Kê khai thuế (KKT) qua mạng Internet là việc doanh nghiệp (DN) kê khai thuế trên máy vi tính của mình và gửi tới cơ quan quản lý thuế bằng mạng Internet mà không phải gửi qua đường bưu điện hoặc đến nộp trực tiếp hồ sơ bằng giấy như trước đây. Nhận thức được tính tiện ích của kê khai thuế điện tử nên từ khi triển khai (tháng 11-2011) đến nay đã có nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tích cực tham gia. Chỉ tính riêng ở Văn phòng Cục Thuế tỉnh, đến hết tháng 6-2012, có 342 đơn vị kê khai qua mạng, chiếm 73,87% số DN do Cục Thuế quản lý.
Được sự giới thiệu của lãnh đạo Chi cục Thuế thành phố Thái Nguyên (TPTN), chúng tôi đã có dịp tiếp cận với một số DN đã triển khai thực hiện KKT qua mạng ngày từ đợt đầu. Tại Bệnh viện đa khoa An Phú, ông Nguyễn Hoàng Hà, Giám đốc rất phấn khởi: Bệnh viện của chúng tôi có lưu lượng đến khám chữa bệnh hàng ngày khá đông (khoảng 400 lượt người/ngày), nên việc thanh toán viện phí liên quan nhiều đến kế toán. Trước đây, khi chưa thực hiện KKT qua mạng chúng tôi thường “mất” 1 kế toán đi nộp hồ sơ thuế ngoài cơ quan thuế vào một buổi sáng. Có hôm đông, kế toán phải ngồi chờ cả ngày mới đến lượt làm thủ tục. Đó là chưa kể, nhiều hôm tôi đi công tác vắng đột xuất vài ngày, kế toán có muốn nộp báo cáo sớm cũng không được vì phải đợi giám đốc về mới có chữ ký và đóng dấu được. Nay thì khác rồi, kế toán vẫn ngồi làm việc tại Bệnh viện, có thể vừa xử lý công việc của mình, vừa tranh thủ lúc rỗi chỉ cần thao tác 2 đến 3 phút là đã nộp báo cáo thuế xong cho cơ quan thuế. Tôi nghĩ, đến bây giờ mà có DN chưa thực hiện được là một thiệt thòi.
Ông Nguyễn Đức Cổn, Giám đốc Công ty cổ phần Xây dựng và Thương mại Cường Thịnh cho biết: Đơn vị chúng tôi thực hiện kê khai thuế qua mạng ngay từ đợt đầu (tháng 11-2011), cho đến nay đã được hơn 9 tháng. Qua thực hiện chúng tôi thấy rất tiện ích. Vì kế toán không phải đến Chi cục Thuế, không phải đợi chờ lâu để làm thủ tục; nếu có nhầm lẫn phải chỉnh sửa số liệu cũng rất nhanh, chỉ mấy phút là xong hoặc gửi tờ khai thay thế với số lần không hạn chế và gửi tờ khai bất cứ giờ nào, ngày nào. Chúng tôi thấy KKT qua mạng được rất nhiều: giảm chi phí in giấy tờ; giảm về thời gian đi lại, thời gian xếp hàng.
Về phía cơ quan Thuế, việc KKT qua mạng cũng đã góp phần giảm tình trạng quá tải và gây áp lực mỗi khi đến kỳ hạn nộp tờ khai hồ sơ thuế vì cán bộ thuế thì ít, doanh nghiệp lại đông và thường tập trung vào 3 ngày cuối giáp với thời hạn cuối cùng phải nộp tờ khai. Ông Đào Duy Bảy, Chi cục trưởng Chi cục Thuế TPTN cho biết: Trước đây, vào những ngày hạn cuối nộp hồ sơ kê khai thuế, ở bộ phận “một cửa” của Chi cục rất đông (hàng nghìn doanh nghiệp) xếp hàng chờ đợi. Nay chỉ còn rất một số ít DN do chưa thực hiện KKT qua mạng. Cho đến thời điểm này, tại Chi cục đã có 727 DN/1.181 DN đã thực hiện KKT qua mạng. Chi cục Thuế phấn đấu từ nay đến cuối năm, 100% DN do Chi cục quản lý đều triển khai thực hiện KKT qua mạng.
Tuy nhiên, qua tìm hiểu chúng tôi được biết, sở dĩ vẫn còn một số DN, trong đó có cả DN lớn chưa thực hiện KKT qua mạng với nhiều lý do: ngại chi phí; chưa hiểu rõ tiện ích của dịch vụ; hoặc do yếu tố bảo mật; thậm chí có cả DN làm ăn chưa đàng hoàng nên chưa muốn KKT qua mạng. Trong quá trình thực hiện, vào những ngày cao điểm cũng thường xảy ra nghẽn mạng, có một số DN lo bị phạt nộp tờ khai chậm (hạn nộp cuối cùng quy định vào ngày 20 hàng tháng) nên vẫn phải đến tận cơ quan thuế để nộp hồ sơ cho kịp thời.
Kê khai thuế qua mạng là hướng đi tất yếu trong quá trình hội nhập nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho DN trong qua trình thực hiện nghĩa vụ thuế với Nhà nước và giảm áp lực cho ngành thuế. Đây là một trong những giải pháp nằm trong chiến lược cải cách hiện đại hóa ngành thuế đến năm 2020 của ngành Thuế nhằm góp phần thực hiện tốt công tác quản lý thuế.Vì vậy, các DN còn lại cần nhận thức đầy đủ và tích cực tham gia, không nằm ngoài “guồng quay” đó. Để tiến tới 100% DN thực hiện KKT qua mạng, đòi hỏi cơ quan Thuế cần tiếp tục tuyên truyền đến tận DN để các DN hiểu được lợi ích của KKT qua mạng và sử dụng chữ ký số. Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện hệ thống, nâng cấp đường hạ tầng mạng, đường truyền thiết bị cổng thông tin điện tử của cơ quan thuế đảm bảo hệ thống hoạt động nhanh, ổn định. Đối với các DN cũng không nên tập trung nộp kê khai vào cùng một thời điểm để tránh nghẽn mạng.