Vô tư bày bán hàng ngay cạnh tuyến đường sắt đi qua; tự ý mở lối đi tại điểm giao cắt giữa đường bộ và đường sắt; không chấp hành các quy định khi lưu thông qua đường ngang… là những hành vi chủ quan của người dân đã và đang tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông. Ghi nhận của chúng tôi tại địa bàn T.X Phổ Yên.
Có mặt tại xóm Thanh Xuyên, xã Trung Thành, nơi có tuyến đường sắt đi qua, chúng tôi thấy một số người dân mang hàng hóa bày bán ngay trên mặt đường sắt. Điều đáng nói là tuyến đường này không có rào chắn (ba-ri-e) chỉ có hệ thống đèn tín hiệu, trong khi đây là tuyến đường trung tâm của xã nên hằng ngày, lượng người và phương tham gia tiện giao thông khá đông. Khi được hỏi, mọi người đều cho rằng, do đã nắm rõ khung giờ tàu chạy, ai nấy luôn sẵn sàng để tránh tàu nên ở đây chưa bao giờ xảy ra tai nạn đường sắt.
Còn tại đường ngang có tuyến đường sắt đi qua xã Tân Hương, tuy không có tình trạng người dân tùy tiện bày bán hàng hóa nhưng theo quan sát của chúng tôi, phần lớn người dân khi qua đoạn đường này đều chủ quan, không chú ý quan sát. Đặc biệt, một số em học sinh khi tan học còn dàn hàng hai, hàng ba đi trên đường. Đoạn đường này vốn không có rào chắn lại gần con dốc lớn, hai bên đường bị che khuất tầm nhìn bởi nhiều cây cối, chỉ cần sơ sảy là người và phương tiện đều có thể gặp nguy hiểm bất cứ lúc nào. Theo ông Bùi Huy Phúc, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Hương, dù đã có cắm biển “chú ý tàu hỏa” nhằm tăng cường sự chú ý và cảnh báo cho người điều khiển phương tiện giao thông nhưng hầu hết người dân vẫn còn tâm lý chủ quan.
Ngoài hai điểm nêu trên, tại tuyến đường ngang có đường sắt đi qua các xã, phường: Bãi Bông, Ba Hàng và Hồng Tiến, mặc dù có rào chắn nhưng tình trạng vi phạm an toàn giao thông vẫn diễn ra. Chị Nguyễn Thu Hiền, nhân viên gác chắn tại Ga Phổ Yên thuộc tổ dân phố 6, phường Ba Hàng cho biết: Hằng ngày, tàu chạy qua vào buổi sáng và chiều tối, thời điểm này, lưu lượng người và phương tiện tham gia giao thông tại đây khá đông. Nhân viên làm nhiệm vụ cũng khá vất vả khi vừa phải thực hiện kéo rào chắn đóng đường ngang để đón tàu, vừa sử dụng hiệu lệnh thổi còi nhưng một số mô tô thậm chí là ô tô vẫn cố tình lách qua.
Trên địa bàn T.X Phổ Yên hiện có 16km đường sắt tuyến Đông Anh - Quán Triều đi qua các xã, phường: Thuận Thành, Trung Thành, Nam Tiến, Đồng Tiến, Hồng Tiến, Tân Hương, trong đó có Ga Phổ Yên (lý trình Km 29 + 448). Cùng với đó, trên địa bàn cũng có 29 đường ngang nhưng chỉ có 12 đường ngang được cấp phép, còn lại là người dân tự mở trái phép. Thượng úy Dương Trần Quyết, Đội trưởng Đội Cảnh sát giao thông, trật tự cơ động, Công an T.X Phổ Yên cho biết: Ngoài việc bày bán hàng hóa, tự ý mở lối đi qua đường sắt thì một bộ phận người dân còn có thói quen đi dạo, thể dục ngay trên hành lang tuyến đường sắt vào sáng sớm và chiều tối. Trong 3 năm gần đây, trên địa bàn thị xã đã xảy ra 3 vụ tai nạn giao thông liên quan đến đường sắt, hậu quả làm 1 người chết, 1 người bị thương, thiệt hại tài sản ước tính trên 50 triệu đồng. Nguyên nhân của các vụ tai nạn trên được xác định là do sự thiếu quan sát, lơ là của chủ các phương tiện khi lưu thông qua các đường ngang. Việc xử phạt đối với những vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường sắt đã được Chính phủ quy định tại Nghị định 46/2016/NĐ-CP, nhưng trên thực tế công tác này vẫn còn gặp không ít khó khăn. Tuyến đường sắt chạy qua địa bàn thị xã khá dài, trong khi lực lượng công an giao thông mỏng, không thể bao quát, xử lý hết các vi phạm. Khi phát hiện vi phạm, đơn vị quản lý cung đường sắt chỉ có thể nhắc nhở đối tượng vi phạm, không có thẩm quyền xử phạt. Theo phân cấp, Đội Cảnh sát giao thông, trật tự cơ động thị xã cũng chỉ được xử phạt hành chính ở một mức nhất định, chưa đủ để răn đe, ngăn ngừa tái diễn.
Nhằm hạn chế nguy cơ mất an toàn giao thông đường sắt, đầu năm 2018, từ nguồn ngân sách của địa phương, T.X Phổ Yên đã đầu tư gần 700 triệu đồng tiến hành làm gờ giảm tốc, sơn vạch giảm tốc, vạch dừng, lắp đặt hệ thống biển báo phản quang, đèn tín hiệu tại 14 vị trí đường bộ giao nhau cùng mức với đường sắt Đông Anh - Quán Triều (thuộc lý trình K20 + 415 đến K36 + 775). Phối hợp với các xã, phường có tuyến đường sắt đi qua treo băng rôn thông báo giờ tàu chạy để người dân nắm rõ, chủ động phòng tránh tai nạn giao thông. Tuy nhiên, trước nguy cơ mất an toàn giao thông đường sắt như hiện nay, ngoài việc quan tâm cải tạo hạ tầng đường sắt liên quan đến an toàn chạy tàu, các cấp, ngành liên quan cần kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm. Đối với người dân, cần tuân thủ đèn tín hiệu, chú ý quan sát hai bên trước khi qua đảm bảo không có tàu đi tới; dừng cách rào chắn 3m hoặc cách 6m nếu không có rào chắn, chỉ được lưu thông khi tàu đã đi qua hoặc có tín hiệu của nhân viên gác chắn…