Khẳng định vai trò trợ giúp pháp lý khi tham gia tố tụng

Tham gia tố tụng là một hoạt động quan trọng trong công tác trợ giúp pháp lý (TGPL), bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp trong quá trình giải quyết vụ việc. Xác định rõ điều đó, Trung tâm TGPL nhà nước (Sở Tư pháp) luôn chú trọng quán triệt đội ngũ trợ giúp viên pháp lý và luật sư tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ khi tham gia tố tụng, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng để thực hiện hiệu quả vai trò của mình trong công tác này.

Các trợ giúp viên pháp lý và luật sư được cử thực hiện trợ giúp pháp lý tham gia tố tụng, bảo vệ, bào chữa cho các bị cáo tại một phiên tòa.

Ông Vũ Văn Chính, Giám đốc Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh, cho biết: Trung tâm có 7 trợ giúp viên và 15 luật sư được cử tham gia thực hiện TGPL, tham gia hoạt động tố tụng bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người được TGPL. Thời gian qua, các trợ giúp viên và luật sư luôn đảm bảo thực hiện đúng quy tắc đạo đức nghề nghiệp về TGPL và quy định của pháp luật về tố tụng. Sự phối hợp giữa trợ giúp viên, luật sư với các cơ quan tiến hành tố tụng diễn ra nhịp nhàng, hoạt động theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo các hoạt động tham gia tố tụng khách quan và hiệu quả.

Để nâng cao hiệu quả công tác TGPL, hàng năm, Trung tâm tham mưu với Sở Tư pháp ban hành các kế hoạch triển khai theo Đề án đổi mới công tác TGPL giai đoạn 2015-2025, các chương trình mục tiêu quốc gia và hoạt động TGPL cho các đối tượng.

Công tác đánh giá chất lượng vụ việc TGPL được tổ chức thường xuyên, từ đó tăng cường công tác quản lý nhà nước về TGPL, nâng cao hiệu quả và chất lượng vụ việc trợ giúp, đồng thời đánh giá hiệu quả tham gia TGPL của người được cử, nhất là trong các vụ việc tranh tụng.      

Cũng theo ông Vũ Văn Chính, các luật sư, trợ giúp viên sau khi được cử tham gia tố tụng là người chịu trách nhiệm độc lập về hoạt động của mình trước pháp luật và các cơ quan tiến hành tố tụng. Trong các giai đoạn tố tụng (điều tra, truy tố, xét xử), trợ giúp viên có trách nhiệm thực hiện hoạt động theo yêu cầu của người tiến hành tố tụng và các hoạt động chủ động khác, như nghiên cứu hồ sơ, tài liệu, chứng cứ… 

Từ đầu năm đến nay, Trung tâm đã thụ lý 1.171 vụ việc, tăng 464 vụ việc so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, Trung tâm đã cử trợ giúp viên và luật sư cộng tác viên tham gia tố tụng trong 886 vụ việc thuộc các lĩnh vực hình sự, dân sự, tăng 296 vụ việc so với cùng kỳ năm trước; đại diện ngoài tố tụng 27 vụ việc.

Quá trình tham gia tố tụng, bằng kỹ năng nghiệp vụ, trợ giúp viên và luật sư tham gia thực hiện TGPL đã thực hiện tốt vai trò của mình trong việc góp phần giải quyết vụ việc. Các hoạt động như: Tiếp xúc, trao đổi với người được TGPL về nội dung vụ việc, thu thập và cung cấp các tài liệu, giấy tờ liên quan cho cơ quan tiến hành tố tụng, nghiên cứu hồ sơ và chuẩn bị luận cứ, tham gia tranh luận tại phiên tòa… đã góp phần làm rõ các tình tiết của vụ án, giúp hội đồng xét xử đánh giá công tâm, khách quan về bản chất vụ việc, xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, cũng như bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của người được TGPL. 

Đặc biệt, những quan điểm, đề nghị của trợ giúp viên trong các vụ án đã được hội đồng xét xử chấp nhận những tình tiết có lợi để giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho đối tượng, qua đó góp phần nâng cao chất lượng và trách nhiệm giải quyết vụ án của các cơ quan tố tụng, hạn chế oan sai, giảm bớt kháng cáo, kháng nghị...