trong sự nghiệp phấn đấu của mỗi người khi trưởng thành, trong đó có công việc, sự nghiệp và gia đình. Trong sự nghiệp có sự nghiệp chính trị, trở thành đảng viên là mục tiêu phấn đấu của rất nhiều người. Tại sao có chuyện đảng viên xin ra khỏi Đảng, tôi cho rằng có nguyên nhân giai đoạn vừa qua một số chi bộ chạy theo chỉ tiêu giao nên khi xem xét, lựa chọn, bồi dưỡng, kết nạp có những đối tượng chưa đủ chín, đủ kỹ. Bên cạnh đó, việc sinh hoạt chi bộ còn thiếu hấp dẫn. Có đảng viên phản ánh dự sinh hoạt chi bộ không khác gì nội dung cuộc họp tổ dân phố. Mặt khác, công tác quản lý đảng viên cũng có những kẽ hở dẫn đến tình trạng đảng viên sau khi nghỉ hưu, mang hồ sơ đảng viên về cất tủ…
Kết quả công tác rà soát, sàng lọc đảng viên trên địa bàn tỉnh theo tinh thần Chỉ thị số 28-CT/TW nổi lên những vấn đề đáng quan tâm, như: Đảng viên đi xuất khẩu lao động, đi làm ăn xa, bỏ sinh hoạt và không đóng Đảng phí; đảng viên nghỉ công tác chuyển về nơi cư trú không chuyển sinh hoạt Đảng; đảng viên bỏ sinh hoạt đảng 3 tháng trong năm không có lý do chính đáng; đảng viên giảm sút ý chí phấn đấu, không làm nhiệm vụ đảng viên, dù đã được chi bộ giáo dục nhưng sau thời gian 12 tháng phấn đấu không tiến bộ.
Ngoài những nguyên nhân nêu trên, công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện đảng viên ở một số chi, đảng bộ chưa được quan tâm đúng mức. Có tình trạng đảng viên mới kết nạp giảm sút ý chí phấn đấu, không tích cực học tập, rèn luyện, thậm chí có người vi phạm kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước, không đủ tư cách chuyển thành đảng viên chính thức…
Thực tế trên đòi hỏi cấp ủy các cấp tiếp tục quan tâm nâng cao chất lượng công tác kết nạp đảng viên gắn với rà soát, sàng lọc, đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng. Trong công tác tạo nguồn, cấp ủy, các đảng bộ, chi bộ phải tiến hành chặt chẽ từ khâu đánh giá, lựa chọn những quần chúng ưu tú, cử đi học lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng cho quần chúng ưu tú đến phân công đảng viên có kinh nghiệm theo dõi, kèm cặp, giúp đỡ các đối tượng cảm tình Đảng giác ngộ lý tưởng, tự giác phấn đấu, rèn luyện để sớm đứng vào hàng ngũ của Đảng.