Đồng Hỷ “nóng” chuyện sinh con thứ ba

Nhận thức của người dân còn hạn chế, quan niệm phải có con trai nối dõi vẫn còn nặng nề trong nhiều gia đình là những nguyên nhân hàng đầu khiến cho tình trạng sinh con thứ ba trở lên ở Đồng Hỷ vẫn còn “nóng”. Theo dự đoán của Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình Đồng Hỷ, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên trên địa bàn huyện năm 2014 sẽ còn tăng cao hơn so với năm 2013.

Tính từ đầu năm tới nay, toàn xã Linh Sơn đã có tới 10 trường hợp sinh con thứ ba trở lên trong khi vẫn còn tới 8 phụ nữ khác đang mang thai thứ ba trở lên. Kết quả trên khiến số người sinh con thứ ba trở lên toàn xã có nguy cơ tăng cao hơn so với kết quả 21 trường hợp năm 2013. Trao đổi với chúng tôi, chị Dương Thị Hà, cán bộ phụ trách công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) Trạm Y tế Linh Sơn cho biết: Toàn xã có tới 20 cộng tác viên tại 14 xóm nhưng việc vận động các gia đình không sinh con thứ ba trở lên trong một vài năm gần đây là rất khó khăn. Nguyên nhân là nhận thức của đa số người dân còn hạn chế, quan niệm phải có con trai nối dõi vẫn còn nặng nề trong nhiều gia đình và đặc biệt là hầu hết các trường hợp sinh con thứ ba gần đây đều rơi vào các gia đình có kinh tế khá giả trong khi đại bộ phận người nghèo đều thực hiện tốt chính sách DS-KHHGĐ.

Trường hợp chị Nguyễn Thị Mơ, 31 tuổi ở xóm Mỏ Đá là một điển hình. Sau 8 năm lấy chồng, chị Mơ đã có 2 con gái khỏe mạnh, ngoan ngoãn lên 4 và 7 tuổi. Mặc dù vậy, chị Mơ và gia đình vẫn quyết tâm sinh thêm con thứ ba những mong có thêm con trai để “nối dõi tông đường”. Hiện, chị Mơ đã mang thai được 4 tháng và dự kiến sẽ sinh con thứ ba vào cuối năm nay. Trao đổi với chúng tôi, chị Mơ cho rằng: Do điều kiện kinh tế gia đình khá giả nên chúng tôi quyết tâm sinh con thứ ba với hy vọng sẽ có con trai.

Được biết, mặc dù xóm Mỏ Đá chỉ có trên 60 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nhưng chuyện sinh con thứ ba trở lên hầu như năm nào cũng có. Bà Dương Thị Nguyệt, cộng tác viên dân số của xóm cho biết. Việc vận đông người dân không sinh con thứ ba trở lên đối với xóm Mỏ Đá rất khó khăn do người dân nhận thức còn chưa tốt. Họ chỉ nghĩ đơn giản là khi bảo đảm được về kinh tế thì có thể sinh thêm con bất chấp tới nguy cơ gia tăng dân số làm ảnh hưởng tới tình phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Ngoài xóm Mỏ Đá, xóm Ngọc Lâm cũng là một trong những điểm “nóng” của Linh Sơn về tình trạng sinh con thứ ba trở lên. Trung bình, mỗi năm xóm Ngọc Lâm có khoảng 4 đến 10 trường hợp sinh con thứ ba trở lên. Tính từ đầu năm tới nay, xóm Ngọc Lâm đã có 4 trường hợp sinh con thứ ba trở lên. Ngoài ra, xóm cũng đang có tới 5 trường hợp phụ nữ mang thai con thứ ba trở lên dự kiến sẽ sinh trong năm 2014. Chị Ngô Thị Minh Lý, cộng tác viên dân số xóm Ngọc Lâm cho biết, việc vận động người dân Ngọc Lâm không sinh con thứ ba trở lên là rất khó khăn bởi vì nhận thức của người dân về các biện pháp tránh thai còn hạn chế trong khi quan niệm trong người dân theo đạo công giáo về việc nạo thai trong kế hoạch hóa gia đình còn rất nặng nề. Hơn nữa, nhờ phát triển kinh tế đạt hiệu quả cao, nhiều người dân trong xóm không ngần ngại sinh nhiều con do quan niệm mình hoàn toàn đủ điều kiện kinh tế nuôi con sau này.

Mặc dù trong những năm qua, công tác DS-KHHGĐ trên địa bàn huyện Đồng Hỷ đã đạt được nhiều kết quả khả quan nhưng tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên cao là một trong những thách thức lớn với huyện trong công tác này. Trao đổi với chúng tôi, bà Triệu Phương Hạnh, Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ Đồng Hỷ cho biết: Đồng Hỷ là huyện có quy mô và mật độ dân số lớn, trình độ dân trí còn hạn chế, chất lượng dân số còn thấp, kinh tế chậm phát triển, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ cao vì vậy vẫn tiềm ẩn nguy cơ tăng nhanh dân số. Mức sinh và tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên mặc dù đã giảm qua các năm qua nhưng giảm chậm, chưa có tính bền vững và còn ở mức cao so với bình quân chung của tỉnh. Một trong những nguyên nhân tăng tỷ lệ sinh con thứ ba là do công tác tuyên truyền, vận động vẫn chưa đạt yêu cầu; trình độ dân trí chưa đồng đều; nhiều hộ dân còn quan niệm sinh đông con hoặc sinh phải có con trai để kế thừa. Tư tưởng muốn có con trai để “nối dõi tông đường” là một trong những thách thức lớn đối với ngành chuyên môn trong công việc tìm giải pháp tác động phù hợp nhất, nhằm hạn chế tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên.

Theo bà Hạnh, để từng bước giảm thiểu tình trạng sinh con thứ ba trở lên, ngành DS-KHHGĐ huyện sẽ tăng cường công tác truyền thông thay đổi hành vi bằng nhiều hình thức; tổ chức tốt các chiến dịch, hoạt động dịch vụ thường xuyên để đáp ứng nhu cầu người dân về dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản/KHHGĐ; củng cố và ổn định hệ thống tổ chức bộ máy làm công tác DS-KHHGĐ… Ngoài ra, bên cạnh nỗ lực không ngừng của ngành DS-KHHGĐ, chúng tôi thì rất cần sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền, sự hỗ trợ và phối hợp chặt chẽ của ngành chức năng trong việc tuyên truyền, vận động các cặp vợ chồng đang độ tuổi sinh đẻ quan tâm và ý thức được về công tác DS-KHHGĐ để từ đó thực hiện thắng lợi các mục tiêu công tác trên địa bàn đặc biệt là giảm thiểu tỷ lệ người dân sinh con thứ ba trở lên.