Mùa xuân đến, Khe Mo (Đồng Hỷ) đẹp như một bức tranh. Dưới ruộng, lúa xanh mơn mởn sau những ngày đông lạnh giá. Trên đồi, ngoài bãi, những búp chồi non tơ của chè, của cây rừng đang vươn mình đón những giọt mưa bụi mỏng manh như khói. Cảnh vật nơi đây cho chúng tôi những dự cảm tốt đẹp về một miền quê trù phú và yên ấm…
Mặc dù nằm giáp ranh với xã La Hiên (Võ Nhai) - nơi có Nhà máy Xi măng lớn của tỉnh nhưng dịch vụ thương mại ở Khe Mo không phát triển. Các ngành nghề sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp cũng không phải là tiềm năng, thế mạnh của địa phương. Chăn nuôi gia súc, gia cầm của người dân vẫn dừng ở những mô hình nhỏ lẻ. Bởi vậy, thu nhập chính của người dân nơi đây vẫn phụ thuộc chủ yếu và cây lúa, cây chè và phát triển kinh tế đồi rừng. Với quan niệm “ăn dưới ruộng, tiêu trên đồi” nên khoảng 5 năm trở lại đây, người dân Khe Mo cấy lúa là để phục vụ nhu cầu sinh hoạt trong gia đình, còn làm giàu từ cây chè và phát triển kinh tế đồi rừng. Từ việc đưa giống lúa có năng suất, chất lượng và gieo cấy; thay đổi cơ cấu mùa vụ như tăng diện tích cấy lúa xuân muộn, mùa sớm… nên năng suất lúa của xã tăng lên theo các năm. Năm 2009, Khe Mo cấy trên 460 ha lúa, năng suất đạt 46,5tạ/ha, tăng gần 1 tạ/ha so với kế hoạch, sản lượng đạt gần 2.200 tấn.
Đối với cây chè, xã luôn tạo mọi điều kiện cho người dân được vay vốn của các ngân hàng để mở rộng diện tích, cải tạo diện tích chè đã xuống cấp và đầu tư thâm canh. Hiện nay, xã có 250ha chè, trong đó diện tích chè cành giống LDP1, TRI 777… chiếm khoảng 20%. Ông Nguyễn Văn Long, Chủ tịch UBND xã Khe Mo cho biết: Xu thế hiện nay của người dân là dần xóa bỏ những diện tích chè trung du già cỗi năng suất thấp để trồng thay thế vào đó cây chè cành. Nhờ mạnh dạn chuyển đổi và trồng mới chè bằng các giống chè cành từ những năm 2000, 2001… nên nhiều gia đình đang có thu nhập rất cao từ chè vì trung bình 1 ha chè cành giống mới cho thu nhập gấp đôi, gấp ha 1 ha chè trung du. Riêng năm 2009, xã trồng mới được 12 ha chè cành, vượt 3 ha so với kế hoạch. Điều đáng mừng là hiện tại, năng suất chè bình quân của xã đã đạt 95 tạ/ha, tăng 15 tạ/ha so với 5 năm trước. Thu nhập từ chè đang trở thành nguồn thu nhập chính của 1.000/1.469 hộ dân trong xã. Còn theo chị Đặng Thị Nga ở xóm Khe Mo 1: Cây chè không chỉ giúp người dân Khe Mo chúng tôi xóa nghèo và vươn lên làm giàu. Như gia đình tôi, nhờ có 1 mẫu chè nên mỗi năm thu nhập đạt 50 đến 60 triệu đồng. Đây là khoản tiền lớn so với những hộ dân chỉ chuyên cấy lúa, trồng rau màu.
Bên cạnh thu nhập từ chè, nhiều hộ dân ở Khe Mo cũng đang phát huy thế mạnh phát triển kinh tế đồi rừng. Với diện tích gần 1.000 ha rừng, trong đó chủ yếu là rừng sản xuất, bà con đã mạnh dạn đầu tư tiền mua cây keo lai về trồng. Năm 2009, xã đã trồng mới được gần 81 ha rừng, vượt kế hoạch trên 20 ha. Chị Đoàn Thị Gái, một người dân trong xã cho biết: Mỗi héc ta keo lai khi cho thu hoạch có thể cho thu 70 đến 100 triệu đồng. Hơn nữa, trồng rừng còn góp phần bảo vệ môi trường, bởi vậy những diện tích đất rừng sản xuất kém hiệu quả đã được người dân chúng tôi phát dọn để trồng thay thế vào đó cây keo lai.
Do biết phát huy thế mạnh trong phát triển kinh tế nên đời sống người dân Khe Mo ngày càng được cải thiện, số hộ nghèo của xã hiện nay còn 202 hộ, 692 nhân khẩu, chiếm 13,75% số hộ, giảm 3,35% so với đầu năm 2009. Ông Nguyễn Văn Long, Chủ tịch UBND xã cho biết thêm: Trên cơ sở những kết quả đã đạt được của năm 2009, năm nay, xã sẽ phấn đấu giảm 3% hộ nghèo, tổng sản lượng lương thực đạt gần 2.600 tấn, trồng mới 55 ha rừng; trồng mới 5 ha chè và trồng phục hồi 4 ha chè; thu nhập bình quân đầu người đạt 8,7 triệu đồng…
Để đạt mục tiêu đề ra, xã chuẩn bị tốt các điều kiện về giống, vật tư, nước, đảm bảo diện tích gieo cấy trên 460 ha cấy lúa cả năm; chăm sóc tốt 225 ha chè kinh doanh hiện có, đảm bảo năng suất đạt 96 tạ/ha; tiếp tục chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất kém hiệu quả sang trồng các cây có giá trị kinh tế cao; làm tốt công tác chuyển giao công nghệ, tập huấn KHKT; tích cực hỗ trợ người dân vươn lên thoát nghèo thông qua nhiều chương trình như tạo điều kiện cho bà con được vay vốn của Ngân hàng Chính sách, làm nhà theo Quyết định 167 của Chính phủ…