Trên địa bàn tỉnh hiện có hơn 48km đê, có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác phòng, chống lũ, bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản của Nhà nước và Nhân dân. Chính vì vậy, thời gian qua, Chi cục Thủy lợi (Sở Nông nghiệp và PTNT), đơn vị được giao quản lý các tuyến đê đã tổ chức đánh giá hiện trạng, lên phương án hộ đê và bảo vệ các trọng điểm xung yếu để kịp thời ứng phó với diễn biến bất thường của thời tiết trong mùa mưa bão năm nay.
Đi thực tế cùng cơ quan chức năng tại tuyến đê Hà Châu thuộc địa phận huyện Phú Bình và TP. Phổ Yên, chúng tôi quan sát thấy chất lượng mặt đê toàn tuyến tốt, cao trình đỉnh đê hiện tại cao hơn cao trình mực nước lũ thiết kế. Tuy nhiên, bờ sông giáp chân đê đoạn từ Km5+750 đến Km6+200 và đoạn từ Km15+720 đến Km 15+920 đang có diễn biến sạt lở, cần sớm xử lý để đảm bảo an toàn. Ngoài ra, tại đây cũng xuất hiện rải rác một số tổ mối tại mái đê phía sông. Đối với hệ thống kè, riêng kè Soi Quýt có 31 vị trí sụt, lún, hư hỏng, tạo các hố xói lở sâu vào mái kè, cần được sửa chữa, khắc phục ngay để bảo vệ kè.
Trao đổi với chúng tôi, ông Ma Văn Trường, Hạt phó Hạt quản lý đê Hà Châu, chia sẻ: Để bảo đảm an toàn, chúng tôi đã chủ động rà soát, đánh giá hiện trạng hệ thống đê điều, xây dựng phương án hộ đê và bảo vệ các trọng điểm xung yếu theo phương châm “4 tại chỗ” và “3 sẵn sàng”. Đồng thời, tăng cường tuần tra, canh gác; nạo vét khơi thông dòng chảy, phá bỏ ách tắc trên các hệ thống cống; phát quang mái đê để tiện cho việc theo dõi, quản lý. Đối với những vị trí hư hỏng cần tu bổ, cải tạo, chúng tôi cũng đã cập nhật và báo cáo kịp thời với Chi cục Thủy lợi để xin kinh phí sửa chữa.
Còn trên tuyến đê Chã, thuộc địa phận TP. Phổ Yên, mặt đê đã được cứng hóa bằng bê tông nhựa và bê tông xi măng với chiều rộng từ 4m trở lên, đoạn từ Km0 đến Km4+800 đang được đầu tư nâng cấp kết hợp giao thông với mặt đê rộng 10m. Tại vị trí Km8+750 đến Km8+800 có 2 giếng khoan phía Đông đùn sủi nước trong khi mực nước sông Cầu lên gần báo động II. Ngoài ra, đoạn đê từ Km5+500 đến Km6 và từ Km9+250 đến Km9+350, đã xử lý mối năm 2016 nhưng mối đã xuất hiện trở lại.
Kho chứa vật tư phục vụ công tác quản lý đê điều và phòng, chống lụt, bão của Hạt quản lý đê Phổ Yên.
Ông Nguyễn Văn Quảng, Hạt trưởng Hạt quản lý đê Phổ Yên, thông tin: Một số đoạn thân và nền đê yếu trước đây thường xảy ra mạch sủi, bãi sủi hiện đã được xử lý. Trước mùa mưa bão, công tác chuẩn bị vật tư, phương tiện, các thiết bị phục vụ phòng chống thiên tai cũng được đơn vị chuẩn bị nghiêm túc. Hiện chúng tôi có 7 kho, trong đó có 6 kho ngoài trời và 1 kho trong nhà tại trụ sở Hạt quản lý đê. Các kho cơ bản đáp ứng số lượng vật tư phục vụ công tác quản lý đê điều và phòng, chống lụt bão, gồm: Bao tải, bạt chống sóng, xà beng, cuốc, xẻng, đá hộc, đá dăm, cát... Chất lượng vật tư phục vụ công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn đảm bảo khi cần sử dụng.
Tìm hiểu chúng tôi được biết, tỉnh Thái Nguyên hiện có 7 tuyến đê với tổng chiều dài hơn 48km. Trước mùa mưa bão, Sở Nông nghiệp và PTNT đã triển khai, chỉ đạo Chi cục Thủy lợi phối hợp với các đơn vị liên quan kiểm tra, đánh giá hiện trạng công trình đê điều. Trên cơ sở đó, xây dựng phương án hộ đê, bảo vệ trọng điểm năm 2022, trình UBND tỉnh phê duyệt theo quy định.
Năm 2022, Thái Nguyên xác định có 9 khu vực trọng điểm, xung yếu cần phải xây dựng phương án hộ đê, gồm: Vị trí từ Km2+600 đến Km4+800 (công trình đang thi công dở dang) tuyến đê chỉnh trang (TP. Thái Nguyên); vị trí từ Km6+720 đến Km8+100 và từ Km14+700 đến Km16+440 tuyến đê Hà Châu có thân đê không đảm bảo mặt cắt hình học; tổ mối thân đê vị trí từ Km6+500 đến Km6+600 và Km7+500 đến Km7+800 tuyến đê Gang Thép. Bên cạnh đó, còn có 3 vị trí sạt lở bờ sông trên tuyến đê Hà Châu và 2 cống trên đê Hà Châu, đê Tả Công mới được đưa vào sử dụng, chưa vận hành trong điều kiện có lũ cao.
Trước tình hình trên, cơ quan chức năng tỉnh Thái Nguyên đã xây dựng phương án bảo vệ trọng điểm tại 9 vị trí xung yếu. Đồng thời, chuẩn bị sẵn sàng về nhân lực, vật lực, phương tiện để triển khai phương án phòng, chống thiên tai, phương án hộ đê theo kế hoạch đề ra. Tuy nhiên, để xóa bỏ các trọng điểm xung yếu trên địa bàn, tỉnh đã đề xuất Bộ Nông nghiệp và PTNT, các bộ, ngành liên quan quan tâm, đầu tư kinh phí cho công tác duy tu, sửa chữa, tu bổ hệ thống đê, kè trên địa bàn.
Ông Nguyễn Văn Hưng, Chi cục Trưởng Chi cục Thủy lợi, Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh, cho biết: Hiện nay, tình hình mưa lũ diễn biến ngày càng phức tạp, khó lường. Vì vậy, các địa phương cần thực hiện tốt quy chế phối hợp trong công tác phòng ngừa, xử lý vi phạm pháp luật về đê điều đã được UBND tỉnh phê duyệt. Cùng với đó, chỉ đạo UBND các phường, xã có tuyến đê đi qua tăng cường trách nhiệm người đứng đầu trong việc ngăn chặn và xử lý vi phạm Luật Đê điều; Luật Phòng, chống thiên tai; Luật Thủy lợi, không để xảy ra tình trạng lấn chiếm bờ, bãi và lòng sông, đổ phế thải ra sông, mở bến bãi, khai thác cát, sỏi trái phép… gây mất an toàn đê điều, ảnh hưởng đến hành lang thoát lũ. Việc chủ động triển khai phương án phòng, chống thiên tai giúp bảo đảm an toàn hệ thống đê điều sẽ góp phần bảo vệ sản xuất, sinh hoạt của nhân dân; đồng thời, giảm thiểu tối đa thiệt hại trong mùa mưa bão.
