Đảm bảo an toàn bức xạ hạt nhân

Thái Nguyên hiện có 65 cơ sở sử dụng 165 thiết bị X-quang chẩn đoán trong y tế, 38 cơ sở sử dụng 184 thiết bị phát tia X và 20 cơ sở sử dụng 65 nguồn phóng xạ. Để triển khai hiệu quả ứng dụng và đảm bảo an toàn bức xạ hạt nhân (ATBXHN), thời gian qua, Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) luôn chú trọng các giải pháp quản lý Nhà nước trong lĩnh vực này.

Cán bộ Sở KH&CN kiểm tra mức độ phóng xạ của máy X-quang tại Phòng khám Đa khoa Hà Nội - Thái Nguyên, nằm trên địa bàn phường Phan Đình Phùng (TP. Thái Nguyên).

TS. Phạm Quốc Chính, Giám đốc Sở KH&CN, cho biết: Những năm qua, đơn vị thường xuyên tham mưu với tỉnh ban hành nhiều văn bản, chương trình để thiết lập, tổ chức ứng phó và khắc phục hậu quả sự cố bức xạ, sự cố hạt nhân, như: Xây dựng kế hoạch ứng phó sự cố bức xạ, sự cố hạt nhân trên địa bàn tỉnh, được Bộ KH&CN phê duyệt năm 2015; Quyết định số 1810/QĐ-UBND ngày 19/7/2016 của UBND tỉnh về việc thành lập Ban Chỉ huy ứng phó sự cố bức xạ, sự cố hạt nhân trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên; Kế hoạch thực hiện Chương trình ứng dụng năng lượng nguyên tử phục vụ phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Thái Nguyên, giai đoạn 2021-2025…

Sở KH&CN cũng đã phối hợp tổ chức diễn tập một số chuyên đề về thực hành quy trình tác nghiệp ứng phó sự cố bức xạ nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm về công tác bảo đảm ATBXH của cơ quan quản lý và các cơ sở tiến hành công việc bức xạ. Đồng thời, nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy và tổ chức hiệp đồng giữa các lực lượng trong công tác ứng phó sự cố bức xạ. Điển hình, trong năm 2016, đơn vị đã phối hợp tổ chức diễn tập ứng phó sự cố bức xạ cấp tỉnh thành công với quy mô cấp tỉnh lớn nhất cả nước.

Cùng với đó, môi trường trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên cũng luôn được Sở KH&CN cùng các ngành chức năng kiểm soát chặt chẽ. Theo đó, các đơn vị đang tiến hành khảo sát, cập nhật 4.433 điểm tại 9 huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh. Các vị trí khảo sát bao gồm: khu vực các nhà máy, xí nghiệp, trường học, UBND huyện/xã, bệnh viện, trạm y tế, điểm khai khoáng, chợ, siêu thị. Kết quả đo suất liều có giá trị từ 0,04-0,26µsv/h và được cập nhật số liệu suất liều lên bản đồ số tỉnh Thái Nguyên, tỷ lệ 1:50.000.5

Việc thẩm định, cấp phép hoạt động đối với những cơ sở có nguy cơ gây phóng xạ cũng được thực hiện, kiểm soát chặt chẽ. Từ đầu năm 2022 đến nay, Sở KH&CN đã hướng dẫn, thẩm định và cấp 33 giấy phép tiến hành công việc bức xạ, 9 chứng chỉ nhân viên bức xạ cho các tổ chức, cá nhân, xác nhận khai báo 8 thiết bị X-quang chẩn đoán trong y tế. Ngoài ra, Sở cũng thường xuyên tăng cường công tác hậu kiểm sau khi cấp phép cũng như kiểm tra, báo cáo định kỳ trong công tác quản lý chuyên ngành về ATBXHN.

Nhằm nâng cao kiến thức quản lý ATBXHN, Sở KH&CN còn quan tâm tổ chức các lớp tập huấn liên quan đến nội dung này. Giai đoạn 2021-2022, đơn vị đã tổ chức 1 lớp đào tạo kiến thức về ATBX cho 27 nhân viên bức xạ, người phụ trách an toàn và người phụ trách ứng phó sự cố bức xạ của các cơ sở y tế và cơ sở sản xuất công nghiệp trong tỉnh; tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức cơ bản về các quy định ATBX, pháp quy hạt nhân, quản lý Nhà nước trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử trên địa bàn tỉnh, cho 50 học viên là cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật các sở, ban, ngành và cơ sở có ứng dụng các kỹ thuật hạt nhân, công nghệ bức xạ trong quản lý, sản xuất.

TS. Phạm Quốc Chính cho biết thêm: Nhằm tăng cường công tác quản lý Nhà nước về ứng dụng và đảm bảo ATBXHN, thời gian tới, Sở KH&CN tiếp tục tham mưu với tỉnh nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ huy ứng phó sự cố phóng xạ, sự cố hạt nhân; đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến quy định về đảm bảo ATBX, an ninh nguồn phóng xạ đến cán bộ quản lý, cán bộ phụ trách an toàn, nhân viên tiến hành công việc bức xạ và toàn thể người dân. Mặt khác, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực ATBXHN; tổ chức thực hiện các hoạt động quan trắc phóng xạ môi trường trên địa bàn, kịp thời cập nhật, tích hợp các cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát ATBXHN...