Bài học trong quản lý đất đai ở Tân Quang

Dù chưa đến mức bị xem xét kỷ luật, nhưng mới đây, tập thể Ban Thường vụ Đảng ủy xã và cá nhân Chủ tịch UBND xã Tân Quang (T.P Sông Công) đã phải kiểm điểm, rút kinh nghiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện việc chuyển mục đích sử dụng đất trên địa bàn. Những vi phạm đó được cấp, ngành chức năng xác định không nghiêm trọng nhưng là bài học trong quản lý đất đai đối với không chỉ địa phương này.

Trong cuộc giám sát chuyên đề cuối năm 2019 về công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất tại xã Tân Quang (giai đoạn 2015-2019), Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Sông Công đã chỉ ra một số tồn tại, hạn chế của cấp ủy, chính quyền xã trong lĩnh vực này. Trong đó có những vấn đề cơ bản như: Xã đề nghị cho một số hộ dân chuyển mục đích sử dụng đất (SDĐ) khi chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch SDĐ; không nắm bắt, báo cáo kịp thời việc thực hiện đăng ký chuyển mục đích SDĐ của người dân; để xảy ra tình trạng một số hộ tự ý xây dựng công trình trên đất không phải thổ cư. Sau khi có Thông báo kết quả giám sát của Ủy ban Kiểm tra Thành ủy, tập thể Ban Thường vụ Đảng ủy và cá nhân Chủ tịch UBND xã Tân Quang, ông Dương Văn Đức đã nghiêm túc tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm và đề ra các biện pháp khắc phục.

Ông Dương Văn Đức phân trần: Trên địa bàn xã hiện có nhiều dự án lớn nhỏ được triển khai với yêu cầu tiến độ giải phóng mặt bằng nhanh, điển hình là Dự án Khu công nghiệp Sông Công II (diện tích quy hoạch 250ha), Dự án đường 36 mét… Việc sử dụng đất của các dự án, nhất là của người dân có nhiều biến động. Trong khi đó, một thời gian dài (gần 1 năm), lãnh đạo UBND xã Tân Quang chỉ có duy nhất Chủ tịch vì chưa được kiện toàn chức danh Phó Chủ tịch UBND, đồng thời cũng chỉ có một cán bộ địa chính, không có cán bộ trật tự xây dựng. Khối lượng công việc rất lớn nên có thời điểm khi duyệt hồ sơ đề nghị chuyển đổi mục đích SDĐ của người dân, tôi không thể kiểm soát chặt chẽ. Cùng với đó, nhiều người dân trên địa bàn thiếu ý thức tuân thủ quy hoạch, họ có thói quen tự ý xây dựng. Nhu cầu chia tách, chuyển đổi mục đích SDĐ, xây dựng nhà ở tái định cư (để phục vụ cho các dự án) của người dân lớn và một số trường hợp bức thiết, trong khi hạ tầng Khu tái định cư của Dự án Khu công nghiệp Sông Công II chậm hoàn thiện. 

Về chủ quan, lãnh đạo Đảng ủy và UBND xã Tân Quang cho biết có thời điểm đã thiếu kiểm tra, giám sát, đôn đốc cán bộ chuyên môn. Về phía cán bộ chuyên môn, trong việc thiết lập một số hồ sơ đã thiếu chặt chẽ, có biểu hiện nể nang. Công tác phổ biến, tuyên truyền quy định của pháp luật về đất đai đến người dân còn hạn chế. Bà Ngô Thị Chi, Bí thư Đảng ủy xã Tân Quang nhận trách nhiệm cá nhân trên cương vị người đứng đầu cấp ủy địa phương: Có thời điểm, tôi thiếu quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát về công tác quản lý đất đai; chưa phát hiện và chỉ đạo chấn chỉnh kịp thời những dấu hiệu vi phạm, sai sót từ đầu của cán bộ cấp dưới. Đây là bài học với cá nhân tôi, với tập thể cấp ủy và cán bộ chuyên môn liên quan.

Đồng thời với việc tổ chức kiểm điểm nghiêm túc, Ban Thường vụ Đảng ủy và cá nhân Chủ tịch UBND xã Tân Quang đã đề ra những giải pháp khắc phục như: Tăng cường vai trò lãnh đạo, giám sát của cấp ủy đối với công tác quản lý đất đai; bổ sung vào kế hoạch SDĐ, kế hoạch chuyển đổi mục đích đối với những trường hợp đã chuyển đổi, đã xây dựng công trình (việc này cơ bản xong vì phần lớn các trường hợp được xác định phù hợp quy hoạch); thường xuyên kiểm tra hiện trạng, giám sát trực tiếp việc thực hiện đăng ký chuyển đổi, không để xảy ra tình trạng đăng ký chuyển đổi tràn lan; kịp thời phát hiện và kiên quyết xử lý các trường hợp tự ý xây dựng và chuyển đổi mục đích SDĐ; thực hiện đăng ký kế hoạch SDĐ hằng năm đúng quy định… 

Những năm trước, công tác quản lý đất đai của xã Tân Quang luôn được cấp trên đánh giá tốt. Riêng trong năm 2017, Đảng ủy xã đã xây dựng 2 nghị quyết chuyên đề về quản lý đất đai và công tác giải phóng mặt bằng. Tuy vậy, những tồn tại, hạn chế như trên được chỉ ra đòi hỏi cấp ủy, chính quyền xã nghiêm túc nhìn nhận lại một số vấn đề trong công tác này, dù rằng có nhiều nguyên nhân khách quan rất đáng được “chia sẻ”. Đó cũng có thể coi là bài học chung cho nhiều địa phương khác và đội ngũ cán bộ chuyên môn về đất đai.