Để có không khí trong lành trong giờ phút cuối trước Thế Vận Hội, nhà chức trách Trung Quốc đã cho ngưng hoạt động hằng chục nhà máy và cấm lái ôtô nghiêm ngặt, trục xuất phân nửa của 3,3 triệu ôtô Bắc Kinh ra khỏi đường phố.
‘’Một việc như vậy trước đây chưa bao giờ được làm’’, ông Veerabhadran Ramanathan, nhà nghiên cứu khí quyển của Đại học California tại San Diego, nói. ‘’Và tôi không tin là việc này sẽ được lập lại thêm một lần nữa’’.
Ông Veerabhadran là thành viên của một dự án nghiên cứu quốc tế theo dõi kết quả của sáng kiến sinh thái Trung Quốc. Máy bay không người lái, vệ tinh và trạm đo đạc trên mặt đất đo chất lượng không khí trong thời gian Thế Vận Hội và sau đó. Các nhà nghiên cứu lần theo dấu vết của sự phân bố chất gây ô nhiễm trên nhiều vùng rộng lớn và xét nghiệm hậu quả của không khí bị ô nhiễm đến hệ tuần hoàn.
"Đây là một cơ hội cực lớn để nhanh chóng đẩy mạnh nghiên cứu của chúng tôi", ông Veerabhadran nói. Ông là người chuyên về các đám mây ô nhiễm màu nâu to lớn từng có thời bao phủ nhiều phần rộng lớn của châu Á.
Thời tiết mới là quyết định
Bà Staci Simonich, nữ giáo sư Hóa và Độc học của Đại học Oregon State cũng nói về một "thí nghiệm cực kỳ to lớn". "Theo tôi được biết, chưa có một thành phố nào lại đưa ra những biện pháp quy mô như vậy để cải thiện chất lượng không khí. Nhìn từ góc độ khoa học thì việc này quả thật là lôi cuốn".
Ngay đến các hãng thông tấn xã cũng tham gia say sưa đo đạc. Hiện giờ nhiều nhà báo không chỉ tác nghiệp với micro và giấy bút mà cũng với thiết bị đo đạc bụi trong không khí. Thí dụ như AP đã thông báo rằng họ theo dõi nồng độ bụi trong không khí Bắc Kinh từ giữa tháng 7.
Chiến dịch sinh thái thành công đến đâu vẫn còn phải chờ. Từ khi lệnh cấm lái ô tô và đóng cửa nhà máy có hiệu lực từ ngày 10 tháng 7, tình trạng ô nhiễm không khí có lúc tăng lúc giảm.
Mặc dù nhìn chung có xu hướng giảm, nhưng đến nay người ta có thể thấy một điều là, quyết định cuối cùng lại do thời tiết. Và việc này thì các nhà tổ chức gần như không kiểm soát được. Ngay khi họ đã đưa pháo vào vị trí để sẵn sàng tạo mưa.
... và trong trẻo vào ngày 1 tháng 8. Cuối tuần qua không khí bắt đầu trong lành. Nhưng chủ yếu lại nhờ vào mưa và gió. Ảnh: Reuters.
Trong 2 tuần qua, có 4 ngày là chất lượng không khí không đạt chuẩn quốc gia. Thành phố Bắc Kinh đang oằn mình dưới cái nóng oi bức; trong màn sương mù xám, những tòa nhà chọc trời chỉ còn là những bóng đen mờ ảo.
Hiện tại, nhà chức trách đang cân nhắc để đưa ra thêm nhiều biện pháp nghiêm ngặt hơn nữa. Ông Du Shaozhong, Phó Giám đốc Sở Môi trường Bắc Kinh, tin rằng trong "một tình huống ổn định", chất lượng không khí sẽ được đảm bảo. Nhưng ông cũng không loại trừ khả năng xử lý cứng rắn hơn nữa đối với những tội phạm ô nhiễm môi trường và cho ngừng lưu thông thêm nhiều ô tô nữa.
Các nhà khoa học hy vọng rằng chiến dịch sinh thái của chính phủ sẽ thành công. Vì sau đó có thể là các quốc gia khác sẽ suy nghĩ về những biện pháp tương tự, nhà nghiên cứu Simonich tin như vậy: "Vấn đề ở đây không chỉ là Trung Quốc mà là các siêu thành phố ở khắp nơi trên thế giới."
