Quân khu 1 gồm 6 tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Giang, Bắc Ninh, Bắc Kạn và Thái Nguyên. Những năm gần đây, do biến đổi khí hậu toàn cầu, tình hình thiên tai diễn biến khó lường, gây ra những hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế, xã hội cả nước, cũng như trên địa bàn Quân khu.
LLVT Quân khu 1 với chức năng nhiệm vụ được giao đã phát huy vai trò là lực lượng chủ lực trong phòng chống, ứng phó thiên tai, sự cố và tìm kiếm cứu nạn (TKCN), góp phần giảm thiệt hại về người, tài sản của nhà nước, quân đội và nhân dân.
Trao đổi với Thiếu tướng Phạm Thanh Sơn, Phó Tư lệnh Tham mưu trưởng Quân khu chúng tôi được biết: Các cơ quan, đơn vị LLVT Quân khu 1 đã thực hiện tốt vai trò, chức năng tham mưu cho cấp ủy chính quyền địa phương trong lãnh đạo, chỉ đạo điều hành công tác phòng, chống thiên tai, sự cố và TKCN. Quân khu yêu cầu các đơn vị, Bộ CHQS các tỉnh, Ban CHQS các huyện, thị, thành phố nghiên cứu nắm chắc tình hình địa bàn, xác định các khu vực trọng điểm làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương điều chỉnh, bổ sung kế hoạch phòng chống, giảm nhẹ thiên tai và TKCN; phòng chống cháy nổ, cháy rừng, cứu sập; xây dựng phương án ứng phó với các tình huống thiên tai sát với tình hình thực tế của địa phương. Nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai &TKCN các cấp, nâng cao hiệu quả vận hành cơ chế của cấp ủy, chính quyền địa phương khi có tình huống thiên tai.
Ngay từ đầu năm, Quân khu đã chỉ đạo cơ quan quân sự cấp tỉnh, huyện tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền địa phương tổ chức hiệp đồng với các lực lượng của Bộ và Quân khu đóng quân trên địa bàn bảo đảm chặt chẽ, tỷ mỷ, cụ thể có tính khả thi cao, tổ chức trinh sát thực địa, nắm địa bàn bảo đảm chủ động xử trí không bị động, rối loạn khi có tình huống xảy ra. Khi có tình huống xảy ra trên địa bàn quản lý phải thành lập Ban Chỉ huy các cấp có sự tham gia của LLVT để đánh giá tình hình và các biện pháp ứng phó, tổ chức hiệp đồng, phân công nhiệm vụ và công tác bảo đảm khác...
Đại tá Khương Quảng, Trưởng phòng Cứu hộ, cứu nạn Quân khu cho biết: Trong năm 2014 và đến hết tháng 5 năm 2015, Quân khu đã huy động 15.400 ngày công tham gia khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, cháy nổ, cháy rừng, cứu sập; vận động và sơ tán được 6.095 hộ dân ra khỏi vùng ngập úng, giúp dân khắc phục 300 nhà bị sập, tu sửa được 1.984 mét đường liên thôn, hơn 2.483 mái nhà bị tốc mái, đóng hơn 900 bao đất, phối hợp cùng các lực lượng đào đắp di chuyển hơn 50.400m3 đất đá các loại, vận chuyển qua vùng ngập úng 285 lượt người (học sinh và nhân dân)...
Đặc biệt, trước tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu, tình hình thời tiết, khí hậu thủy văn diễn biến phức tạp khó lường. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ phòng chống thiên tai và TKCN, Quân khu 1 xác định cần làm tốt một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống thiên tai, sự cố và TKCN, khắc phục sự cố môi trường trên địa bàn Quân khu. Nổi bật là thực hiện tốt kế hoạch phòng chống, giảm nhẹ thiên tai và TKCN; phòng chống cháy nổ, cháy rừng, cứu sập của Quân khu. Trong đó làm tốt công tác hiệp đồng trong phòng chống thiên tai, TKCN giữa địa phương và LLVT của Bộ, Quân khu đóng quân trên địa bàn. Tổ chức hiệp đồng chặt chẽ, cụ thể, phát huy triệt để tiềm năng của đơn vị. Hằng năm căn cứ vào tình hình thực tế, xác định địa bàn trọng điểm tham mưu với cấp ủy chính quyền địa phương tổ chức diễn tập phòng chống cháy nổ, cháy rừng, cứu sập có sử dụng lực lượng hiệp đồng của Bộ và Quân khu nhằm nâng cao trình độ, tổ chức chỉ huy, phối hợp thống nhất giữa các lực lượng trong thực hiện nhiệm vụ. Đồng thời, tăng cường phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên địa bàn về nhiệm vụ phòng chống thiên tai, TKCN. Phối kết hợp chặt chẽ việc thực hiện nội dung chương trình hoạt động dã ngoại và hoạt động dân vận theo quy định của Quân khu với công tác tuyên truyền cho nhân dân các địa phương về tác hại của sự cố, thiên tai, cháy nổ, cháy rừng; các chủ trương của Đảng và Nhà nước về công tác phòng chống giảm nhẹ thiên tai, bảo vệ môi trường; các biện pháp hiệu quả trong phòng, chống thiên tai, ứng phó sự cố và tìm kiếm cứu nạn. Nâng cao trách nhiệm, nhận thức của lãnh đạo các cấp và nhân dân trước diễn biến của sự cố, thiên tai, tai nạn và yêu cầu công tác tìm kiếm cứu nạn. Bên cạnh đó, Bộ tư lệnh quân khu chỉ đạo thực hiện tốt chức năng tham mưu cho cấp ủy chính quyền địa phương trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị trong công tác phòng chống thiên tai, TKCN. Thường xuyên có sự phối hợp giữa Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai, TKCN của Quân khu với Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai, TKCN của địa phương trong chỉ huy, điều hành công tác ứng phó với sự cố thiên tai, thảm họa xảy ra trên địa bàn. Phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành như Sở Giao thông, Công an… tổ chức điều chỉnh giao thông, chỉ đường bảo đảm cho LLVT cơ động nhanh đến khu vực ứng cứu thiên tai sự cố và bảo đảm an toàn cho nhân dân.