Ngăn chặn triệt để sim rác

Hai năm qua, với sự vào cuộc của cơ quan quản lý và các nhà mạng, lượng sim kích hoạt sẵn tồn trên các kênh phân phối đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, để ngăn chặn triệt để nạn sim rác, hạn chế cuộc gọi rác, cuộc gọi lừa đảo, Bộ Thông tin và Truyền thông vừa yêu cầu các nhà mạng xử lý dứt điểm sim rác gắn với trách nhiệm của lãnh đạo doanh nghiệp.

Nhân viên VNPT Hà Nội thực hiện chuẩn hóa thông tin thuê bao cho khách hàng.

Chặn 50.000 thuê bao phát tán cuộc gọi rác

Theo Cục Viễn thông (Bộ Thông tin và Truyền thông), để ngăn chặn nạn sim rác, tin nhắn rác, cuộc gọi rác, cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo, thời gian qua, các doanh nghiệp viễn thông di động đã hoàn thành đối soát, chuẩn hóa thông tin 125 triệu thuê bao đang hoạt động với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Trong đó, các nhà mạng xử lý 17 triệu thuê bao có thông tin chưa trùng khớp với thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và 10 triệu thuê bao thuộc tập đứng tên trên 10 sim/giấy tờ. Đáng chú ý, mỗi tháng, các doanh nghiệp viễn thông đã chặn khoảng 50 triệu tin nhắn rác, 50.000 thuê bao phát tán cuộc gọi rác, cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo.

Tuy nhiên, trên thị trường vẫn còn sim đã được nhập sẵn thông tin thuê bao, kích hoạt sẵn dịch vụ di động được bán trên kênh phân phối mà người mua không phải đăng ký thông tin thuê bao theo quy định. Do vậy, Bộ Thông tin và Truyền thông yêu cầu người đứng đầu doanh nghiệp trực tiếp chỉ đạo và chịu trách nhiệm xử lý tất cả sim tồn, bảo đảm thông tin thuê bao phải chính xác, đúng quy định, trùng khớp với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Trước ngày 22-3, sim đang khóa 2 chiều, có thông tin thuê bao, có gói cước phải chuyển trạng thái về sim không có thông tin thuê bao. Trước ngày 15-4, sim đang khóa 1 chiều, có dấu hiệu kích hoạt sẵn phải chuyển trạng thái về sim không có thông tin thuê bao; xử lý xong tập thuê bao một giấy tờ đứng tên nhiều sim (từ 4 sim/giấy tờ trở lên). Cũng từ ngày 15-4, doanh nghiệp viễn thông di động chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu trên thị trường còn xuất hiện sim được phát triển mới không đúng quy định.

Bộ Thông tin và Truyền thông giao Thanh tra Bộ thanh tra, xử lý vi phạm với mức xử phạt cao nhất là đình chỉ phát triển thuê bao mới. Đồng thời, Bộ sẽ có văn bản nhắc nhở doanh nghiệp và báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét kỷ luật người đứng đầu doanh nghiệp vi phạm.

Xử lý nghiêm các vi phạm

Về việc triển khai yêu cầu của Bộ Thông tin và Truyền thông, trao đổi với phóng viên Báo Hànộimới, đại diện Tổng công ty Dịch vụ viễn thông (VNPT VinaPhone) thuộc Tập đoàn Bưu chính viễn thông Việt Nam (VNPT) cho biết, VinaPhone đang xử lý bảo đảm mỗi sim VinaPhone bán ra đúng đến khách hàng thật. Đến nay, nhà mạng này đang phải xử lý khoảng 3,5 triệu thuê bao thuộc diện đã kích hoạt và thuộc nhóm một giấy tờ đứng tên nhiều sim (từ 4 đến 9 sim/giấy tờ).

Với trường hợp sim đã kích hoạt, nhà mạng khóa lại, bảo lưu quyền lợi cho kênh, nhưng chỉ sử dụng được khi khách hàng đăng ký thông tin thuê bao theo đúng quy định. Với thuê bao đứng tên nhiều sim, VinaPhone thông báo, mời khách hàng đến chuẩn hóa. Tuy nhiên, hiện có gần 1 triệu thuê bao đang trong nhóm có 4 đến 9 thuê bao/giấy tờ và hầu hết là thuê bao thực nên nhà mạng đang gấp rút thông báo để khách hàng đăng ký lại thông tin. Do mới triển khai, nên đến chiều 18-3 mới có khoảng 1.600 trường hợp đăng ký lại thông tin.

Khi khách hàng cập nhật hoặc đăng ký thông tin thuê bao, VinaPhone áp dụng ứng dụng eKYC (định danh điện tử) để tự động xác thực giấy tờ và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) thực hiện cuộc gọi hình ảnh (video call) để nhận diện hình ảnh, chống giả mạo. VNPT cũng quán triệt, xử lý nghiêm với các trường hợp cố tình vi phạm.

Đại diện Tổng công ty Viễn thông MobiFone cho hay, nhà mạng đang rà soát toàn bộ hệ thống sim tồn trên kênh phân phối và dứt khoát khóa toàn bộ số sim này. MobiFone còn khoảng 945.000 thuê bao thuộc nhóm đứng tên 4-9 sim/giấy tờ và đang yêu cầu khách hàng đăng ký lại thông tin theo các hình thức đến cửa hàng trực tiếp hoặc trực tuyến. Việc đăng ký lại được ứng dụng công nghệ xác thực khuôn mặt và AI để bảo đảm chính chủ.

Trước đó, trao đổi với báo chí, Phó Cục trưởng Cục Viễn thông Nguyễn Phong Nhã thông tin, năm 2024, Bộ Thông tin và Truyền thông yêu cầu các doanh nghiệp tập trung chuẩn hóa các thuê bao đang sở hữu, đứng tên nhiều sim. Ngoài ra, Bộ cũng yêu cầu nhà mạng bổ sung điều kiện xác thực OTP với thuê bao phát triển mới từ sim thứ 2 trở đi (gửi mã xác thực OTP về sim đã đăng ký trước đó). Về quy định này, được biết hiện các nhà mạng đang chuẩn bị các điều kiện kỹ thuật để triển khai và sẽ cùng thực hiện đồng bộ.

Cũng theo ông Nguyễn Phong Nhã, ngoài việc nhà mạng khóa 2 chiều sim kích hoạt sẵn, Bộ Thông tin và Truyền thông cũng sẽ phối hợp với Bộ Công an đề nghị người dân có trách nhiệm cung cấp số thuê bao di động của bản thân vào Cơ sở dữ liệu dân cư theo quy định của Luật Căn cước góp phần xác định chính chủ; có các biện pháp xử lý nghiêm các hành vi vi phạm có liên quan. Đặc biệt, đẩy mạnh tuyên truyền, cảnh báo người sử dụng về cuộc gọi rác, cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo…

Hy vọng với các biện pháp quyết liệt từ cơ quan quản lý, các nhà mạng sẽ tích cực triển khai biện pháp để chặn sim rác tồn trên kênh phân phối, bảo đảm người sử dụng sim di động là chính chủ; góp phần hạn chế cuộc gọi rác, cuộc gọi lừa đảo, bảo đảm an ninh trật tự xã hội.