Gặp những nghệ nhân sinh vật cảnh

Với niềm đam mê, tâm huyết và đôi bàn tay khéo léo, nghệ nhân sinh vật cảnh đã tạo nên những khu vườn với nhiều loại cây phong phú, đủ kiểu dáng. Nghề sinh vật cảnh không chỉ là thú chơi tao nhã, mà đang làm đẹp cảnh quan, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống và cải thiện môi trường sinh thái...

Nghệ nhân Trần Quang Khải, Phó Chủ tịch Hội Sinh vật Cảnh TP. Thái Nguyên, cùng thợ cắt, tỉa cây trong vườn nhà.

Khu vườn của nghệ nhân Trần Quang Khải, Phó Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh (SVC) TP. Thái Nguyên cách trung tâm thành phố chừng 7km, sát tuyến đường Thái Nguyên - Bắc Kạn. Trong khu vườn của gia đình hiện có 30 loại cây, được tạo dáng, thế công phu, trong đó có nhiều cây trị giá tới hàng trăm triệu đồng, thậm chí cả tỷ đồng...

Tiếp khách trong căn nhà với không gian xanh, sạch, thoáng đãng, nhấp ngụm trà thơm, ông Khải say sưa kể về cơ duyên đến với nghề SVC: Từng trải qua nhiều công việc khác nhau, năm 1993, tôi thuê mặt bằng và thợ về quay chậu cảnh để bán kết hợp với kinh doanh vật liệu xây dựng. Buôn may bán đắt, đến năm 2005, tôi đã mua được các khu đất với tổng diện tích 19.000m2. Bắt đầu trồng một vài cây theo sở thích, sau để phục vụ nhu cầu của khách hàng và bán cây có lãi, tôi mở rộng đầu tư kinh doanh cây cảnh.

Ông Khải theo mọi người về Nam Định, rồi đi khắp nơi tìm chọn mua những cây quý, có dáng, thế độc đáo và nhân rộng. Ông tới thăm nhiều vườn cây cảnh nổi tiếng, để học hỏi kinh nghiệm từ các nghệ nhân tâm huyết phương pháp chăm sóc, tạo thế và dáng. Nhờ sự tâm huyết, tác phẩm do ông và những người thợ uốn, cắt tỉa của vườn nhà có giá trị nghệ thuật và kinh tế cao. Mỗi năm, doanh thu bình quân từ cây cảnh của gia đình đạt 500-600 triệu đồng; vào những năm từ 2009-2011, có năm doanh thu đạt vài tỷ đồng đến hàng chục tỷ đồng.

Khu vườn của gia đình anh Vũ Văn Minh, xóm Hiệp Lực, xã Sơn Cẩm (TP. Thái Nguyên).

Rời vườn cây cảnh của ông Khải, chúng tôi đến xóm Hiệp Lực, xã Sơn Cẩm (TP. Thái Nguyên), thăm khu vườn của gia đình anh Vũ Văn Minh, Phó Chủ tịch Hội SVC xã Sơn Cẩm. Khu vườn được thiết kế bài bản, quy mô rộng khoảng 2ha, với trên 1.000 cây các loại. Anh Minh vốn sinh ra ở làng nghề SVC ở Nam Định, lên Thái Nguyên lập nghiệp và xây dựng gia đình năm 2006. Đã từng bươn trải dọc trong Nam ngoài Bắc, song anh vẫn luôn canh cánh trong lòng sự đam mê và vươn lên làm giàu từ cây cảnh.

Anh Vũ Văn Minh: Người làm nghề cần phải hiểu biết đặc điểm sinh học và sự phát triển của từng loại cây; sự thích hợp của cây đó với yếu tố thời tiết, quy trình cắt tỉa phải phù hợp thì cây mới phát triển và tạo được dáng cây như ý muốn. Một cây cảnh có giá trị cần hội tụ đủ 3 yếu tố: Cây phải càng già, dáng độc đáo và cành, tán đẹp. 

Thợ tỉa cây trong khu vườn của gia đình anh Vũ Văn Minh, xóm Hiệp Lực, xã Sơn Cẩm (TP. Thái Nguyên).

Sự đam mê, tâm huyết của các nghệ nhân đã góp phần phát triển SVC trở thành ngành kinh tế sinh thái có giá trị cao và thay đổi mới cơ cấu kinh tế nông nghiệp, tạo việc làm ổn định cho nhiều lao động. Phong trào chơi, thưởng lãm và kinh doanh SVC tại tỉnh Thái Nguyên ngày càng phát triển. Qua đó, không chỉ duy trì thú chơi tao nhã có từ lâu đời, mà còn góp phần gia tăng giá trị cây trồng và làm giàu chính đáng. Trong đó nhiều mô hình phát triển SVC gắn với du lịch sinh thái, đã tạo cảnh quan đẹp, ấn tượng, thu hút đông đảo du khách gần xa.

Theo ông Phạm Ngọc Hải, Chủ tịch Hội SVC tỉnh Thái Nguyên, đến nay, tỉnh có 8 hội và câu lạc bộ SVC cấp huyện; 118 hội SVC cơ sở cấp xã và 17 câu lạc bộ chuyên ngành với 3.128 hội viên. Toàn hội có 62 doanh nghiệp và cơ sở sản xuất kinh doanh SVC, hiện giải quyết việc làm ổn định cho 1.450 lao động và 2.800 lao động thời vụ với thu nhập bình quân từ 6,5-15 triệu đồng/tháng. Doanh thu từ nghề SVC của Hội đạt trên 140 tỷ đồng/năm. Kết quả phát triển kinh tế SVC đã góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi trong nông nghiệp, nông thôn, bảo vệ môi trường sinh thái và phát triển bền vững.