Nhận tin Đại tướng Phùng Quang Thanh từ trần, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang (LLVT) Quân khu 1 không khỏi bàng hoàng và tiếc thương vô hạn. Đồng chí là một trong những tướng lĩnh cấp cao của Đảng, Nhà nước, Quân đội trưởng thành qua chiến đấu, phát triển từ chiến sĩ lên đến Bộ trưởng, từ binh nhì lên Đại tướng...
Cuộc đời binh nghiệp của đồng chí là một tấm gương sáng về tinh thần chiến đấu anh dũng, kiên cường, ý chí và nghị lực vươn lên. Đặc biệt, trong những năm tháng công tác tại Quân khu 1 với cương vị Tư lệnh Quân khu (từ tháng 12 năm 1997 đến tháng 4 năm 2001), đồng chí Phùng Quang Thanh đã để lại trong lòng cán bộ, chiến sĩ và nhân dân các dân tộc Việt Bắc nhiều tình cảm sâu nặng, nghĩa tình; trong đó phải kể đến những định hướng quan trọng trong xây dựng LLVT Quân khu 1 ngày càng trưởng thành và lớn mạnh.
Những ngày đầu về nhận trọng trách Tư lệnh Quân khu 1, điều kiện cơ sở vật chất, doanh trại, nơi ăn, ở của các cơ quan, đơn vị LLVT quân khu còn bộn bề khó khăn, thiếu thốn… Song với tố chất của một vị tướng đã từng kinh qua trận mạc, bản lĩnh kiên cường vượt khó vươn lên và tầm nhìn chiến lược, đồng chí Phùng Quang Thanh đã cùng tập thể Ban Thường vụ Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân khu quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước, nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh của Quân uỷ Trung ương, Bộ Quốc phòng, cụ thể hóa bằng các nghị quyết, chỉ thị, đề án, chương trình, kế hoạch trong từng lĩnh vực và triển khai thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả.
Kịp thời tham mưu, đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng nhiều chủ trương, biện pháp xác đáng, khoa học, phù hợp với yêu cầu sự nghiệp xây dựng Quân đội “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”. Luôn coi trọng công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, phát triển lý luận khoa học quân sự Việt Nam, xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn cách mạng mới.
Ý thức rõ vai trò “Lá chắn thép” của Quân khu 1, đồng chí đã cùng Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân khu thường xuyên phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương tích cực xây dựng nền QPTD, thế trận QPTD, gắn với thế trận an ninh nhân dân; tăng cường củng cố, xây dựng KVPT, đặc biệt là xây dựng thế trận lòng dân vững chắc, nâng cao khả năng tác chiến của các lực lượng trong KVPT theo hướng "cơ bản, thiết thực, phù hợp, từng bước vững chắc".
Bám sát thực tiễn, đồng chí đã kịp thời chỉ đạo củng cố, tổ chức xây dựng lực lượng thường trực vững mạnh; xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu, lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp.
Với kinh nghiệm thực tiễn từ trong gian khó của cuộc chiến tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc, đồng chí đã đề ra nhiều chủ trương, giải pháp, ban hành nhiều chỉ thị mang tính đột phá, tập trung xây dựng LLVT Quân khu 1 vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh và khả năng sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ).
Đồng chí rất coi trọng việc chỉ đạo đổi mới nội dung, phương pháp huấn luyện của từng đơn vị và của toàn quân khu, yêu cầu các đơn vị vận dụng tốt “3 quan điểm, 8 nguyên tắc, 6 mối kết hợp”, kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện với rèn luyện kỷ luật và xây dựng nền nếp chính quy.
Trong huấn luyện, đặc biệt coi trọng huấn luyện đội ngũ sĩ quan chỉ huy và cơ quan, không chỉ nâng cao kiến thức quân sự, khoa học công nghệ mà cả kiến thức khoa học xã hội và nhân văn làm cơ sở nâng cao nhận thức, trình độ tổ chức và phương pháp giáo dục, huấn luyện, quản lý, chỉ huy bộ đội.
Tư lệnh Phùng Quang Thanh đặc biệt quan tâm đến công tác xây dựng, rèn luyện đội ngũ cán bộ. Đồng chí luôn dặn dò đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ chủ trì phải không ngừng học tập, rèn giũa tác phong, bản lĩnh, làm gương cho cấp dưới.
Đặc biệt, cán bộ trung đội, đại đội, tiểu đoàn phải thật cụ thể, sâu sát bộ đội, giúp anh em nắm chắc chức trách nhiệm vụ được giao. Cùng với chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ của các đơn vị bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương, đồng chí hết sức quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ quân sự cơ sở xã, phường, thị trấn, bổ nhiệm cán bộ từ những đồng chí đã hoàn thành tốt nghĩa vụ quân sự trở về địa phương.
Quân khu 1 là địa bàn có vị trí chiến lược phía Đông Bắc của Tổ quốc, nên cùng với việc xây dựng Quân khu có tiềm lực vững chắc về mọi mặt, đồng chí Phùng Quang Thanh đã cùng với Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân khu triển khai thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước về công tác đối ngoại quốc phòng, ngoại giao nhân dân, góp phần xây dựng khu vực biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, tạo môi trường ổn định cho phát triển kinh tế - xã hội.
Với địa hình chủ yếu là đồi núi, điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu khắc nghiệt nên hoạt động canh tác ở Quân khu 1 cơ bản khó khăn, đời sống của bộ đội, nhân dân những năm đó còn nhiều vất vả.
Thực hiện phong trào thi đua “Ngành Hậu cần Quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy”, đồng chí đã chỉ đạo các đơn vị LLVT Quân khu tích cực phát huy tinh thần tự lực, tự cường, chủ động sáng tạo, khắc phục khó khăn, đẩy mạnh tăng gia, lao động sản xuất cải thiện đời sống bộ đội. Một loạt các mô hình tăng gia, sản xuất ở các đơn vị đủ quân như Sư đoàn 3, Lữ đoàn Pháo phòng không 210, Trung đoàn Xe tăng 409... được triển khai hiệu quả, được các cơ quan đơn vị thăm quan, nghiên cứu, học tập tạo chuyển biến mạnh mẽ trong công tác bảo đảm hậu cần. Bộ CHQS các tỉnh Thái Nguyên, Bắc Giang, Cao Bằng, thì đi đầu toàn quốc trong công tác xây dựng doanh trại như một điểm sáng của quân dân chính đảng trên địa bàn.
Quân khu đã triển khai xây dựng nhiều công trình thiết thực, phục vụ nơi ăn, ở, làm việc cho cán bộ, chiến sĩ; thực hiện tốt phong trào xây dựng, quản lý doanh trại "Chính quy, xanh, sạch, đẹp", tạo sự yêu mến, đoàn kết, gắn bó của cán bộ, chiến sĩ với đơn vị. Có thể nói, các đơn vị của Quân khu 1 lúc này vươn lên trở thành mô hình điểm của toàn quân.
Phát huy vai trò, chức năng “đội quân công tác” của LLVT Quân khu, đồng chí đã chỉ đạo các đơn vị tích cực giúp đỡ nhân dân trên địa bàn “xóa đói, giảm nghèo”, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ; đồng thời, kết hợp triển khai thực hiện các dự án kinh tế - quốc phòng tại địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới đặc biệt khó khăn đạt hiệu quả thiết thực.
Khu Kinh tế - Quốc phòng Mẫu Sơn (Lạng Sơn) do Tư lệnh Phùng Quang Thanh trực tiếp đi khảo sát, chỉ đạo Đoàn 338 (Quân khu 1) triển khai xây dựng từ năm 2000 đến nay đã góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế, củng cố quốc phòng trên địa bàn, thực sự là “điểm sáng về tình đoàn kết quân dân, điểm sáng về văn hóa, điểm sáng về kinh tế và quốc phòng - an ninh”.
Là vị tướng trưởng thành từ trận mạc, cùng với lãnh đạo, chỉ đạo LLVT Quân khu thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, đồng chí Phùng Quang Thanh luôn quan tâm hoạt động “đền ơn đáp nghĩa”, công tác chính sách quân đội và hậu phương quân đội; chỉ đạo các đơn vị tích cực chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của các thương binh, gia đình liệt sĩ, chăm sóc, phụng dưỡng Mẹ Việt Nam anh hùng, xây tặng “Nhà tình nghĩa”, thực hiện tốt chính sách đối với quân đội và hậu phương quân đội…. Hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ trong lòng nhân dân các dân tộc Việt Bắc luôn luôn sâu đậm, sắt son.
Từ khi là bộ trưởng, cho đến khi nghỉ hưu, mỗi lần về thăm Quân khu 1, Đại tướng Phùng Quang Thanh luôn ân cần thăm hỏi, động viên, căn dặn các đồng chí trong Thường vụ Đảng uỷ, Bộ tư lệnh Quân khu phải thường xuyên giáo dục, rèn luyện bộ đội giữ vững và phát huy phẩm chất, truyền thống Bộ đội Cụ Hồ, xây dựng đội ngũ cán bộ có tinh thần tập thể, đặt lợi ích tập thể lên trên lợi ích cá nhân; phải biết thương yêu chiến sĩ, phải biết dựa vào dân, chăm lo phát triển khoa học kỹ thuật...
Đại tướng nhắc nhở các cấp ủy Đảng, chính quyền phải luôn lắng nghe và tôn trọng nhân dân, cán bộ, đảng viên phải đi đầu, gương mẫu, để dân tin vào Đảng, vào chính quyền thì sự nghiệp cách mạng mới giành được thắng lợi.
Noi gương Đại tướng Phùng Quang Thanh, LLVT Quân khu 1 nguyện ra sức phấn đấu, luôn thống nhất về ý chí và hành động, gắn bó máu thịt với nhân dân, thi đua thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ. Thực sự là lực lượng nòng cốt bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển kinh tế - xã hội, xứng đáng với sự tin yêu của Đảng, Nhà nước và Nhân dân./.