Vẫn chuyện tái định cư khó “đi trước” thu hồi đất

Trong cuộc họp mới đây, lãnh đạo một phường của TP. Thái Nguyên có nêu: Một dự án đã triển khai 2 năm trước, được người dân địa phương đồng tình, sẵn sàng bàn giao đất, trong đó có cả phần nhà ở để dự án triển khai đúng tiến độ dù chưa nhận được đất tái định cư. Từ đó đến nay, một số hộ dân đã phải thuê nhà bên ngoài, điều kiện sinh hoạt gặp nhiều bất tiện. Đáng nói là có trường hợp người dân không may qua đời cũng không có chỗ lo tang lễ tử tế, phải tổ chức ở nơi thuê trọ.

San lấp mặt bằng khu tái định cư phục vụ giải phóng mặt bằng Tuyến đường liên kết vùng tại phường Tân Hương (TP. Phổ Yên).

Câu chuyện đồng chí lãnh đạo nói trên nêu ra không mới. Quá trình tác nghiệp tại cơ sở, chúng tôi nhận được không ít ý kiến của người dân phản ánh về tình trạng này. Đa số đều đồng tình với chủ trương của Đảng, Nhà nước về việc bàn giao mặt bằng để thi công các công trình, dự án đảm bảo kế hoạch, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Tuy nhiên, họ cũng thể hiện sự bức xúc khi việc bố trí tái định cư chậm, kéo dài, khiến cuộc sống của gia đình bị đảo lộn vì phải đi ở nhờ, ở thuê.

Những năm gần đây, một số địa phương trong tỉnh như: TP. Phổ Yên, TP. Thái Nguyên, huyện Phú Bình, Đại Từ… thực hiện giải phóng mặt bằng diện tích lớn để phục vụ các công trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội.

Vì vậy, các địa phương phải triển khai nhiều dự án tái định cư để bố trí chỗ ở cho người dân thuộc diện phải thu hồi đất, trong đó có nhà ở. Theo Luật Đất đai, việc tái định cư phải “đi trước” khi thu hồi đất, nhưng thực tế do những bất cập về quy trình, thủ tục giải phóng mặt bằng nên hầu hết các địa phương đều khó thực hiện điều này.

Trong đó, nguyên nhân cơ bản khiến các dự án tái định cư khó “đi trước” là bởi theo quy định, các dự án nhóm B, C phải được lập, được duyệt mới tiến hành các bước bồi thường giải phóng mặt bằng và cơ quan chức năng thực hiện kê khai, kiểm đếm. Từ đó xác định số hộ cần bố trí tái định cư, xác định vị trí, quy mô khu tái định cư, sau đó mới giải phóng mặt bằng khu tái định cư.

Quy trình này đang đi ngược với chủ trương tái định cư “đi trước” dẫn tới tình trạng người dân “nhường” đất cho dự án sau đó mòn mỏi chờ bố trí nơi ở mới.

Thiết nghĩ, để việc thực hiện các khu tái định cư không ảnh hưởng đến tiến độ dự án, cấp ủy, chính quyền địa phương bên cạnh tích cực đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân di chuyển chỗ ở, cần có phương án sớm bố trí tái định cư để người dân nhanh chóng ổn định cuộc sống.