Về bài báo Tết của Bác Hồ

Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ sáng lập ra báo chí cách mạng, mà Người còn là một nhà báo dày dặn kinh nghiệm. Người đã viết nhiều bài báo, nhiều lần trực tiếp trả lời phỏng vấn báo chí trong và ngoài nước với rất nhiều khái niệm rộng lớn được Người thể hiện thành một câu rất ngắn gọn, dứt khoát, rõ ràng, dễ nhớ nhưng nói lên đầy đủ thực chất vấn đề.

Bác để tình thương cho chúng con

Tết năm ấy Người về Thác Huống

Lúc sinh thời, Người dạy những người làm báo Việt Nam: “Chớ ham dùng chữ”, “Viết phải thiết thực”. Mặc dù là người uyên bác, am hiểu văn hóa phương Đông, phương Tây, biết nhiều ngoại ngữ, nhưng Người thường dùng từ ngữ đơn giản, thông dụng, mà lại phản ánh đúng bản chất sự vật và có sức thuyết phục cao.

Nhiều câu nói, nhiều ý trong bài viết của Người đã đi vào đời sống và trở thành khẩu hiệu, phương châm hành động, như: “Không có việc gì khó/Chỉ sợ lòng không bền/Đào núi và lấp biển/Quyết chí ắt làm nên”; hay “Dĩ bất biến, ứng vạn biến”… Người cực lực phê phán những cách dùng chữ cầu kỳ, không phù hợp với đối tượng và ngữ cảnh văn hóa.

Bài báo “Tết” mà Bác viết nhân ngày Tết đầu tiên của nước Việt Nam độc lập là một ví dụ điển hình. Bài báo của Bác đã được in trên Báo Cứu Quốc số 147, ngày 21/01/1946. Bài báo ngắn gọn ngay từ cái tít: Tết. Tết là dịp để mọi nhà đoàn tụ, ăn Tết. Trong không khí đón Tết, mừng Xuân, Người nhắn nhủ đến đồng bào chia sẻ niềm vui chung khi Xuân đến để không ai không có Tết.

Qua bài báo “Tết” của Người, ta thấy đặc trưng nổi bật nhất trong cách nói, cách viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh là ngắn gọn, hàm súc, là sự kế thừa và phát triển phong cách hiền triết phương Đông - ghi ít, nhớ nhiều, ý tại ngôn ngoại.

Bài báo “Tết” của Người chỉ vỏn vẹn 100 từ, nhưng đã chuyển tải được tất cả những nội dung mà Bác - người đứng đầu quốc gia vừa giành được độc lập gửi đến quốc dân đồng bào.

Mặc dù được viết cách đây 78 năm, nhưng giờ đọc lại vẫn thấy nhiều điều cần thiết cho chính hôm nay. Trong không khí cả nước rộn ràng đón Xuân mới, hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/06/1925-21/06/2025), nhớ Bác kính yêu, một nhà báo chính luận sắc sảo của nền báo chí cách mạng Việt Nam, cán bộ, phóng viên, biên tập viên Báo Thái Nguyên cùng đọc lại bài báo này để làm theo lời dạy của Người: “Chớ ham dùng chữ”, “Viết phải thiết thực”.