Thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 9/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”, các đảng bộ trực thuộc tỉnh đã đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương. Tuy nhiên, quá trình thực hiện, ở một số nơi vẫn còn những hạn chế cần sớm được khắc phục.
Thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW, trong 5 năm (2014-2018), T.P Thái Nguyên đã tập trung huy động mọi nguồn lực đầu tư phát triển sự nghiệp văn hóa. Cụ thể, hỗ trợ gần 15 tỷ đồng xây dựng 10 trung tâm văn hóa - thể thao các phường, xã; xây dựng 78 nhà văn hóa xóm, tổ dân phố; đầu tư mua trang thiết bị văn hóa cho các nhà văn hóa cơ sở. Tuy nhiên, ông Quản Chí Công, Phó Chủ tịch UBND T.P Thái Nguyên bày tỏ những băn khoăn: Nguồn lực đầu tư cho lĩnh vực văn hoá mặc dù đã được quan tâm nhưng vẫn chưa đáp ứng nhu cầu của sự phát triển. Đến nay, toàn Thành phố có 643/687 xóm, tổ dân phố có nhà văn hóa (đạt 93,5%). Như vậy, còn 44 xóm, tổ dân phố chưa có nhà văn hóa, điều kiện sinh hoạt cộng đồng, việc triển khai các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao ở những địa bàn này gặp nhiều khó khăn.
chế văn hóa cơ sở, không riêng ở T.P Thái Nguyên mà hầu hết các địa phương còn thiếu, quy hoạch nhiều chỗ chưa đồng bộ. Cụ thể là một số nơi chưa có nhà văn hóa, hoặc nhà văn hóa sử dụng không hiệu quả, còn có xóm, tổ dân phố có nhà văn hóa chưa đạt chuẩn. Điển hình như huyện Phú Lương, theo đánh giá của UBND huyện, các thiết chế văn hoá từ huyện đến cơ sở vẫn còn hạn chế, chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu văn hoá, văn nghệ, thể dục, thể thao của người dân. Toàn huyện có 15/15 xã, thị trấn có nhà văn hoá (có một nhà văn hóa chưa đạt chuẩn); 252/252 xóm, liên xóm có nhà văn hoá (đạt tỷ lệ 100%) nhưng chỉ có 185/252 nhà văn hoá đạt chuẩn, chiếm trên 73%. Bên cạnh đó, một số thiết chế văn hóa ở các địa phương còn thiếu và chưa đồng bộ, việc dành quỹ đất xây dựng cho các khu vui chơi, giải trí cho thanh, thiếu nhi chưa đáp ứng yêu cầu. Vào dịp hè vừa qua, riêng Nhà thiếu nhi T.P Thái Nguyên và trung tâm văn hóa - thể thao các huyện tuy đã tăng cường số lượng giáo viên, huấn luyện viên, chiêu sinh nhiều lớp nhưng vẫn không đủ đáp ứng nhu cầu học năng khiếu, vui chơi, giải trí của người dân. Thống kê sơ bộ cho thấy, trong 5 năm qua, trên địa bàn toàn tỉnh, chỉ có T.P Thái Nguyên có thêm 2 điểm sinh hoạt văn hóa mới là: Công trình tu bổ, tôn tạo Nhà tưởng niệm Thanh niên xung phong Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái và Quảng trường Võ Nguyên Giáp.
Một vướng mắc mà hầu hết các huyện gặp phải khi thực hiện Nghị quyết số 33NQ/TW là việc thu hút các nguồn lực để phát triển công nghiệp văn hóa còn hạn chế. Bởi vậy mà các sản phẩm văn hóa phục vụ cho du lịch, dịch vụ chưa phong phú, đa dạng. Việc chưa gắn sản phẩm văn hóa với sản phẩm du lịch, làng nghề cũng là nguyên nhân khiến các địa phương chưa phát huy được hết tiềm năng, thế mạnh cho phát triển du lịch lịch sử, sinh thái, cộng đồng nhằm tăng giá trị kinh tế của ngành này. Đơn cử ở Võ Nhai có 15 di tích được xếp hạng (trong đó có 5 di tích cấp Quốc gia, 10 di tích cấp tỉnh). Thiên nhiên đã ưu ái ban tặng cho huyện vùng cao này nhiều thắng cảnh đẹp, như: Hang Phượng Hoàng suối Mỏ Gà, thác Mưa Rơi, hang Huyện, hồ Quán Chẽ… và bà con nơi đây còn lưu giữ được nhiều nét văn hóa độc đáo. Đó đều là những tiềm năng, lợi thế để huyện thu hút đầu tư phát triển du lịch sinh thái cộng đồng, du lịch lịch sử văn hóa. Thực hiện Đề án Phát triển du lịch cộng đồng đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030, giai đoạn 2016-2018, huyện đã đầu tư trên 1,3 tỷ đồng để tôn tạo, sửa chữa, làm biển chỉ dẫn vào các điểm di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh. Huyện cũng thu hút được một công ty đầu tư trên 40 tỷ đồng thực hiện Dự án Điểm du lịch sinh thái Phượng Hoàng. Điểm du lịch này đã chính thức đi vào hoạt động vào đầu tháng 6 năm 2019, song vẫn trong quá trình tiếp tục xây dựng nên chưa đồng bộ (thiếu nhà ăn, khu vui chơi trẻ em, nơi lưu trú), các mặt hàng lưu niệm ít và chưa mang tính đặc trưng vùng miền nên chưa có sức cuốn hút lớn. Bởi vậy, phần lớn du khách đều thực hiện tour du lịch trong ngày với lịch trình từ T.P Thái Nguyên lên thẳng một số địa điểm du lịch ở Bắc Sơn (suối Mỏ Mắm, hang Hú) rồi về tham quan hang Phượng Hoàng suối Mỏ Gà. Vào dịp hè, mỗi ngày ở đây thu hút 300-400 du khách, ngày nghỉ thì lượng du khách gấp 2,3 lần. Một số địa điểm khác, như: Thác 7 tầng, thác Mưa Rơi, mái đá Ngườm ở xã Thần Sa cũng chỉ thu hút được một lượng khách rất nhỏ (khoảng trên 100 người/ngày), nhưng chủ yếu đến tham quan, nghỉ ngơi và tắm mát vào ngày hè. Những điểm này cơ bản chưa được quản lý, khai thác nên chưa đem lại nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.
Một hạn chế nữa trong quá trình thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW là công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ, đoàn thể còn chưa được thường xuyên, kịp thời, chưa phát huy hết vai trò, trách nhiệm của các cơ quan tham mưu, quản lý Nhà nước trong việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người nên triển khai phong trào này còn hình thức, chưa phù hợp, các kết quả đạt được còn chung chung, rập khuôn, máy móc...
Theo đồng chí Lê Văn Tuấn, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy: Xây dựng và phát triển văn hoá không phải câu chuyện ngày một ngày hai mà đòi hỏi thời gian lâu dài. Trên quan điểm “Văn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu, động lực phát triển bền vững đất nước. Văn hoá phải được đặt ngang hàng kinh tế, chính trị, xã hội”, thời gian tới, các đảng bộ cần tiếp tục tăng cường chỉ đạo việc phát triển văn hoá đi đôi với phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh. Đồng thời, đặt mục tiêu cụ thể tiếp tục khắc phục những hạn chế nói trên để triển khai thực hiện hiệu quả hơn Nghị quyết số 33-NQ/TW.