Chỉ với một ít vỏ cam, rượu, muối, nước nguyên chất và chiếc máy xay sinh tố, hai em Đinh Anh Thu Hương và Cao Thuỳ Linh, học sinh lớp Hoá K18, Trường THPT Chuyên Thái Nguyên đã chế tạo thành công ra loại nước rửa chén, bát không hại da tay và không ảnh hưởng tới môi trường.
Theo Đinh Anh Thu Hương: Vỏ cam rất thông dụng. Hàng ngày mỗi khi rửa bát xong, em thường lấy một ít vỏ cam, chanh rửa tay và thấy sạch mỡ. Khi nhà trường phát động cuộc thi vào giữa học kỳ I vừa qua, em và Thuỳ Linh bàn với nhau cùng thực hiện một đề tài. Ý tưởng đầu tiên chúng em chọn nghiên cứu là về máy lọc nước. Nhưng nghĩ đi nghĩ lại thì thấy đây là đề tài các anh chị khoá trước đã từng làm, nên quyết định thôi và chuyển sang nghiên cứu về nước rửa chén, bát. Hiện trên thị trường có nhiều loại nước rửa chén, bát, ngoài những thương hiệu có uy tín, còn có cả những loại được chế từ các chất hoá học độc hại. Về trước mắt làm hại da tay và lâu hơn là sức khoẻ cho người sử dụng. Một tác hại lớn nữa là tất cả các loại nước rửa chén, bát dù tốt hay không đều có những chất vô cơ khó phân huỷ. Sau khi rửa xong, những chất này thải ra ảnh hưởng tới nguồn nước và các loại sinh vật khác, nói rộng hơn ảnh hưởng tới môi trường. Các nguyên liệu mà chúng em chọn nghiên cứu dễ kiếm và có sẵn ở tất cả các mùa. Vỏ cam tươi và khô là sản phẩm phụ của các dây chuyền sản xuất nước cam ép. Trong các loại vỏ quả họ cam quýt có nhiều loại tinh dầu. Riêng vỏ cam chủ yếu là tinh dầu có tên limonen và một số loại tecpen khác như linalol, farmezol... và các chất dẫn xuất andehit, ancol của limonen. Các loại tinh dầu này có tác dụng tốt cho các loại cặn bẩn và dầu mỡ. Mặt khác, chúng có mùi thơm dễ chịu được sử dụng trong các loại dược liệu làm thư giãn, giảm stress.
Để có nhiều nguyên liệu, Hương và Linh đã phải mang những chiếc thùng to để sẵn ở các quán cà phê, giải khát trên địa bàn T.P Thái Nguyên xin các vỏ cam sau khi họ đã vắt lấy nước. Mang về, vỏ cam tươi, khô được cắt vừa phải, trộn với nước và say nhuyễn thành dạng hồ, rồi đổ hỗn hợp trên pha với một lượng (rượu) hoặc cồn nhất định và một chút muối. Để có 0,5 lít hỗn hợp trên cần dùng 4 vỏ quả cam, 500ml nước, 2 gam muối và 100ml rượu hoặc cồn. Cách làm trên thật đơn giản có thể thực hiện được ở cả thành phố và nông thôn. Sở dĩ nói thân thiện với môi trường vì Hương và Linh đã thử nghiệm tưới lên rau xanh trong vòng 4 tuần lễ, so sánh với rau không tưới bằng loại nước thải rửa bát trên cho thấy rau phát triển tốt. Thải nước rửa trên vào một chiếc ao nhỏ trong vòng một tháng, nước ao không thay đổi, cá và các loại thuỷ sinh khác vẫn phát triển bình thường.
Hương và Linh đã mang sản phẩm trên cho các cô giáo và hàng xóm sử dụng, khiến mọi người vô cùng bất ngờ vì công dụng của nó. Sau khi rửa chén, bát bằng sản phẩm trên bát ăn bình thường và bát dính nhiều dầu mỡ đều sạch, sờ mát tay và không trơn. Đặc biệt hỗn hợp trên có thể tẩy các vết ố của trà, cà phê trên bát đĩa rất nhanh. Về bảo quản hỗn hợp trên để trong chai lavie ngày mở ra sử dụng 3 lần. Nếu bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh giữ được 9-10 ngày vẫn không giảm mùi thơm.
Được biết Hương và Linh là đôi bạn thân từ hồi tiểu học đến giờ. Khi tham gia nghiên cứu đề tài này lúc đầu mẹ của Hương, chị Phạm Thu Hiền không đồng tình vì thấy con đang bận rộn ôn thi đội tuyển quốc gia. Thế nhưng khi thấy con gái quyết tâm làm, chị động viên cháu cố gắng. Kết quả năm học 2007-2008, Đinh Anh Thu Hương ẵm một lúc 3 giải thưởng: Giải Ba học sinh giỏi Quốc gia; giải Nhì giải Hoá học trên máy tính bỏ túi khu vực miền Bắc và giải Nhì cuộc thi ‘’Cải thiện việc sử dụng và bảo vệ nguồn nước’’ cùng với Cao Thuỳ Linh.
Từ kết quả trên cho thấy tác dụng to lớn của nước rửa bát có nguồn gốc từ thiên nhiên với người sử dụng và môi trường. Tuy nhiên, hỗn hợp này vẫn còn một số nhược điểm mà Hương và Linh đang tiếp tục nghiêm cứu đó là khả năng tẩy rửa dầu mỡ chưa cao bằng nước rửa chén thông thường. Bên cạnh đó là cách thức bảo quản để có thể sử dụng trong thời gian dài mà không cần bảo quản trong tủ lạnh. Ý tưởng của Hương và Linh là đóng góp tốt cho việc sử dụng và bảo vệ nguồn nước trong hoàn cảnh hiện nay khi ô nhiễm môi trường, ô nhiễm nguồn nước đang là vấn đề nóng bỏng của toàn nhân loại. Năm học mới này là năm cuối cấp của Hương và Linh. Đôi bạn thân có chung ước mơ sẽ thi vào khoa Kinh tế đối ngoại, Đại học Ngoại thương Hà Nội. Chúc cho ước mơ và những dự định trong tương lai của 2 cô gái sáng tạo sớm thở thành hiện thực.
