Hiện nay, các ứng dụng bức xạ được áp dụng rộng rãi trong lĩnh vực y tế góp phần nâng cao năng lực chẩn đoán và điều trị bệnh. Tuy nhiên, các nguồn bức xạ nếu không được quản lý an toàn sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng con người. Là cơ quan thường trực giúp UBND tỉnh quản lý về an toàn bức xạ, những năm qua, Sở Khoa học và Công nghệ (KH-CN) đã thực hiện nhiều giải pháp nhằm đảm bảo an toàn cho hoạt động bức xạ tại các cơ sở y tế trên địa bàn.
Toàn tỉnh hiện có 58 cơ sở bức xạ tập trung với 148 thiết bị X-quang trong các bệnh viện, trung tâm y tế, phòng khám y tế. Những cơ sở này chủ yếu sử dụng các thiết bị bức xạ gồm: Máy X-quang thông thường, máy X-quang kỹ thuật số, máy chụp CT cắt lớp cộng hưởng từ. Tia X được phát ra từ máy chụp X-quang là tia phóng xạ, chụp tia X quá nhiều kèm theo cường độ mạnh sẽ gây tổn thương các cơ quan trong cơ thể, ảnh hưởng đến chức năng sinh lý và có thể khiến người bệnh tử vong.
Nhằm bảo đảm an toàn bức xạ, các cơ quan chức năng đã đưa ra những tiêu chuẩn an toàn trong việc thực hiện kỹ thuật chụp X-quang, chụp CT cắt lớp cộng hưởng từ. Đội ngũ kỹ thuật viên thực hiện chụp cũng phải được đào tạo bài bản về chuyên môn.
Ông Phạm Quốc Chính, Giám đốc Sở KH-CN cho biết: Sở KH-CN đã chủ động hướng dẫn, tuyên truyền tới các cơ sở y tế quy định về công tác bảo đảm an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ. Những năm qua, Sở thường xuyên phối hợp với các cơ quan, đơn vị, cơ sở y tế tổ chức các hội thảo, khóa đào tạo về an toàn bức xạ; thực hiện tốt công tác tiếp nhận hồ sơ, thẩm định và cấp giấy phép tiến hành công việc bức xạ. Đồng thời thường xuyên tổ chức kiểm tra, thanh tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về bảo đảm an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ tại các cơ sở y tế.
Theo quy định của pháp luật, các thiết bị bức xạ trong chẩn đoán y tế phải được thẩm định, cấp phép định kỳ. Thực hiện sự ủy quyền của UBND tỉnh, thời gian qua, Sở KH-CN đã tiến hành thẩm định nghiêm ngặt và thực hiện cấp, sửa đổi, bổ sung, gia hạn, cấp lại giấy phép sử dụng thiết bị X-quang chẩn đoán y tế và Chứng chỉ nhân viên bức xạ. Các tổ chức, cá nhân thực hiện thủ tục hành chính về hoạt động an toàn bức xạ có thể nộp hồ sơ và nhận kết quả trực tiếp tại Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh, qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc trực tuyến đều được cán bộ Sở KH-CN giải quyết kịp thời, đúng quy định.
Đặc biệt, từ ngày 1/2/2021, Nghị định số 142/2020/NĐ-CP, quy định về tiến hành công việc bức xạ và hoạt động dịch vụ hỗ trợ ứng dụng năng lượng nguyên tử, có hiệu lực thi hành nên thời gian thẩm định và rút ngắn từ 5-35 ngày so với quy định trước đây. Tính từ đầu năm 2020 đến nay, Sở KH-CN đã tiếp nhận, cấp gia hạn, bổ sung giấy phép tiến hành công việc bức xạ, sử dụng thiết bị X quang chẩn đoán trong y tế, thẩm định và cấp 69 giấy phép tiến hành công việc bức xạ, 16 Chứng chỉ nhân viên bức xạ.
Ông Lôi Đình Công, Giám đốc Công ty cổ phần Phát triển y học YechXanh - Phòng khám đa khoa Bảo Ngọc - Đại Từ cho biết: Cơ sở chúng tôi có máy X-quang và máy chụp CT cắt lớp cộng hưởng từ. Được sự hướng dẫn, quản lý của Sở KH-CN, hoạt động sử dụng thiết bị X-quang trong chẩn đoán y tế của cơ sở luôn đúng quy định của pháp luật, bảo đảm an toàn bức xạ.
Bên cạnh đó, Sở KH-CN đã chủ động kiểm tra, thanh tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về công tác bảo đảm an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ tại các cơ sở y tế. Từ đầu năm 2020 đến nay, Sở KH-CN đã tiến hành thanh tra 13 cơ sở sử dụng thiết bị X-quang để chẩn đoán y tế. Qua kiểm tra, thanh tra, Sở nhận thấy việc chấp hành các quy định của pháp luật trong lĩnh vực an toàn bức xạ và hạt nhân được các cơ sở duy trì thực hiện khá tốt. Các đơn vị cơ bản chấp hành việc xây dựng nội quy an toàn bức xạ, quy trình vận hành thiết bị, gắn các biển cảnh báo, đèn báo hiệu đúng quy định.
Có thể nhận thấy, hoạt động quản lý, bảo đảm an toàn bức xạ đối với các cơ sở y tế đã được Sở KH-CN thực hiện hiệu quả. Nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng công tác này, thời gian tới, Sở KH-CN sẽ tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho chủ cơ sở y tế và người trực tiếp làm việc với thiết bị bức xạ; tổ chức hướng dẫn, kiểm tra, thẩm định hồ sơ xin cấp mới cũng như gia hạn các giấy phép sử dụng thiết bị X-quang cho các cơ sở y tế; thường xuyên phối hợp với các ngành chức năng của tỉnh thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm để đảm bảo việc vận hành, sử dụng các thiết bị bức xạ đúng quy định.
