Đoàn 125 Hải quân - còn gọi là Đoàn tàu không số - là lực lượng trực tiếp vận chuyển vũ khí, hàng hóa trên Đường Hồ Chí Minh trên biển, hai lần được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu Đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân. Qua 14 năm hoạt động, Đoàn đã xây đắp nên truyền thống vẻ vang “Mưu trí, dũng cảm, khắc phục khó khăn, vận tải đường biển, chi viện chiến trường, quyết chiến quyết thắng”.
Có nhiều yếu tố tạo nên sức mạnh, làm nên kỳ tích Đường Hồ Chí Minh trên biển, song qua thực tế chiến đấu và công tác, chúng tôi rút ra yếu tố quan trọng nhất để lực lượng làm nhiệm vụ ở Đường Hồ Chí Minh trên biển hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ, đó là yếu tố sức mạnh chính trị tinh thần.
Sức mạnh chính trị tinh thần thể hiện ở mỗi cán bộ, chiến sĩ chúng tôi trước tiên là về nhận thức chính trị. Thông qua các bài học về giáo dục chính trị và quán triệt Nghị quyết Trung ương lần thứ 15, chúng tôi đều nhận thức được Nghị quyết đã mở ra bước ngoặt mới, đánh dấu sự chuyển hướng chỉ đạo chiến lược của Đảng đối với cách mạng miền Nam. Đó là từ đấu tranh chính trị tiến lên kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu dài để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược và bè lũ tay sai của chúng.
Sức mạnh chính trị tinh thần còn được thể hiện ở lực lượng làm nhiệm vụ là sự trung thành tuyệt đối với Đảng, với Tổ quốc và Nhân dân; là sự sẵn sàng hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì sự nghiệp thống nhất nước nhà; là tinh thần chấp nhận gian nguy, thử thách, chấp hành nghiêm chỉ thị, mệnh lệnh của trên và kỷ luật chiến trường nghiêm minh trong toàn lực lượng…
Tất cả những yếu tố đó đã tạo nên sức mạnh chính trị tinh thần cho mỗi cán bộ, chiến sĩ chúng tôi và cho toàn lực lượng làm nhiệm vụ trên tuyến đường vận tải chiến lược trên biển. Với sức mạnh chính trị tinh thần đó, lực lượng vận tải biển của Hải quân từ một đơn vị nhỏ đã phát triển thành một binh đoàn vận tải chiến lược hình thành nhiều tuyến, mở hàng chục bến bãi khắp các tỉnh ven biển miền Nam, len lỏi vào chiến trường Khu 5 khốc liệt, vào tận cửa ngõ Sài Gòn, đến tận cùng đất nước với những con đường dọc ngang trên biển mà 2/3 quãng đường đó nằm trong vùng kiểm soát dày đặc của Mỹ - Ngụy.
Các bến bãi bốc xếp hàng hóa, vũ khí đều nằm trong vùng kìm kẹp, lùng sục, truy quét, vây ráp, đánh phá ác liệt suốt đêm ngày của địch… nhưng mạng đường vận chuyển trên biển vẫn mở liên tục suốt 14 năm. Trên con đường biển ấy, mỗi khi địch đánh phá ác liệt hoặc sử dụng những thủ đoạn thâm độc thì từ lãnh đạo, chỉ huy Quân chủng đến các chi bộ tàu đều dày công nghiên cứu, sáng tạo ra những phương thức vận chuyển mới, vượt qua sự bao vây, phong tỏa, ngăn chặn của kẻ thù, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Để làm nên kỳ tích, viết nên những chiến công huyền thoại bất tử trên biển thì cùng với yếu tố sức mạnh chính trị tinh thần được hun đúc trong mỗi cán bộ, chiến sĩ từng giờ, từng ngày, chúng tôi còn xây dựng mỗi con tàu là một gia đình và mỗi con tàu là một pháo đài trên biển. Trên con đường biển, tình thương yêu gắn bó của thuyền trưởng, chính trị viên, máy trưởng với thủy thủ như anh em ruột thịt trong nhà. Tất cả đồng sức, đồng lòng, đồng cam cộng khổ, sẵn sàng nhận sự hy sinh về mình, dành sự sống cho đồng đội.
Trong tất cả các lần phải hủy tàu khi gặp tình huống đặc biệt hiểm nghèo, không để tàu và vũ khí rơi vào tay giặc thì thuyền trưởng, chính trị viên đều xung phong ở lại tàu điểm hỏa khối thuốc nổ gắn sẵn trên tàu; hoặc là thuyền trưởng và chính trị viên tự phân công cho nhau, nếu thuyền trưởng ở lại tàu điểm hỏa khối thuốc nổ để hủy tàu thì chính trị viên phải tổ chức cho thương binh, liệt sĩ và những người còn sống rời tàu vào bờ an toàn và ngược lại. Như vậy, ai cũng thấu đáo trách nhiệm hy sinh về mình, dành sự sống cho đồng đội. Những hành động đó của từng cá nhân, từng con tàu càng làm sáng đẹp thêm sức mạnh chính trị tinh thần của toàn lực lượng làm nhiệm vụ.
Dù biết trước tàu sẽ đi vào những nơi gian lao và ác liệt, vào vùng biển, vùng đất địch đang quản lý, đang giăng sẵn thế trận để vây bắt và tiêu diệt… song chúng tôi vẫn cho tàu rời cảng từ miền Bắc ra đi hoàn toàn tự nguyện, tự giác, gạt bỏ tất cả những vấn vương trong tư tưởng, thể hiện bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định, tinh thần quyết chí lập công. Chúng tôi đồng tâm, đồng lòng để điều khiển con tàu vượt qua gian lao, ác liệt đưa vũ khí, hàng hóa tới đích, tới đúng nơi cách mạng miền Nam đang cần.
Vậy động cơ nào, động lực nào đã thúc giục được chúng tôi cùng với những con tàu cảm tử làm nên huyền thoại và kỳ tích ở Đường Hồ Chí Minh trên biển như thế? Đó là yếu tố sức mạnh chính trị tinh thần.
Chúng tôi cũng thống nhất rằng xây dựng nên yếu tố sức mạnh chính trị tinh thần trước hết là vấn đề con người, bởi con người là chủ thể làm nên tất cả. Con người mà chúng tôi muốn nói ở đây là đội ngũ cán bộ, chiến sĩ Đoàn tàu không số được tuyển chọn kỹ càng, được giáo dục chính trị bài bản, được huấn luyện quân sự, kỹ thuật tinh thông. Qua đó, họ được xây dựng bản lĩnh vững vàng, kiên định trước mọi tình huống và cao hơn là họ có tinh thần sẵn sàng xả thân vì Tổ quốc, vì sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Kỳ tích anh hùng ở Đường Hồ Chí Minh trên biển đều xuất phát và hun đúc từ yếu tố sức mạnh chính trị tinh thần.
Sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc hiện nay có nhiều khác biệt so với cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nhất là khoa học kỹ thuật đã chuyển sang thời kỳ 4.0. Vì vậy chúng ta vừa tiếp tục phát huy truyền thống dân tộc, vừa phải tiếp tục nghiên cứu về nhiều mặt trong lĩnh vực quân sự và trong tác chiến hiện đại, trong đó có vấn đề vận tải chiến lược trên biển khi đất nước có chiến tranh. Chúng ta phải tiếp tục tạo ra được đội ngũ cán bộ, chiến sĩ vừa hồng vừa chuyên như thời chống Mỹ, mà ngày nay chúng ta gọi là xây dựng được đội ngũ cán bộ, chiến sĩ có phẩm chất và năng lực. Phẩm chất phải được đưa lên hàng đầu. Phẩm chất bao gồm: Bản lĩnh chính trị, ý chí quyết tâm, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc; trình độ tổ chức chỉ huy, điều hành nhiệm vụ... Năng lực bao gồm: Trình độ chuyên môn giỏi, có kiến thức về khoa học kỹ thuật… Chung quy lại vẫn là vấn đề xây dựng con người, bởi tất cả mọi vấn đề đều do con người quyết định.
