Thái Nguyên là một trong ba trung tâm đào tạo lớn của cả nước nên có nguồn nhân lực khoa học - công nghệ (KH-CN) đông đảo. Đây chính là điều kiện thuận lợi để hình thành và phát triển tổ chức Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật (KH&KT) tỉnh. Trong những năm qua, Liên hiệp đã khẳng định được vai trò, vị trí của mình, tập hợp, đoàn kết đội ngũ trí thức KH-CN đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Theo đánh giá, trong nhiệm kỳ vừa qua, Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh (gọi tắt là Liên hiệp) đã có nhiều hoạt động đa dạng và thiết thực, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hoạt động chính trị - xã hội của Liên hiệp thể hiện rõ nét trong việc tập hợp, đoàn kết và vận động trí thức KH-CN tham gia đóng góp ý kiến vào các văn kiện quan trọng của Đảng, Nhà nước, của tỉnh; tham gia nghiên cứu khoa học, áp dụng các công nghệ tiên tiến vào sản xuất và đời sống; phổ biến kiến thức KH&KT góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất…
Xác định Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh là đầu mối quan hệ giữa các hội thành viên, hội viên với các cơ quan Đảng, Nhà nước, MTTQ và các đoàn thể khác nhằm giải quyết những vấn đề chung, ngay sau Đại hội Liên hiệp lần thứ II (nhiệm kỳ 2011-2016), Liên hiệp đã quan tâm củng cố và phát triển tổ chức. Trong nhiệm kỳ, Liên hiệp đã hướng dẫn thủ tục để thành lập Hội Phát triển chỉ dẫn địa lý chè Tân Cương, Hội Đúc - Luyện kim Thái Nguyên, Chi hội Ngôn ngữ học. Số thành viên, hội viên thuộc Liên hiệp tăng theo từng năm, đến nay, Liên hiệp có 24 hội với 37.431 hội viên. Nhận thức được vấn đề khó khăn trong tập hợp, điều hoà, phối hợp hoạt động của các hội thành viên, Liên hiệp đã ban hành các văn bản hướng dẫn, trao đổi thông tin thường xuyên, kịp thời đối với các hội thành viên. Đặc biệt, đã hỗ trợ một phần kinh phí tổ chức hoạt động hội thảo, tập huấn, đại hội… Liên hiệp luôn tích cực đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức KH-CN thông qua việc xuất bản ấn phẩm “Khoa học và công nghệ Thái Nguyên”, bản tin phổ biến kiến thức và phổ biến kiến thức về sở hữu trí tuệ trên Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh. Ngoài ra, Website của Liên hiệp liên tục được nâng cấp qua các năm để phục vụ công tác tuyên truyền, phổ biến các hoạt động của Liên hiệp cũng như phục vụ công tác tư vấn, phản biện và giám định xã hội.
Cũng trong nhiệm kỳ qua, Liên hiệp đã chủ trì thực hiện và phối hợp với các hội thành viên, các sở, ngành tổ chức thành công một số lớp đào tạo, hội thảo, tập huấn về nhiều lĩnh vực như sở hữu trí tuệ, sản xuất nông nghiệp, y tế - sức khỏe… cho các hội viên, tiêu biểu như: Hội thảo tăng cường khả năng chăm sóc sức khoẻ người lao động, người có công tại cơ sở (phối hợp với Hội Y học lao động); Hội nghị tập huấn nâng cao nhận thức về thực thi quyền sở hữu trí tuệ (phối hợp với Hội chỉ dẫn địa lý Tân Cương)… Ngoài công tác đào tạo, tập huấn, công tác nghiên cứu khoa học, thực hiện các đề tài, dự án của Liên hiệp diễn ra khá sôi nổi và đạt hiệu quả cao. Trong nhiệm kỳ 2011-2016, Liên hiệp đã chủ trì thực hiện hàng chục dự án, đề tài cấp tỉnh, cấp Nhà nước. Các đề tài, dự án được nghiệm thu đạt loại khá trở lên. Trong đó, Dự án “Tuyên truyền, phổ biến kiến thức về sở hữu trí tuệ trên Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh” giai đoạn 2012-2013, giai đoạn 2014-2015 đạt loại xuất sắc.
Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội là thế mạnh của Liên hiệp. Trong 2 năm (2014, 2015), Liên hiệp đã thực hiện đề tài “Tư vấn, phản biện các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội cho đồng bào dân tộc thiểu số”, là cơ sở khoa học phục vụ xây dựng văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX. Kết quả tư vấn đã góp tiếng nói với tỉnh trong việc hoạch định, ban hành các chính sách phát triển kinh tế - xã hội thiết thực nhất nhằm nâng cao đời sống cho đồng bào vùng dân tộc thiểu số. Đầu năm 2016, Liên hiệp đã chủ động tham mưu, đề xuất với UBND tỉnh nhiệm vụ “Nhận diện và xác định các giải pháp cụ thể nhằm thúc đẩy kinh tế tỉnh Thái Nguyên phát triển nhanh, bền vững giai đoạn 2016-2020, tầm nhìn đến năm 2050” và được UBND tỉnh đồng ý về chủ trương thực hiện nhiệm vụ này. Cũng trong năm nay, Liên hiệp sẽ tham gia tư vấn, phản biện các chính sách về KH-CN của tỉnh và tư vấn, phản biện về quy hoạch phát triển nguồn nhân lực của tỉnh đến năm 2030.
Trong việc đẩy mạnh phong trào quần chúng tham gia hoạt động sáng tạo KH&KT, tôn vinh trí thức KH-CN, Liên hiệp đã phối hợp với Sở KH-CN, Liên đoàn Lao động tỉnh, Tỉnh đoàn, Hội Liên hiệp Phụ nữ và Hội Nông dân tỉnh tổ chức Hội thi Sáng tạo kỹ thuật ở 2 cấp (cấp ngành và cấp tỉnh) và được tổ chức thường niên 2 năm/lần. Trong nhiệm kỳ vừa qua, Liên hiệp đã tổ chức thành công 2 kỳ Hội thi Sáng tạo kỹ thuật lần VI và VII, trao 3 giải Nhất, 7 giải Nhì, 7 giải Ba và 20 giải Khuyến khích cho các tập thể, cá nhân trên 3 lĩnh vực: Công nghiệp, nông nghiệp và tài nguyên môi trường. Với sự nỗ lực không ngừng trong các hoạt động, năm 2015, Liên hiệp đã được UBND tỉnh tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ và Bằng khen cho đơn vị đạt thành tích xuất sắc trong hoạt động KH-CN giai đoạn 2011-2015.
Tuy đã có nhiều cố gắng, song thẳng thắn nhìn nhận cho thấy hoạt động của Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh thời gian qua vẫn bộc lộ một số hạn chế: Công tác phát triển và củng cố tổ chức chưa được thường xuyên ở một số hội thành viên. Số lượng hội viên tăng nhưng năng lực và hiệu quả hoạt động còn hạn chế. Liên hiệp chưa tạo được môi trường thuận lợi, hấp dẫn để đội ngũ trí thức tự nguyện tham gia các hoạt động của tổ chức…
Kế thừa tinh thần “Đoàn kết - Trí tuệ - Đổi mới - Phát triển” của Đại hội Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam nhiệm kỳ 2015-2020, tại Đại hội Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh lần thứ III (nhiệm kỳ 2016-2021), Liên hiệp và các hội thành viên đề ra nhiều mục tiêu, nhiệm vụ, trong đó điểm mới là sẽ mở rộng hợp tác với các tổ chức KH-CN, các tổ chức phi chính phủ, chia sẻ kinh nghiệm, trao đổi thông tin, thu hút nguồn lực, tạo điều kiện thuận lợi cho trí thức địa phương giao lưu khoa học bằng các hình thức phù hợp. Thực hiện hiệu quả các chỉ tiêu đề ra tại Đại hội chính là giải pháp quan trọng để Liên hiệp tiếp tục khẳng định vai trò, vị trí trong việc tập hợp, đoàn kết và phát huy sức mạnh của đội ngũ trí thức KH-CN đóng góp hiệu quả vào quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa của tỉnh.
