Xử lý xe quá tải: Không thể quyết liệt nửa vời (kỳ 1)

Lực lượng chức năng của tỉnh đã nhiều lần họp bàn tìm các phương án siết chặt quản lý hoạt động vận tải trên địa bàn, trong đó tập trung xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm tải trọng, vi phạm kích thước thành, thùng xe, song đến nay vẫn chưa thể giải quyết triệt để. Thời gian gần đây, tình trạng vận chuyển quá tải lại có chiều hướng gia tăng trở lại ngày càng tinh vi, khó kiểm soát. Điều đó đang đặt ra những đòi hỏi, thách thức không nhỏ cho các cơ quan quản lý Nhà nước và lực lượng đảm bảo trật tự, an toàn giao thông trên địa bàn tỉnh.

Kỳ 1: "Nghìn lẻ một" mánh khóe vượt tải

Tận mắt chứng kiến hoặc nghe lực lượng giao thông trực tiếp làm nhiệm vụ tại các chốt cố định và cơ động kể lại mới thấy hết được những mánh khóe tinh vi cũng như những hành động thách thức, ngang ngược của các đối tượng vận chuyển quá tải. Nói như Đội trưởng Đội Thanh tra của Cục Quản lý đường bộ 1, Bùi Thanh Thái thì các đối tượng vận tải đang có cả "nghìn lẻ một" cách vượt tải, gây không ít trở ngại cho lực lượng chức năng.

Xe quá tải gia tăng trở lại

Đó là điều mà không chỉ bằng cảm quan của chúng tôi mà ngay trong báo cáo của từng lực lượng tham gia đảm bảo trật tự an toàn giao thông của tỉnh cũng nêu khá rõ. Hơn 7 tháng của năm 2015, Trạm kiểm tra tải trọng xe lưu động của tỉnh (lực lượng liên ngành) trên 3 tuyến Quốc lộ chạy qua địa bàn là Quốc lộ 3, 37 và 1B đã dừng và kiểm tra gần 1.700 phương tiện vận tải hàng hóa, lập biên bản xử lý và tạm giữ bộ giấy tờ xe trên 120 trường hợp, xử phạt hành chính số tiền trên 900 triệu đồng, yêu cầu hạ tải trên 200 tấn hàng hóa. Từng lực lượng chức năng hơn 7 tháng qua cũng đã kiểm tra và xử lý khoảng 300 trường hợp vi phạm tải trọng.

Cùng với xử lý xe quá tải, lực lượng chức năng của tỉnh và lực lượng Thanh tra giao thông của Cục Quản lý đường bộ 1 những tháng đầu năm đã tiến hành kiểm tra gần 70 đơn vị kinh doanh vận tải hàng hóa, kinh doanh kho bãi, đầu mối cung ứng hàng hóa. Sau khi kiểm tra phát hiện 100% đơn vị, doanh nghiệp có sai phạm, trong đó chủ yếu là tự ý thay đổi kích thước thành, thùng xe trái quy định; bốc xếp quá tải trọng quy định... Trực tiếp kiểm tra các phương tiện lưu thông trên đường bộ, lực lượng liên ngành đã phát hiện và xử lý gần 130 trường hợp vi phạm kích thường thành, thùng xe.

Theo ông Lê Văn Vịnh, Phó Giám đốc Sở Giao thông - Vận tải thì tình trạng vi phạm về tải trọng trên địa bàn tỉnh những tháng qua đã tăng đáng kể so với cùng kỳ năm trước, đấy là chưa kể những trường hợp vi phạm mà chưa bị phát hiện, xử lý do các đối tượng hoạt động ngày càng tinh vi với đủ mánh khóe qua mặt lực lượng chức năng.
 

Tìm đủ cách qua trạm

Trạm kiểm tra tải trọng xe lưu động của tỉnh thường xuyên di chuyển vị trí kiểm soát thay phiên tại 3 điểm nằm trên Quốc lộ 3 cũ, Quốc lộ 1B và Quốc lộ 37. Lợi dụng vị trí chốt của Trạm thường ở điểm đầu tỉnh, giáp ranh với địa phương khác, các đối tượng đã tìm cách đi vòng qua tỉnh bạn để tránh Trạm kiểm soát. Tại khu vực cầu Đa Phúc, đoạn Quốc lộ 3 cũ, biết có Trạm kiểm soát tải trọng đặt ngay phía bên này cầu (thuộc T.X Phổ Yên), các đối tượng vận tải sau khi lấy hàng (chủ yếu là vật liệu xây dựng, chất đốt, phụ gia) từ Cảng Đa Phúc đã chạy vòng qua phía huyện Sóc Sơn (Hà Nội) sau đó lên đường cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên ngược về tỉnh. Ông Hoàng Minh Đức, Phó Chánh Thanh tra Sở Giao thông, Phó Trạm kiểm soát tải trọng lưu động tỉnh phân trần: Đường cao tốc thuộc quyền hạn xử lý của Cục quản lý đường bộ 1 và của Cục Cảnh sát giao thông nên khi phát hiện phương tiện vi phạm tránh chốt, chúng tôi rất khó xử lý. Chúng tôi đã nhiều lần thông tin cho lực lượng chức năng khu vực giáp ranh và cơ quan quản lý ngành dọc phối hợp xử lý nhưng ít nhận được sự hợp tác.

Ở khu vực điểm đầu tỉnh trên tuyến Quốc lộ 37, các đối tượng thường vận chuyển cát sỏi từ tỉnh Tuyên Quang qua huyện Đại Từ xuôi về T.P Thái Nguyên. Do Trạm kiểm soát tải trọng lưu động chốt giữ thường xuyên nên gần như các xe vận tải lớn (thường chở quá tải) không thể qua lọt. Để tìm cách vượt Trạm, các đối tượng đã thay đổi phương thức vận tải, chuyển từ sử dụng xe tải lớn sang xe tải nhỏ chở đúng tải, sau khi chạy qua Trạm sẽ tìm một địa điểm để tập kết, sau đó mới bốc xúc lên xe tải lớn, chạy quá tải xuôi về các địa phương trong tỉnh tiêu thụ.

Những trường hợp khác, để tránh gặp đội tuần tra lưu động, các đối tượng đã bố trí người chuyên theo dõi (thường gọi là chim lợn) giờ giấc hoạt động của lực lượng chức năng để kịp thời báo tin. Ông Vũ Tuấn Anh, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý đường bộ 1.4 (Cục Quản lý đường bộ 1) kể: Từ nhiều ngày nay, cứ lúc nào Chi cục cử cán bộ tuần tra kiểm soát trên tuyến Quốc lộ 3 là đều thấy xuất hiện một chiếc ô tô 4 chỗ hiệu Mazda, biển kiểm soát 20A 128… bám theo và thông báo cho các chủ phương tiện vận tải tìm cách né. Gần như hôm nào có sự xuất hiện của chiếc xe này thì hôm đó ít phát hiện có phương tiện vận chuyển quá tải. Cũng theo phản ánh của lực lượng Thanh tra giao thông tỉnh thì tình trạng gặp "chim lợn" khi tiến hành tuần tra kiểm soát và xử lý xe quá tải là thường xuyên. Thượng úy Trần Trung Kiên, cán bộ Phòng Cảnh sát Giao thông (Công an tỉnh) cho biết: Đối tượng có xe vi phạm tải trọng thường cử người đi cùng để theo dõi. Các xe chở quá tải hay chạy thành đoàn, khi phát hiện thấy lực lượng chức năng hoặc một hai xe đi đầu bị xử lý là ngay lập tức thông tin được loan báo, các xe sau sẽ tấp tạm vào đường nhỏ dừng đỗ để tránh bị kiểm tra xử lý, bao giờ thấy "êm" mới chạy tiếp. Trưởng một ca trực của Trạm kiểm soát tải trọng xe lưu động, Thanh tra giao thông tỉnh, ông Nguyễn Trường Giang thông tin: Các đối tượng còn dùng sim "rác" giả làm người báo tin để gây nhiễu thông tin khiến lực lượng chức năng mất nhiều thời gian sàng lọc, kiểm chứng, ảnh hưởng đến quá trình tác nghiệp. Lợi dụng điều đó, các đối tượng tìm cách vượt trạm hoặc qua mặt lực lượng chức năng.

Đánh bài "cùn"

Trên địa bàn tỉnh hiện có hàng chục doanh nghiệp tham gia hoạt động vận tải hàng hóa, trong đó có khoảng 20 doanh nghiệp có số lượng từ 10 đến 60 đầu xe vận tải cỡ lớn (loại 20, 25 tấn trở lên). Việc chấp hành quy định về tải trọng và kích thước thành, thùng xe của các doanh nghiệp nhìn chung tốt, song vẫn còn một số đơn vị cố tình không thực hiện. Báo cáo kiểm tra thực tế của lực lượng chức năng tỉnh 7 tháng năm nay cho thấy, một số doanh nghiệp thường xuyên vi phạm gồm: Doanh nghiệp tư nhân Quang Hà, Doanh nghiệp Dung Quang, Công ty TNHH Long Thắng, Doanh nghiệp Hữu Thành, Doanh nghiệp Hoàng Đạt, Thắng Lá... và một số xe mang biển kiểm soát 29C có dán logo Thanh Tùng. Khi lực lượng liên ngành đến kiểm tra việc chấp hành quy định về kích thước thành, thùng xe tại doanh nghiệp thì thường thấy rất ít xe hoặc không có xe ở đơn vị. Khi vặn hỏi, các doanh nghiệp lấy lý do xe đang hoạt động ở xa, nhưng thực chất thì đã được đơn vị mang đi giấu ở nơi khác. Cá biệt có trường hợp trước khi đi đăng kiểm, doanh nghiệp đã thay thùng bệ khác đúng kích thước để tránh bị xử lý và lọt đăng kiểm theo quy định.

Không vượt qua được các trạm, chốt cơ động của lực lượng chức năng, nhiều tài xế đã không dừng xe theo hiệu lệnh của cảnh sát giao thông, buộc lực lượng chức năng phải đuổi theo xử lý. Tuy nhiên, không ít trường hợp khi dừng xe lại các tài xế đóng chặt cửa không ra khiến cho công tác kiểm tra, xử lý gặp rất nhiều trở ngại. Gần đây có trường hợp xe chở cát từ tỉnh Tuyên Quang sang đã vi phạm chở quá tải vượt 13% cho phép. Lái xe lấy lý do vi phạm ít nên không chấp hành hình thức xử phạt của lực lượng Thanh tra giao thông. Khi thực hiện xong thủ tục kiểm tra tải trọng, lái xe không cho xe ra khỏi bàn cân, cố tình khóa chặt cửa xe và ở lì trong đó gây mất an toàn thiết bị, ảnh hưởng đến quá trình xử lý vi phạm theo kế hoạch. Phải đến khi có sự phối hợp của lực lượng Cảnh sát giao thông tỉnh mới xử lý được.

Hơn nữa các đối tượng còn tập hợp đông người gây áp lực, đe dọa, lăng mạ lực lượng chức năng nhằm giải vây xe vi phạm. Theo phản ánh của lực lượng liên ngành đảm bảo trật tự giao thông trên địa bàn thì gần đây có một số xe gắn logo Dung Qung, logo Quả táo thường xuyên cố tình không dừng lại để kiểm tra theo hiệu lệnh của cảnh sát giao thông và gây rối, chống lại người thi hành công vụ. Ông Vũ Tuấn Anh, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý đường bộ 1.4 kể: Ngày 6-7-2015, Chi cục cử lực lượng kiểm tra trên tuyến Quốc lộ 3 cũ đoạn thuộc địa phận phường Bách Quang (T.P Sông Công) đã dừng chiếc xe mang biển kiểm soát 20C-06.353 kiểm tra và phát hiện xe chở vượt 100% tải trọng cho phép. Chiếc xe này đã cơi nới thành, thùng xe vượt chiều cao cho phép tới 80cm. Đoàn kiểm tra yêu cầu xuất trình giấy tờ nhưng cả chủ xe và lái xe đều không chấp hành, chống đối quyết liệt. Trong lúc chờ chủ phương tiện mang giấy tờ xe ra kiểm tra thì bất ngờ có 2 xe ô tô bốn chỗ mang biển kiểm soát 20A-128.. và 29X-886.. chở một số đối tượng đến áp sát xe của đoàn kiểm tra chửi bới, gây rối và giải cứu cho xe vi phạm.

(Còn nữa)