Thông qua hoạt động giám sát, phản biện xã hội, Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) và các tổ chức thành viên phát hiện được những hạn chế ở nhiều lĩnh vực khác nhau trong cuộc sống, để từ đó có văn bản kiến nghị đến cấp, ngành liên quan khắc phục, hoàn thiện. Qua đó góp phần củng cố vững chắc niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.
Trong những ngày trung tuần tháng 10 vừa qua, MTTQ tỉnh đã thành lập đoàn đến giám sát trực tiếp uBND các huyện: Đại Từ, Phú Bình và T.X Phổ yên về việc triển khai thực hiện kết luận của Thường trực Tỉnh ủy tại các hội nghị tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với Nhân dân từ năm 2016 đến năm 2018; đồng thời thực hiện giám sát gián tiếp thông qua báo cáo của uBND tỉnh. Trước đó, MTTQ tham gia giám sát với đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh tại các sở, ngành, địa phương; tham gia góp ý vào Dự thảo luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương; Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Cán bộ công chức và Luật Viên chức; góp ý Dự thảo Quy định Dự thảo chính sách khuyến khích đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh.
Cũng trong những tháng đầu năm, MTTQ tỉnh phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức 17 cuộc tiếp xúc cử tri với đại biểu Quốc hội trước và sau kỳ họp thứ 7, thứ 8, Quốc hội khóa XIV, thu hút hàng nghìn lượt cử tri với gần 100 lượt ý kiến, kiến nghị. Tổ chức 88 cuộc tiếp xúc cử tri với đại biểu HĐND tỉnh trước và sau kỳ họp thứ 9, HĐND tỉnh khóa XIII, thu hút 11.235 cử tri tham dự, với 863 ý kiến, kiến nghị về các lĩnh vực phát triển kinh tế - văn hoá - xã hội. Tại các huyện: Phú Bình, Võ Nhai, Ủy ban MTTQ đã tham mưu tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri, đối thoại trực tiếp giữa Thường trực Huyện ủy với cán bộ, nhân dân các xã trên địa bàn huyện. Thông qua đó, nhiều vướng mắc của người dân được giải quyết kịp thời, không để xảy ra điểm nóng đáng tiếc. Ông Đàm Quang Tuyến, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh cho biết: giám sát và phản biện đã trực tiếp khuyến khích các tầng lớp nhân dân phát huy dân chủ, công bằng và quyền làm chủ; tạo bước tiến mạnh mẽ cho các phong trào địa phương, một số hiện tượng tham nhũng được ngăn chặn, từng bước được đẩy lùi, góp phần giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội.
Từ xác định rõ tầm quan trọng của công tác giám sát, phản biện xã hội, nên trong triển khai thực hiện nhiệm vụ hằng năm, MTTQ và các tổ chức thành viên luôn có sự phối hợp chặt chẽ với các cấp, ngành, địa phương cùng thực hiện. Như trong thời gian 5 năm gần đây, MTTQ các cấp đã phối hợp với Đoàn Đại biểu Quốc hội, Thường trực HĐND và chính quyền cùng cấp tổ chức hơn 7.400 cuộc tiếp xúc cử tri cho Đoàn Đại biểu Quốc hội và Đại biểu HĐND các cấp, thu hút gần 506.000 lượt cử tri tham dự, với hơn 18.000 lượt cử tri có ý kiến. Thông qua đó, MTTQ các cấp xây dựng hoàn thiện gần 3.600 báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri để gửi đến Đoàn đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp nghiên cứu, điều chỉnh cho phù hợp với tình hình địa phương.
Với vai trò là cầu nối giữa Đảng, chính quyền và Nhân dân, MTTQ và các cơ quan chức năng Nhà nước đã tổ chức thành công nhiều buổi gặp gỡ, đối thoại giữa lãnh đạo tỉnh với các doanh nghiệp, chủ yếu về nội dung liên quan đến các thủ tục hành chính, về mặt bằng sản xuất, về cơ chế thu hút đầu tư… Toàn bộ ý kiến, kiến nghị của đại diện doanh nghiệp và người dân được lãnh đạo tỉnh lắng nghe; nhiều ý kiến được trả lời, giải đáp trực tiếp; nhiều ý kiến được cơ quan chức năng trả lời bằng văn bản, nên cơ bản đáp ứng được yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của người dân và doanh nghiệp. Với các tổ chức thành viên cũng đã phát huy được vai trò của mình trong tham gia thực hiện giám sát. Với Hội Cựu Chiến binh, các cấp hội thường xuyên tổ chức đoàn giám sát việc ủy thác cho vay vốn đối với hộ nghèo để phát triển kinh tế cho hội viên và các đối tượng chính sách khác của Ngân hàng Chính sách xã hội. Tỉnh đoàn tổ chức đoàn giám sát việc thực hiện một số quy định của pháp luật về công tác đào tạo, giải quyết việc làm cho thanh niên lao động nông thôn. Hội Nông dân tỉnh tổ chức giám sát việc thực hiện pháp luật về kinh doanh vật tư nông nghiệp giai đoạn 2014-2020, xây dựng kế hoạch triển khai mô hình Hội Nông dân tham gia tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của nông dân gắn với thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở và tham gia giám sát, phản biện xã hội năm 2019. Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh tổ chức đoàn giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật về bảo vệ trẻ em và phòng chống bạo lực gia đình của UBND các cấp. Liên đoàn Lao động tỉnh tổ chức giám sát việc thực hiện pháp luật về bảo hiểm xã hội, công tác an toàn vệ sinh lao động, an toàn vệ sinh thực phẩm tại bếp ăn công nhân, công tác quản lý, xử lý chất thải công nghiệp và quy chế dân chủ ở cơ sở tại 8 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Với các huyện, thành phố và thị xã cũng chủ động vào cuộc, tăng cường hoạt động giám sát, phản biện xã hội. Điển hình như: Ủy ban MTTQ huyện Định Hoá đã xây dựng kế hoạch tổ chức giám sát việc thực hiện Luật khiếu nại năm 2011; Luật Tố cáo năm 2011; Luật Tiếp công dân năm 2013 đối với uBND huyện và UBND các xã, thị trấn; Ủy ban MTTQ T.P Thái Nguyên xây dựng kế hoạch giám sát việc vận động xây dựng quỹ, quản lý và điều hành Quỹ “Vì người nghèo” của các xã, phường trên địa bàn; Ủy ban MTTQ T.P sông Công xây dựng kế hoạch giám sát công tác quản lý Nhà nước về tôn giáo tại các xã, phường trên địa bàn… Các đợt giám sát được tổ chức theo từng chuyên đề, có nội dung rõ ràng, vì thế tránh được trùng lặp, chồng chéo. Như các cuộc đối thoại giữa tổ chức công đoàn với chủ sử dụng lao động; giữa lãnh đạo địa phương với doanh nhân và người dân; hội nghị phản biện các đề án của địa phương… Đồng hành cùng MTTQ là 180 ban thanh tra nhân dân với 1.748 thành viên; 250 ban giám sát đầu tư của cộng đồng với 1.694 thành viên tham gia hoạt động kiểm tra, giám sát tại cơ sở, nên hầu hết các ý kiến, kiến nghị của người dân được giải đáp kịp thời, thấu tình, đạt lý, khắc phục ngay hậu quả như mong đợi.
Với sự vào cuộc trách nhiệm, công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ và các tổ chức thành viên đã phát huy hiệu quả thiết thực, được đông đảo nhân dân quan tâm, ủng hộ. Ðó là một trong những yếu tố quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân tham gia giám sát xây dựng Ðảng, xây dựng chính quyền ngày càng trong sạch, vững mạnh.