Đại đội Thanh niên xung phong 915 - Một khúc ca hào hùng (*)

Tối 24-12, tại Khu di tích lịch sử Quốc gia - Địa điểm lưu niệm các TNXP Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái, phường Gia Sàng, TP. Thái Nguyên, Tỉnh uỷ, HĐND, UBND, Uỷ ban MTTQ tỉnh Thái Nguyên trang trọng tổ chức Lễ tưởng niệm 50 năm Ngày hy sinh của 60 liệt sĩ TNXP Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái (24/12/1972 - 24/12/2022). Đồng chí Nguyễn Thanh Hải, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên, có bài diễn văn về những đóng góp, hy sinh lớn lao của các Anh hùng liệt sĩ TNXP. Báo Thái Nguyên trân trọng đăng tải bài diễn văn của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy.

Đồng chí Nguyễn Thanh Hải, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên, đọc diễn văn tại buổi Lễ.

Kính thưa đồng chí Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương

Kính thưa các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, các đồng chí lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể, cơ quan Trung ương và lãnh đạo các tỉnh, thành phố bạn.

Kính thưa các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh Bắc Thái, tỉnh Thái Nguyên qua các thời kỳ;

Kính thưa các bậc Lão thành cách mạng, Mẹ Việt Nam Anh hùng; Anh hùng Lực lượng vũ trang, các thương binh, bệnh binh, thân nhân liệt sĩ, người có công với cách mạng,

Kính thưa quý vị đại biểu, các vị khách quý cùng toàn thể nhân dân

Thái Nguyên là vùng đất giàu truyền thống cách mạng, được Trung ương Ðảng và Bác Hồ chọn là ATK trong kháng chiến chống thực dân Pháp, là nơi ra đời của lực lượng Thanh niên xung phong đầu năm 1950, là một trong những địa phương chi viện nhiều sức người, của cải và hy sinh lớn cho sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Trong đó, sự hy sinh của 60 thanh niên xung phong Ðại đội 915, Ðội 91 Bắc Thái tại ga Lưu Xá vào đêm 24/12/1972 đã trở thành tấm gương sáng ngời về chủ nghĩa Anh hùng cách mạng.

Kính thưa các vị đại biểu khách quý cùng toàn thể nhân dân

Ngày 18/01/1966 đã đi vào lịch sử thanh niên xung phong tỉnh Bắc Thái, khi Đội TNXP 91 ra đời gồm 4 đại đội 911, 912, 913 và 914. Sau 6 năm hoạt động, đến tháng 6/1972, Đại đội 915 mới được thành lập, với hơn 100 đội viên, đa phần các anh, các chị là những cô gái chàng trai dân tộc Tày, Nùng, Dao có tuổi đời còn rất trẻ, đến từ các bản làng của các huyện vùng cao thuộc tỉnh Bắc Thái.

Ngay sau khi được thành lập, cán bộ và đội viên Đại đội 915 đã cùng với các đại đội khác trong Đội 91 và 160 công nhân của Công ty Cầu - Đường (thuộc Ty Giao thông) ngày đêm làm nhiệm vụ sửa chữa, duy tu và nâng cấp đoạn Quốc lộ 1B từ cầu Gia Bẩy (thành phố Thái Nguyên) đến xã La Hiên (huyện Võ Nhai); đường 16A đoạn từ Chùa Hang đến Trại Cau (đây đều là những huyết mạch giao thông tới cảng cạn Lưu xá với lưu lượng xe vận tải mỗi ngày đêm lên tới vài trăm lượt); đồng thời phải đảm bảo giao thông, vận tải các cầu đường sắt, đường bộ: Đa Phúc, Gia Bẩy, Trà Vườn và ngầm Sơn Cẩm, bến phà Oánh,… là những trọng điểm giao thông thường xuyên bị máy bay Mỹ ném bom, bắn phá ác liệt nhất trên địa bàn Thái Nguyên.

Cũng kể từ tháng 6/1972, sau khi Đại đội 915 được thành lập, Mỹ đã huy động máy bay, tàu chiến thả 13.000 quả thủy lôi và nhiều bom từ trường xuống 43 khu vực cửa sông, bến cảng thuộc 10 tỉnh, thành phố trên miền Bắc. Cảng Hải Phòng và nhiều cửa sông, bến cảng khác của miền Bắc bị phong toả. Việc vận chuyển vũ khí, phương tiện chiến tranh và các loại hàng hoá thiết yếu khác do các nước xã hội chủ nghĩa anh em viện trợ cho cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta theo đường biển hoàn toàn bị ngưng trệ.

Trước tình hình đó, Trung ương giao cho tỉnh Bắc Thái hai nhiệm vụ: Một là, tiếp nhận hàng (chủ yếu là lương thực và hàng hóa quốc phòng) từ các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn và Hà Bắc chuyển về theo Quốc lộ 3, Quốc lộ 1B và Đường sắt Kép - Lưu Xá; khối lượng vận chuyển mỗi tháng từ 30.000 tấn đến 50.000 tấn, vừa để dự trữ, vừa để tiếp chuyển cho các chiến trường và các tỉnh trong khu vực. Hai là, phải đảm bảo giao thông vận tải thông suốt trong mọi tình huống trên các trục đường giao thông; đặc biệt là trên các trục giao thông huyết mạch Quốc lộ 3, Quốc lộ 1B và các đường sắt Kép - Lưu Xá, Quán Triều - Hà Nội.

Chính vì thế, Ga Lưu Xá và ga Quán Triều (thành phố Thái Nguyên) trở thành “cảng cạn” của miền Bắc, mỗi ngày tiếp nhận hàng nghìn tấn lương thực, thực phẩm, vũ khí, quân trang, quân dụng để từ đó tiếp tục chuyển chi viện cho miền Nam ruột thịt. Vì vậy, Thái Nguyên đã trở thành một trong những địa bàn đánh phá ác liệt của máy bay Mỹ thời kỳ đó.

Kính thưa các vị đại biểu khách quý cùng toàn thể nhân dân

Chập tối ngày 24/12/1972, khi số lương thực, hàng hoá quốc phòng tồn đọng ở ga Lưu Xá đã cơ bản đã được giải toả, cả đơn vị còn chưa kịp ăn cơm thì tiếng còi báo động vang lên, tiếng máy bay phản lực gầm rú, bom từ những chiếc B52 bắt đầu trút xuống. Toàn bộ 66 cán bộ và đội viên Đại đội 915 cùng đồng chí Đội phó Đội 91 Nguyễn Thế Cường và 2 thủ kho lương thực đã vào 2 căn hầm trú ẩn ở Khu tập thể Bệnh viện Gang thép, tại xóm Xuân Quang, xã Gia Sàng, thành phố Thái Nguyên. Nhưng… một loạt bom rơi trúng vào khu vực các anh chị đang trú ẩn khi đó đã cướp đi cùng một lúc sinh mạng của 62 anh chị.

Các chị, các anh đã mãi mãi ra đi khi tuổi đời đang còn rất trẻ, với bao ước mơ và khát vọng còn đang dang dở. Sự hy sinh ấy là mất mát quá to lớn, nhưng tinh thần kiên cường, ý chí bất khuất của các anh chị TNXP Đại đội 915 đã trở thành một khúc ca hào hùng mãi khắc ghi trong lòng mỗi chúng ta, các chị, các anh trở thành “những người con bất tử”, đúng như những vần thơ mà GS. Vũ Khiêu đã viết tặng các anh, các chị và hiện đang được treo tại vị trí trang trọng của Di tích. 

Chí anh hùng vạn thủa lưu danh

Gương liệt sĩ muôn đời bất tử

Kính thưa các vị đại biểu khách quý cùng toàn thể nhân dân

Ghi nhận sự hy sinh anh dũng cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái đã vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Các cựu chiến binh tham dự Lễ tưởng niệm.

Năm 2018, tỉnh Thái Nguyên đã chủ trì, phối hợp với tỉnh Bắc Kạn đầu tư, tôn tạo Khu di tích lịch sử quốc gia “Địa điểm lưu niệm các TNXP Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái hy sinh tại ga Lưu Xá”. Nơi đây đã thực sự trở thành “địa chỉ đỏ”, nơi ghi dấu sự biết ơn và lòng thành kính của các cán bộ, đảng viên và mọi tầng lớp Nhân dân.

Kính thưa các quý vị đại biểu, kính thưa toàn thể Nhân dân.

Phát huy truyền thống của quê hương cách mạng Anh hùng, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh Thái Nguyên đã luôn đoàn kết, sáng tạo, đồng lòng, nỗ lực đạt được nhiều thành tựu trong phát triển kinh tế - xã hội; diện mạo của tỉnh từ thành thị đến nông thôn có nhiều thay đổi tích cực.

Năm 2022, tất cả các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Thái nguyên đều vượt từ 10 đến 15% so với kế hoạch đề ra, tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 8,59%; giá trị xuất khẩu đạt trên 32 tỷ USD (đứng trong top 5 toàn quốc); giá trị sản xuất công nghiệp đạt trên 932 nghìn tỷ đồng; GRDP bình quân đầu người đạt 107 triệu đồng/người/năm. Tổng thu ngân sách nhà nước đạt gần 19 nghìn tỷ đồng . Hoạt động thu hút đầu tư, nhất là thu hút đầu tư nước ngoài đạt nhiều kết quả tích cực (tổng số dự án FDI là 172 dự án, với tổng vốn đầu tư đăng ký gần 10,3 tỷ USD).

Công tác chuyển đổi số, cải cách hành chính được quan tâm đẩy mạnh. Công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị được tăng cường. Quốc phòng được củng cố, an ninh, trật tự được giữ vững. Lĩnh vực văn hóa - xã hội có nhiều chuyển biến tích cực. Công tác an sinh xã hội được thực hiện có hiệu quả; đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân không ngừng được nâng cao. Tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm còn 4% (theo chuẩn mới)…

Những kết quả tỉnh Thái Nguyên đạt được hôm nay đã khẳng định quyết tâm chính trị của toàn Đảng bộ nhằm xây dựng quê hương Thái Nguyên luôn bình yên, hạnh phúc, sung túc và ngày càng phát triển, sớm trở thành “một trong những tỉnh giàu có và phồn thịnh nhất miền Bắc nước ta”, như mong muốn của Bác khi Người về thăm tỉnh Thái Nguyên vào ngày 01/01/1964; và để xứng đáng với sự hy sinh xương máu của bao thế hệ cha anh đi trước.

Mừng Đảng quang vinh, nhớ ơn Bác Hồ vĩ đại, mừng đất nước đổi mới và phát triển, nhân dịp chuẩn bị bước sang năm mới 2023, thay mặt lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên, tôi xin được kính cẩn nghiêng mình trước anh linh các Anh hùng liệt sĩ, trước tấm gương hy sinh của 60 Anh hùng liệt sĩ TNXP Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái Anh hùng.

Xin được trân trọng cảm ơn và kính chúc các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ, lãnh đạo các tỉnh, thành phố; các bậc lão thành cách mạng, Mẹ Việt Nam Anh hùng, Anh hùng Lực lượng vũ trang, các thương binh, bệnh binh, cựu TNXP, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng; các quý vị đại biểu, khách quý và toàn thể Nhân dân sức khỏe, hạnh phúc và một năm mới Quý Mão 2023 An khang - Thịnh vượng.

 Xin trân trọng cảm ơn!

(*) Tiêu đề do Tòa soạn đặt