T.P Sông Công hiện có 158 xóm, tổ dân phố, trong đó có 67 trưởng xóm (TX), tổ trưởng tổ dân phố (TTTDP) không là đảng viên (chiếm tỷ lệ 42,4%). Đây cũng là một trong những khó khăn trong triển khai thực hiện nhiệm vụ tại địa phương. Tuy nhiên, việc tìm được “người lái tàu” là đảng viên như một bài toán nan giải khi “nguồn” phát triển Đảng “khan hiếm”.
Theo thống kê của thành phố, một số xã, phường có TX, TTTDP không phải là đảng viên chiếm tỷ lệ cao là xã Bình Sơn (17/26, chiếm 65,4%); phường Mỏ Chè (7/12, chiếm 58,3%); phường Phố Cò (7/14, chiếm 50%). Ở một số xóm, TDP từ ngày thành lập đến nay chưa bao giờ có TTTDP là đảng viên mà chỉ là quần chúng (phường Mỏ Chè, xã Bình Sơn). Có một thực tế cần nhìn nhận là trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tại địa phương, những TX, TTTDP không phải là đảng viên đang gặp không ít khó khăn. Cụ thể là việc nắm bắt các chủ trương của Đảng, chỉ thị, nghị quyết, kế hoạch của cấp trên bị hạn chế. Ông Nguyễn Trung Lâm, TX Tân Thành 2, xã Tân Quang cho hay: Là TX nhưng không phải là đảng viên nên hầu hết các cuộc họp cấp ủy chi bộ, tôi không phải là thành phần tham gia. Vì thế khi họp xong, bí thư chi bộ truyền đạt lại cho tôi sau nên có những nội dung trong cuộc họp tôi không thể nắm bắt được hết, thậm chí nắm bắt không đúng với tinh thần nghị quyết, chỉ thị. Việc triển khai công việc đến người dân vì thế nhiều khi chưa được cụ thể, rõ ràng.
Được biết, xã Tân Quang hiện có 12 xóm, trong đó 9 đồng chí Phó Bí thư Chi bộ kiêm TX, 3 đồng chí TX chưa phải là đảng viên thì có 2 người tuổi cao (trên 50 tuổi) nên không có nguyện vọng vào Đảng. Vấn đề thiếu nguồn để phát triển đảng viên cũng là cái khó trong việc tìm người là đảng viên, có uy tín, trách nhiệm để giới thiệu bầu làm TX.
Bà Ngô Thị Chi, Bí thư Đảng ủy xã Tân Quang cho biết: Hiện nay, lực lượng thanh niên ở xã đi làm tại các công ty, nhà máy, xí nghiệp khá đông nên ít hoặc không tham gia sinh hoạt đoàn tại xóm. Do đó, công tác phát triển đảng viên của xã hằng năm gặp nhiều khó khăn. Một số chi bộ rơi vào tình trạng “già hóa đảng viên”. Chính vì vậy, Đảng ủy xã đã yêu cầu các chi ủy, chi bộ quan tâm giới thiệu những quần chúng ưu tú để tham gia lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng để kết nạp, nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ đảm bảo đủ năng lực, trình độ, uy tín tại các xóm, đặc biệt là ở những nơi TX chưa phải là đảng viên.
Tìm hiểu nguyên nhân của thực trạng TX, TTTDP không là đảng viên đang chiếm tỷ lệ lớn trên địa bàn, chúng tôi thấy chủ yếu vẫn là do thiếu nguồn cán bộ để làm TX TTTDP. Các chi bộ ở xóm, TDP, đa số đảng viên tuổi đã cao, vì vậy không giới thiệu được đảng viên để nhân dân bầu làm TX, TTTDP. Một số nơi có đảng viên nhưng đang trong độ tuổi lao động, đi làm ăn xa, chi bộ có giới thiệu nhưng uy tín thấp nên nhân dân không tín nhiệm. Bên cạnh đó, ở các xóm, TDP hiện nay, thanh niên đến tuổi trưởng thành phần lớn vào đại học hoặc tham gia nghĩa vụ quân sự, sau khi tốt nghiệp ít trở về công tác tại địa phương, số bộ đội xuất ngũ hầu hết đi làm ăn xa. Những người ở lại địa phương thì thường có học vấn thấp thậm chí từng vi phạm pháp luật, mắc tệ nạn xã hội. Người đáp ứng các tiêu chí thì ngại phấn đấu vào đảng... Một số TX, TTTDP có năng lực, có nguyện vọng phấn đấu vào đảng nhưng vi phạm chính sách dân số, kế hoạch hóa gia đình hoặc trình độ không đạt tiêu chuẩn nên không đủ điều kiện kết nạp vào đảng...
Để từng bước khắc phục tình trạng này cũng như thực hiện Đề án số 09 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Nghị quyết số 18 Hội nghị lần thứ sáu, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về “Một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, T.P Sông Công đã triển khai chủ trương kiêm nhiệm một số chức danh trong các tổ chức của hệ thống chính trị ở những nơi đủ điều kiện. Đơn cử như ở phường Mỏ Chè, việc bí thư chi bộ kiêm TTTDP đã được vận hành khá tốt nên có nhiều thuận lợi hơn trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo. Bà Vũ Thị Ngà, Bí thư Chi bộ kiêm TTTDP 10 chia sẻ: Với cương vị vừa là Bí thư Chi bộ, vừa là TTTDP, tôi thấy việc triển khai các công việc trong TDP khá thuận lợi, thời gian dành cho các cuộc họp được giảm bớt mà hiệu quả công việc vẫn đảm bảo.
Đồng chí Dương Xuân Hùng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư Thành ủy Sông Công nhấn mạnh: Thời gian tới, thành phố tiếp tục đẩy mạnh công tác tạo nguồn phát triển đảng viên, nhất là trong đội ngũ trưởng, phó xóm, tổ trưởng, tổ phó TDP, trưởng, phó các đoàn thể của xóm, TDP; tích cực tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể và nhân dân nhận thức đúng về việc sự cần thiết khi TX, TTTDP là đảng viên; thực hiện chủ trương kiêm nhiệm một số chức danh trong các tổ chức của hệ thống chính trị theo tinh thần Nghị quyết TW6 (khóa XII); tiến hành việc đánh giá, thay thế các trường hợp TX, TTTDP hạn chế về năng lực, trình độ, uy tín thấp mà không nên phải chờ đến hết nhiệm kỳ...