Người vợ suốt một đời thủy chung của Nhà thơ Tố Hữu

Cả cuộc đời bà Vũ Thị Thanh là để dành cho Đảng, cho cách mạng và cho người chồng yêu quý của mình: Nhà chính trị - Nhà thơ Tố Hữu. Bà đã đi xa, TNĐT đăng bài viết này  thay một nén nhang tiễn biệt…

Tháng 6 vừa qua, nhân  Kỷ niệm 100 năm Ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước, tôi có dịp cùng các đồng chí Phạm Xuân Đương, Bí thư Tỉnh ủy Thái Nguyên và các đồng chí lãnh đạo tỉnh đến thăm bà Vũ Thị Thanh, người vợ, yêu quý của Nhà thơ Tố Hữu, Nhà chính trị, Nhà thơ lớn của đất nước ta thế kỷ XX, đồng thời cũng là nhà thơ có nhiều bài thơ hay nhất viết về Bác Hồ kính yêu.

Trong cuộc tiếp xúc ấy, với một nụ cười hết sức hiền hòa và trìu mến bà Vũ Thị Thanh đã kể cho những vị khách quý Thái Nguyên rất nhiều kỷ niệm của ông bà với Thủ đô kháng chiến "Bốn phương lồng lộng Thủ đô gió ngàn". Trong những câu chuyện ấy chúng tôi được biết thêm người vợ yêu quý của Nhà thơ Tố Hữu không chỉ sau này giữ cương vị là Phó ban Tuyên huấn Trung ương, mà những năm kháng chiến còn là một cán bộ của Hội Liên hiệp Phụ nữ Thái Nguyên (LHPN), đã có rất nhiều năm tháng gắn bó với quê hương chúng ta. Chính từ vị trí công tác này, năm 1952, bà đã được cùng Anh hùng La Văn Cầu và nhiều anh hùng, chiến sĩ thi đua khác… tham gia Đoàn Thanh niên Việt Nam đi dự liên hoan thanh niên sình viên thế giới tổ chức tại Berlin (Đức).

"Phần cho thơ và phần để em yêu... " .

Trở lại với tình yêu của Nhà thơ Tố Hữu dành cho người vợ yêu quý của mình. Khi làm Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa, Tố Hữu mới 27 tuổi, chưa qua một lần yêu. Thế là một nữ đồng chí là Chủ tịch Hội LHPN tỉnh mới giới thiệu cho Nhà thơ đồng chí của mình: "Cái Thanh đấy. Nó học ở Đồng Khánh về rất ngoan mà cũng xinh nữa. Nó hoạt động hăng lắm đấy, chịu không?". Từ lời giới thiệu ấy, Tố Hữu đến với cô gái xứ Thanh, cũng là một Huyện ủy viên trẻ tuổì, và rồi sau đó, họ nên vợ nên chồng, đi với nhau suất chặng đường cách mạng và đường đời...

Tố Hữn là một nhà thơ nổi tiếng, nhưng ông rất ít làm thơ tình. Dù vậy, ông cũng có nhiều vần thơ rất xúc cảm tặng người vợ yêu quý của mình. Qua những vần thơ ấy, chúng ta thấy người yêu người vợ - người đồng chí của ông hiện lên thật đẹp, thật nghĩa tình:

Mưa rơi dầm lá cọ

Mái tóc em ướt rồi

Đôi má em bừng đỏ

Muốn hôn qúa mà thôi...

Rồi:

Mà nói vậy trái tim anh đó

Rất chân thật chia ba phần tươi

đỏ

Anh dành riêng cho Đảng phần

nhiều

Phần cho thơ và phần để em yêu!

Em mỉm cười: "Thế cũng nhiều

anh nhỉ!"

Rồi hai đứa hôn nhau hai người

đồng chí

Dắt nhau đi cho đến sáng mai

nay

Anh đón em về, xuân cũng đến

trong tay...

Và:

Có khổ đau nào đau khổ hơn

Trái tim tự xát muối cô đơn

Em ơi, nghe đó trong đêm lạnh

Đằm thắm bên em một tiếng đờn...

Ở trong thơ là vậy, ở ngoài đời, họ cũng sống với nhau rất đẹp, rất ân tình, hạnh phúc của họ lồng trong hạnh phúc của nhân dân, theo từng bước thăng trầm của cách mạng, đất nước. Sau những chặng đường kháng chiến gian nan, họ mới được gần gũi, đoàn tụ, sinh con, đẻ cái như mọi gia đình kháng chiến, và tiếp tục những đóng góp, hiến dâng cho Đảng, cho cách mạng. Họ đã đi trọn bên nhau cả cuộc đời.

Trong mỗi bước đi lên của Nhà chính trị Tố Hữu luôn có sự động viên, chăm sóc của bà Vũ Thị Thanh. Và trong mỗi vần thơ của Nhà thơ Tố Hữu, đều có một nhịp tim cùng đập. Trong những tháng năm thăng trầm của Tố Hữu luôn luôn có bà ở bên chia sẻ, động viên, là bờ vai nương tựa đầy tin cậy của ông... Bà là tình yêu lớn, là người đồng chí gần gũi nhất, là nàng thơ xúc cảm nhất. Và suốt cuộc đời bà Vũ Thị Thanh, cũng là một cuộc đời cách mạng, từng là Huyện ủy viên nữ trẻ nhất của Thanh Hóa những năm đầu kháng chiến, từng là cán bộ phụ vận của Trung ương và của Thái Nguyên, từng là Phó giáo sư Kinh tế, Phó ban Tuyên giáo Trung ương. Nhưng trên tất cả, bà chính là: người vợ suốt một đời yêu quý, thủy chung của Nhà chính trị, Nhà thơ Tố Hữu...

Ký ức người ở lại

Điều rất đáng khâm phục là trong những năm qua, kể từ khi nhà thơ Tố Hữu đi xa, bà đã dành hết phần đời còn lại của mình làm được nhiều phần việc rất có ý nghĩa với người chồng yêu quý (mà với quan điểm của một nguyên Phó ban Tuyên huấn Trung ương, bà cho đó cũng là những phần việc làm cho Đảng, cho đất nước, vì theo bà, Tố Hữu và thơ Tố Hữu bao giờ và trước hết thuộc về Đảng, về đất nước).

Đó là sưu tầm và in trọn bộ tuyển tập thơ ca cùng những vấn đề lý luận về Văn học Việt Nam trong suốt những năm Nhà thơ Tố Hữu là Bí thư Trung ương Đảng phụ trách công tác Văn học Việt Nam của Đảng, đó là những quan điểm kinh tế, đường lối chỉ đạo của Tố Hữu suốt nhiều năm trên cương vị Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Bộ trưởng, đó là việc xây dựng Nhà lưu niệm Tố Hữu trong khuôn viên Làng quốc tế Thăng Long khang trang; đó là việc cùng các ban, ngành của Đảng và Nhà nước, cùng Ủy ban các Hội Văn học Nghệ thuật và Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học, tổ chức những đêm thơ Tố Hữu, làm sống lại tiếng thơ hoành tráng, đầy xúc cảm của nhà thơ vĩ đại nhất, lá cờ đầu thi ca của chúng ta ở thế kỷ XX tại Nhà hát lớn Hà Nội; tại T.P Huế - quê hương của Nhà thơ; tại T.P Hồ Chí Minh và tại Thái Nguyên, Thủ đô kháng chiến lồng lộng gió ngàn... Phải ghi nhận đó là những phần việc hết sức lớn lao, là quá sức mình với một người phụ nữ tuổi đã ngoài 80. Chỉ một tình yêu mãnh liệt, một niềm yêu thương vô bờ bến, một nghị lực lớn lao mới có thể giúp bà hoàn thành những trọng trách to lớn này...

Và đây nữa trên tay tôi đây, là bản thảo cuốn hồi ký hơn 300 trang với tên gọi Ký ức người ở lại mà bà đã viết bằng tất cả trái tim một người cộng sản và những dòng nước mắt nhớ thương người chồng yêu quý của mình đã đi xa...

Có thể nói cả cuộc đời bà Vũ Thị Thanh là để dành cho Đảng, cho cách mạng, và cho người chồng yêu quý của mình: Nhà chính trị - Nhà thơ Tố Hữu.