Trong khi nhiều tỉnh, thành phố gặp khó khăn khi xử lý rác thải sinh hoạt, bãi rác gây ô nhiễm môi trường thì ở TP Thái Nguyên, rác thải sinh hoạt được xử lý khá triệt để, môi trường được bảo vệ, không ảnh hưởng đời sống nhân dân.
Mỗi ngày, người dân TP Thái Nguyên thải ra khoảng 260 tấn rác sinh hoạt, lượng rác này được thu gom, vận chuyển về Nhà máy xử lý chất thải Đá Mài để đốt (120 tấn/ngày) và số còn lại được chôn lấp tại bãi rác Đá Mài, xóm Hồng Thái I, xã Tân Cương, TP Thái Nguyên.
Bãi chôn lấp rác Đá Mài rộng 25 ha, đây từng là một thung lũng, hai bên là sườn đồi được trồng rừng sản xuất xanh tốt. Trước khi rác được chôn lấp tại đây, TP Thái Nguyên san lấp, tạo mặt bằng dưới đáy, lu lèn chặt rồi lót đáy bằng tấm nhựa HDPE dày để chống thấm.
Đến bãi chôn lấp rác Đá Mài, chúng tôi thấy gần như không thấy có ruồi nhặng, mùi hôi thối như các bãi rác khác. Bởi vì, rác thải được đưa về đây khoảng 140 tấn mỗi ngày được phân loại, những loại rác không phân hủy như vỏ chai nhựa, túi ni lông được được phân ra để tái chế, những loại rác dễ phân huỷ được san phẳng, lu lèn, phun chế phẩm, dùng tro của nhà máy đốt rác và đất để lấp kịp thời.
Nước rỉ từ bãi rác được thu gom, bơm hút về trạm xử lý nước thải ở phía dưới bãi rác với nhiều công đoạn, như xử lý vi sinh, lọc bằng cát, lọc bằng than hoạt tính trước khi chảy ra hồ lắng. Tại hồ lắng, công nhân trạm xử lý nước rỉ rác nuôi nhiều loại cá, nước từ hồ lắng thải ra môi trường bảo đảm các quy chuẩn.
Ông Nguyễn Trung Kiên (xóm Hồng Thái I, xã Tân Cương) cho biết: gia đình tôi sống gần bãi chôn lấp rác Đá Mài và Nhà máy xử lý chất thải Đá Mài, nhưng không thấy có mùi hôi, môi trường chung quanh không bị ảnh hưởng.
Sau khi được xử lý, nước rỉ rác chảy ra hồ lắng đã đảm bảo các quy chuẩn và nuôi nhiều loại cá.
Nhà máy xử lý chất thải Đá Mài được Công ty Cổ phần Môi trường và Đô thị Thái Nguyên đầu tư 100 tỷ đồng, có công suất đốt 120 tấn rác thải sinh hoạt mỗi ngày. Rác thải sinh hoạt được đưa về đây đốt trong mô đun một nghìn độ, thải ra tro và khói. Tro được vận chuyển về bãi rác Đá Mài làm vật liệu lấp rác, khói được xử lý trong môi trường nước để loại bỏ bụi, khí độc hại trước khi thải ra môi trường.
Giám đốc Nhà máy xử lý chất thải rắn Đá Mài Đỗ Văn Thái cho biết: quan trắc định kỳ và đột xuất của Tổng cục Môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường Thái Nguyên cho thấy, khói của nhà máy thải ra môi trường bảo đảm các quy chuẩn. Thời gian tới, chúng tôi sẽ đầu tư nâng công suất để tăng lượng rác được đốt so với hiện nay.
Việc TP Thái Nguyên đã xử lý lượng rác hằng ngày rất lớn, giảm đến mức thấp nhất tác động đến môi trường đang là mô hình tốt. Trưởng Ban Quản lý Dịch vụ công ích TP Thái Nguyên Nguyễn Toàn Thắng cho hay: thời gian vừa qua, nhiều tỉnh, thành phố trong nước và các huyện, thị xã trong tỉnh đã đến tìm hiểu mô hình xử lý rác của chúng tôi để nhân rộng.