Định Hóa từng là căn cứ địa cách mạng trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Những năm qua, mảnh đất chiến khu xưa luôn nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện của Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành Trung ương và tỉnh Thái Nguyên nhằm đưa Định Hóa phát triển, sớm trở thành huyện nông thôn mới (NTM). Tuy nhiên, những kết quả đạt được của huyện vẫn còn rất khiêm tốn, rất cần sự hỗ trợ, tạo điểm tựa để vùng đất này vượt khó vươn lên mạnh mẽ hơn...
Hiện nay, sản xuất nông, lâm nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng chủ yếu trong phát triển kinh tế của huyện Định Hóa; tỷ lệ dân số ở khu vực nông thôn chiếm tới 92,6%; lao động nông nghiệp chiếm trên 70% và chủ yếu chưa qua đào tạo. Toàn huyện có 17 dân tộc anh em cùng chung sống, trong đó dân tộc Tày chiếm tỷ lệ cao nhất (với 46%); mật độ dân số bình quân là 175 người/km2. Định Hóa hiện có 22 xã và 1 thị trấn.
Với những đặc thù nêu trên, khi bắt tay vào thực hiện Chương trình xây dựng NTM (năm 2012), huyện Định Hóa gặp phải nhiều khó khăn. Trong đó, đáng kể nhất là xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn, do bị đồi núi chia cắt nhiều, địa hình phức tạp; nhiều xã, khu dân cư phân tán, mật độ thưa, địa bàn rộng... Trong khi đó, nguồn vốn đầu tư cho Chương trình Xây dựng NTM chưa đáp ứng được nhu cầu đầu tư trên địa bàn. Đến nay, tổng nguồn lực huy động xây dựng NTM trên địa bàn huyện Định Hóa ước đạt 3.025 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách Nhà nước là gần 2.770 tỷ đồng; người dân và các tổ chức, doanh nghiệp đóng góp trên 255 tỷ đồng và hiến khoảng 383ha đất để xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn.
Tính đến cuối năm 2021, toàn huyện Định Hóa có 50% số xã đạt chuẩn NTM; số tiêu chí bình quân đạt 15,8 tiêu chí/xã, không còn xã đạt dưới 11 tiêu chí. Thu nhập bình quân đầu người đạt 46 triệu/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo cũng giảm dần qua các năm. Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, cơ cấu kinh tế, sản xuất nông nghiệp chuyển biến theo hướng tích cực, đúng định hướng…
Để từng bước nâng cao thu nhập, nông dân huyện Định Hóa chú trọng phát triển các ngành nghề sản xuất. Trong ảnh: Trồng nấm tại HTX nông nghiệp Quyết Thắng, ở xã Trung Lương. Ảnh: V.D
Tuy nhiên, so với mặt bằng chung của tỉnh Thái Nguyên thì đến nay, những kết quả đạt được trong phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), xây dựng NTM ở huyện Định Hóa vẫn còn hết sức khiêm tốn. Điều này thể hiện qua việc địa phương mới đạt 2/9 tiêu chí của huyện NTM, đó là thủy lợi và phòng, chống thiên tai; chất lượng môi trường sống. 7 tiêu chí còn lại, gồm: Quy hoạch; giao thông; điện; kinh tế; môi trường; y tế - văn hóa - giáo dục; an ninh trật tự - hành chính công đều chưa đạt.
Còn đối với 11 xã chưa đạt chuẩn NTM thì mới đạt 12,5 tiêu chí/xã. Toàn huyện chưa có xã nào đạt NTM nâng cao, còn 3 xã khu vực III có điều kiện đặc biệt khó khăn, 8 xã khu vực II và 48 xóm đặc biệt khó khăn đang thụ hưởng Chương trình 135. Ngay đối với một số xã đạt chuẩn NTM trong giai đoạn 2015-2017 thì đến nay, theo Bộ biêu chí giai đoạn 2017-2020 của tỉnh, nhiều nội dung lại chưa đạt, tập trung chủ yếu ở các tiêu chí: Giao thông; cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn; trường học; cơ sở vật chất văn hóa; nhà ở dân cư; tổ chức sản xuất… - những tiêu chí cần rất nhiều nguồn lực đầu tư.
Định Hóa là trung tâm ATK trong 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, đã được Chính phủ công nhận là Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt. Trong chuyến công tác tại Định Hóa ngày 16/11/2021, nhận thấy điều kiện phát triển KT-XH của Định Hóa cũng như đời sống của người dân nơi đây còn khiều khó khăn, đồng chí Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội đã cho chủ trương tập trung các nguồn lực hỗ trợ để xây dựng huyện đạt chuẩn NTM vào năm 2023, góp phần quan trọng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc nơi đây. Đây là tin vui và có ý nghĩa rất lớn đối với cán bộ, đảng viên, nhân dân các dân tộc huyện Định Hóa nói riêng, tỉnh Thái Nguyên nói chung. Điều này cũng thể hiện sự ghi nhận, tri ân của Đảng, Nhà nước đối với vùng đất ATK này.
Trên cơ sở định hướng, chỉ đạo của đồng chí Chủ tịch Quốc hội, ngay sau đó, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Thái Nguyên đã tích cực vào cuộc, chỉ đạo, cho ý kiến để các sở, ngành và huyện Định Hóa hoàn thành dự thảo Đề án xây dựng huyện đạt chuẩn NTM vào năm 2023. Mục tiêu chung mà Đề án hướng tới là: Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn, xây dựng hạ tầng KT-XH nông thôn đồng bộ và hiện đại, gắn với quá trình đô thị hóa. Đồng thời, đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin và xây dựng NTM; tiếp tục thực hiện hiệu quả cơ cấu lại ngành Nông nghiệp, phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn gắn với xây dựng NTM theo hướng bền vững. Cụ thể, Định Hóa sẽ hoàn thành xây dựng 11 xã đạt chuẩn NTM; 3 xã NTM nâng cao; tiếp tục nâng cao chất lượng tiêu chí các xã đã đạt chuẩn NTM; xây dựng thị trấn Chợ Chu đạt chuẩn văn minh đô thị; hoàn thành 9/9 tiêu chí huyện NTM…
Với sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước, cùng sự nỗ lực, đồng lòng, quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trên địa bàn sẽ tạo thành cơ sở quan trọng để Định Hóa sẽ sớm trở thành huyện NTM. Từ đó, tạo động lực để các địa phương khác nỗ lực vươn lên, góp phần cùng Đảng bộ tỉnh sớm hiện thực hóa các mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX đã đề ra.