Ngay sau khi cuộc bầu cử Hạ viện Nhật Bản kết thúc với kết quả Đảng Dân chủ Nhật Bản (DPJ) giành thắng lợi áp đảo, Chủ tịch DPJ Yukio Hatoyama đã lập tức bắt tay chuẩn bị cho việc tiếp nhận chính quyền từ Đảng Dân chủ Tự do (LDP) và xúc tiến thành lập chính phủ mới.
Tối 30/8, chỉ vài giờ sau khi kết thúc bầu cử, ông Hatoyama đã hội đàm với hai Phó Chủ tịch DPJ là Ichiro Ozawa và Naoto Kan để thảo luận về công tác tiếp quản chính quyền.
Trong ngày 31/8, DPJ sẽ thảo luận về khả năng thành lập chính phủ liên hiệp với Đảng Dân chủ Xã hội (SDP) và Đảng Quốc dân mới (PNP), đồng thời công bố danh sách chuyển giao quyền lực chính thức sau khi quyết định các vị trí chủ chốt trong nội các, trong đó có vị trí Chánh Văn phòng Nội các và Quốc vụ khanh phụ trách Cục Chiến lược quốc gia (NSB).
Theo một số nguồn tin, chức Chánh Văn phòng Nội các có thể sẽ được trao cho ông Naoto Kan hoặc Tổng Thư ký DPJ Katsuya Okada. Những vị trí còn lại sẽ được hoàn tất trong vài ngày tới.
Dự kiến ông Hatoyama sẽ được bầu làm thủ tướng mới của Nhật Bản thay Thủ tướng Taro Aso trong phiên họp đặc biệt của Quốc hội được tổ chức trong tuần từ ngày 14/9 đến 20/9.
Ông Hatoyama cho biết có thể ông sẽ trao lại chức Chủ tịch DPJ cho người tiền nhiệm Ozawa, người phải từ chức hồi tháng 5 vừa qua do sức ép của dư luận sau vụ bê bối gây quỹ chính trị.
Ông Ozawa cam kết sẽ tuân thủ mọi quyết định của ông Hatoyama về việc này. Đã có một số nghị sỹ DPJ lo ngại rằng ảnh hưởng của ông Ozawa sẽ tăng trong nội bộ đảng này, dẫn tới hình thành cơ cấu "quyền lực kép" với sự lãnh đạo của cả ông Ozawa và ông Hatoyama.
Trong phát biểu đầu tiên về chính sách đối ngoại của chính phủ mới, ông Hatoyama đã hoan nghênh chính sách "đối thoại và hòa hợp" của Tổng thống Mỹ Barack Obama, đồng thời tuyên bố sẽ nỗ lực giải quyết tranh chấp lãnh thổ kéo dài nhiều thập kỷ qua với Nga.
Đáp lại tuyên bố của ông Hatoyama, Nhà Trắng đã bày tỏ hy vọng tiếp tục duy trì "quan hệ đồng minh bền chặt" với Nhật Bản. Thư ký báo chí Nhà Trắng, ông Robert Gibbs nói rõ: "Chúng tôi tin rằng liên minh Mỹ-Nhật và quan hệ đối tác gần gũi giữa hai nước sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ dưới sự lãnh đạo của tân chính phủ Nhật Bản".
Ông Gibbs cũng cho biết Tổng thống Obama trông đợi sự hợp tác chặt chẽ với Thủ tướng mới của Nhật Bản trong các vấn đề song phương, khu vực và toàn cầu.
Trong khi đó, Thủ tướng Aso cho biết ông sẽ từ chức Chủ tịch LDP sau thất bại nặng nề của đảng này trong cuộc bầu cử Hạ viện khiến LDP chính thức mất quyền lãnh đạo đất nước sau 54 năm cầm quyền gần như liên tục.
Trả lời phỏng vấn Đài truyền hình NHK, Thủ tướng Aso tuyên bố ông cần phải chịu trách nhiệm về thất bại của LDP, đồng thời thừa nhận việc đảng này thay liên tục 3 nhà lãnh đạo chỉ trong 3 năm là yếu tố chính làm suy giảm sức mạnh của đảng.
Theo vị thủ tướng sắp mãn nhiệm, sự bất mãn và suy giảm lòng tin của người dân đối với LDP đã tích tụ từ nhiều năm nay và giờ là lúc LDP phải tạo dựng sự khởi đầu mới bằng cách bầu chủ tịch mới của đảng.
