Đến thời điểm này, Thái Nguyên đã cơ bản hoàn thành gieo trồng cây mầu vụ đông. Tuy nhiên, để chủ động trong việc cung ứng các mặt hàng giống cây lương thực có trợ giá của tỉnh, Trung tâm Giống cây trồng và Công ty cổ phần Vật tư nông nghiệp đề nghị các ngành chức năng có kế hoạch phân bổ lượng hàng chính sách sớm hơn.
Cách đây một tuần, tôi có dịp đi qua các xã Linh Sơn, Nam Hòa, thị trấn Trại Cau (Đồng Hỷ), thời điểm đó, đồng ruộng nơi đây, rạ vẫn còn cao đến đầu gối. Vậy mà nay, khi quay trở lại, các cánh đồng đã được phủ kín một màu xanh non của ngô, rau màu. Trò chuyện cùng chị Tô Thị Hường, một người dân ở xã Linh Sơn đang nhanh tay tưới những cây ngô đã lên cao khoảng 10cm, chúng tôi được biết: Vụ đông năm nay, gia đình chị gieo trồng 4 sào cây màu, trong đó chủ yếu là trồng ngô, giống LVN4. Giống ngô này gia đình đã trồng 3 năm nay, cho năng suất khá cao, khoảng 2,5tạ/sào, cao hơn giống ngô thuần địa phương khoảng 1,5tạ/sào. Gia đình chị đăng ký mua giống ngô qua cán bộ khuyến nông của xã và được các anh, chị hướng dẫn cả quy trình trồng, chăm bón ngô rất tỉ mỉ.
Khác với chị Hường, gia đình chị Hoàng Thị Thêu, người dân tộc Sán Dìu ở xóm Quyết Tiến 2, phường Quang Vinh (T.P Thái Nguyên) lại gieo trồng 3 sào ngô nếp MX. Chị Thêu cho hay: Đây là giống ngô cho hiệu quả kinh tế cao, mỗi sào có thể cho thu khoảng trên dưới 2 triệu đồng, cao gấp rưỡi so với giống ngô tẻ. Khác với các loại ngô dùng để chăn nuôi là phải già mới thu hoạch được, ngô nếp MX chỉ cần vào chắc hạt là có thể bẻ về luộc hoặc nướng bán cho người dân trong thành phố. Khoảng 4 năm trở lại đây, loại ngô này rất được người tiêu dùng ưa thích vì bắp to, hạt dẻo, ngọt đậm đà. Giống ngô này hiện được bán phổ biến ở các cửa hàng kinh doanh các mặt hàng vật tư nông nghiệp trong tỉnh, nhất là ở các ki ốt bán các loại hạt rau, quả… ở chợ Thái. Tuy nhiên, để tránh mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng, tôi tìm mua tại các cửa hàng có uy tín. Cũng như gia đình chị Hường, chị Thêu, hàng nghìn hộ nông dân trong tỉnh đã bắt tay vào trồng cây màu vụ đông ngay sau khi hoàn thành thu hoạch lúa mùa sớm. Hầu hết các hộ nông dân đều đã có ý thức trong việc chọn các đại lý, các cửa hàng đáng tin cậy để mua hạt giống về gieo trồng.
Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, hiện nay, tỉnh ta đang trợ cước, trợ giá nhiều mặt hàng chính sách, trong đó có các giống ngô lai, bình quân, tỉnh trợ giá từ 6 đến 12 nghìn đồng/kg ngô giống; các huyện, thành, thị, tuỳ thuộc vào nguồn ngân sách cũng trợ giá khoảng 6 đến 8 nghìn đồng/kg. Với vụ đông, các loại giống cây đến tay bà con thông qua: Trung tâm Giống cây trồng, Công ty cổ phần Vật tư nông nghiệp tỉnh và các đại lý bán buôn, bán lẻ trong tỉnh. Trong đó chỉ có 2 đơn vị là Trung tâm Giống cây trồng và Công ty cổ phần Vật tư nông nghiệp được cung ứng giống cây lương thực có trợ giá, trợ cước. Riêng Trung tâm Giống cây trồng tỉnh cung ứng khoảng 50% nhu cầu về giống cây ngô lai, loại cây trồng chủ lực của tỉnh ta trong vụ đông (vụ đông năm nay, toàn tỉnh có kế hoạch gieo trồng 7.700 ha ngô/15.785 ha cây màu các loại).
Theo ông Hà Văn Xuân, Phó Giám đốc Trung tâm Giống cây trồng, từ đầu năm 2009, Trung tâm được tỉnh giao cung ứng 100 tấn ngô lai các loại (chủ yếu để cung ứng trong vụ thu - đông và đông - xuân, mỗi ki-lô-gam ngô, tỉnh trợ giá 12 nghìn đồng). Đến cuối tháng 9, tỉnh lại tiếp tục giao cho Trung tâm cung ứng thêm 35 tấn ngô giống có mức trợ giá 6 nghìn đồng/kg cho người dân. Thông qua các đại lý, cửa hàng, trạm kinh doanh và qua phối hợp với Trạm Khuyến nông các huyện, thành, thị, Trung tâm đã chủ động cung ứng giống cây cho bà con kịp thời vụ. Đến thời điểm này, 125 tấn ngô đã được cung ứng đến tay các hộ dân. Về chất lượng giống cây cung ứng đều là các giống được phép sản xuất và kinh doanh của Bộ Nông nghiệp và PTNT như: LVN4, CP 888, CP 999, CP 3Q, NK4300, ngô nếp MX4…
Để bảo vệ quyền lợi cho người nông dân, Trung tâm yêu cầu các đơn vị cung ứng phải ký cam kết cung ứng giống cây đảm bảo chất lượng, theo đúng tiêu chuẩn Nhà nước ban hành. Trong quá trình cây sinh trưởng và phát triển, nếu loại giống cây của đơn vị nào có vấn đề như bắp ngô không có hạt mặc dù đã được trồng và chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật… thì đơn vị đó phải chịu trách nhiệm đền bù thiệt hại cho người dân. Cùng với việc cung ứng kịp thời giống cho người dân trồng cây màu vụ đông đúng thời vụ, Trung tâm còn tổ chức thực hiện các mô hình trình diễn về giống mới để tuyên truyền, khuyến cáo nhân ra diện rộng. Cụ thể, trồng khảo nghiệm giống ngô lai MB68 và MB69 của Công ty Giống cây trồng miền Bắc; LVN45, LVN61, LVN8960 của Viện Nghiên cứu ngô Trung ương.
Theo thông tin từ Sở Nông nghiệp và PTNT, đến thời điểm này, toàn tỉnh đã cơ bản hoàn thành gieo trồng cây ngô, lạc, đỗ tương vụ đông. Điều này cho thấy việc cung ứng các loại giống cây phục vụ gieo trồng trong vụ đông năm nay khá thuận lợi, đáp ứng được nhu cầu của người dân. Tuy nhiên, để chủ động trong việc cung ứng các mặt hàng giống cây lương thực có trợ giá của tỉnh, Trung tâm Giống cây trồng và Công ty cổ phần Vật tư nông nghiệp đề nghị các ngành chức năng có kế hoạch phân bổ lượng hàng chính sách sớm hơn. Về phía các huyện, thành, thị, cần xây dựng kế hoạch đưa các loại giống cây vào sản xuất trong vụ đông để các đơn vị cung ứng mặt hàng có trợ giá, trợ cước của tỉnh chủ động được nguồn giống, cung ứng kịp thời cho cơ sở. Cùng với đó, các cấp, ngành liên quan cần tăng cường phối hợp hơn nữa trong công tác kiểm tra, giám sát chất lượng các loại giống cây được bày bán trên địa bàn...