Trong 9 huyện, thành, thị của tỉnh, Đồng Hỷ là huyện nằm trong tốp dẫn đầu về tỷ lệ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) lần đầu cho các tổ chức, hộ gia đình theo yêu cầu đề ra. Tại thời điểm này, trong khi một số địa phương mới chỉ cấp được từ 18% đến 30% số GCNQSDĐ cần cấp thì huyện Đồng Hỷ đã cấp được tới 81,22%.
Theo thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường, tính đến hết tháng 10-2013, trên địa bàn toàn tỉnh đã cấp GCNQSDĐ được khoảng 220 nghìn ha đất, đạt trên 83% diện tích đất cần cấp. Trong đó, đối với các huyện, thành, thị thì kết quả thực hiện được trên 9.900ha, đạt gần 55% so với kế hoạch năm 2013. Những đơn vị đạt cao nhất là huyện Phú Lương, huyện Đồng Hỷ và T.P Thái Nguyên. Các địa phương đạt thấp gồm Phổ Yên, Phú Bình, Võ Nhai… Tại cuộc làm việc với Sở Tài nguyên và Môi trường, chúng tôi được ông Phan Thanh Hà, Phó Giám đốc Sở cho biết: Đồng Hỷ là một trong những địa phương tích cực nhất trong triển khai công tác cấp GCNQSDĐ lần đầu. Huyện đã thực hiện các bước chỉ đạo khá bài bản, từ ban hành chỉ thị, xây dựng kế hoạch đến phân giao chỉ tiêu và đẩy mạnh việc đôn đốc quá trình triển khai cấp Giấy.
Theo hiện trạng thì toàn huyện Đồng Hỷ có 26.069,70ha đất cần cấp GCNQSDĐ. Từ đầu năm đến nay, huyện đã chỉ đạo và thực hiện cấp GCNQSDĐ được 21.175ha, đạt 81,22%, diện tích còn lại cần cấp là 4.894,7ha. Trong đó, đã cấp GCNQSDĐ cho các hộ gia đình, cá nhân quản lý, sử dụng đạt 96,77%; cấp GCNQSDĐ do các tổ chức quản lý, sử dụng đạt 58,31%. Theo kế hoạch thì năm 2013, việc cấp GCNQSDĐ của huyện sẽ hoàn thành, nhiều khả năng hoàn thành vượt mức. Để đạt được kết quả trên, theo ông Trần Quyết Thắng, Phó Chủ tịch UBND huyện thì có nhiều yếu tố tác động, trong đó yếu tố quyết định đầu tiên vẫn là cách làm. Cách làm có bài bản thì mới cho kết quả khả quan. Ngay khi tiếp nhận chủ trương về cấp GCNQSDĐ lần đầu cho các tổ chức, cá nhân, huyện đã ra Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo và Tổ công tác giúp việc thực hiện nhiệm vụ này. Sau khi Ban chỉ đạo ra đời, mọi bước triển khai cấp GCNQSDĐ trên địa bàn đều được thực hiện theo kế hoạch và trình tự cụ thể. Trước tiên, UBND huyện tổ chức hội nghị triển khai, ký cam kết hoàn thành việc cấp GCNQSDĐ với UBND các xã, thị trấn. Tiếp đó, huyện chỉ đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường xây dựng kế hoạch, phương án kiểm tra, đôn đốc các địa phương thực hiện. Đồng thời, chỉ đạo tập trung cao độ cho việc cấp GCNQSDĐ đối với diện tích đất lâm nghiệp ở những xã khó khăn. Đối với Phòng Tài nguyên và Môi trường, đơn vị trực tiếp triển khai nhiệm vụ cấp GCNQSDĐ luôn sát sao hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc các xã, thị trấn thông qua việc giao chỉ tiêu diện tích cần cấp cho các địa phương trong từng tháng, đồng thời tổ chức họp giao ban hàng tháng với cán bộ địa chính cấp xã. Thông qua đó đã kịp thời nắm bắt tình hình thực tế, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc nảy sinh trong quá trình thực hiện. Ông Triệu Ngọc Sơn, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện cho biết: Phòng phân công cụ thể cán bộ phụ trách địa bàn, hướng dẫn, kiểm tra sát sao cơ sở, nếu địa bàn nào để chậm trễ thì cán bộ phụ trách địa bàn đó sẽ phải chịu trách nhiệm. Mọi hồ sơ cấp GCNQSDĐ đều được kiểm tra trực tiếp tại địa phương trên cơ sở đối chiếu thực tế để tránh tối đa sai sót.
Trong quá trình thực hiện cấp GCNQSDĐ trên địa bàn huyện đã có những phát sinh mới. Tuy nhiên, những phát sinh đó đều được huyện giải quyết kịp thời và đúng quy định. Cụ thể, Chi nhánh chè Sông Cầu (trụ sở tại trị trấn Sông Cầu) đã tiến hành trả ra một phần diện tích đất nông nghiệp thuộc các xã Minh Lập, Hóa Thượng, Hóa Trung, Quang Sơn và thị trấn Sông Cầu. Phần đất này đang do các hộ dân (đa phần là công nhân của Chi nhánh) sử dụng từ nhiều năm nay nên huyện đã lập kế hoạch hướng dẫn các hộ gia đình, cá nhân kê khai cấp GCNQSDĐ và hoàn thiện hồ sơ cấp Giấy. Đến nay đã kê khai hồ sơ cấp đất được 215ha. Do tính chất đặc thù nên huyện đã giao cho Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất của huyện chủ trì phối hợp với UBND các xã, thị trấn làm các thủ tục cần thiết để cấp Giấy. Những vướng mắc vượt thẩm quyền hoặc các trường hợp chưa có tiền lệ như: Cấp đất nông nghiệp cho những hộ không trực tiếp làm nông nghiệp; sử dụng quá hạn mức giao đất lâm nghiệp; chuyển nhượng sau ngày 1-7-2004…, huyện đang đề nghị ngành chức năng của tỉnh xem xét, sớm có ý kiến cụ thể để giải quyết.
Mặc dù xét về tổng thể, huyện Đồng Hỷ đạt khá cao so với kế hoạch, song đối với việc cấp GCNQSDĐ cho các tổ chức, nông, lâm trường thì tỷ lệ còn tương đối thấp, mới đạt trên 58% (tất nhiên con số này vẫn cao hơn nhiều so với một số địa phương khác trong tỉnh). Hiện tại, huyện đang tập trung cao độ cho khu vực này. Theo Quyết định của UBND tỉnh thì năm 2013, huyện được giao cấp GCNQSDĐ cho 3.446,36ha, gồm 3.300ha đất nông, lâm trường, số còn lại của các tổ chức khác. Đến nay, huyện đã phối hợp với Công ty Lâm nghiệp Thái Nguyên tiến hành rà soát và hoàn thiện hồ sơ đề nghị cấp đất với diện tích trên 700ha, đạt 21,21% (mới triển khai tại xã Cây Thị). Tại 4 xã còn lại là Khe Mo, Văn Hán, Tân Lợi, Hợp Tiến hiện đang triển khai rà soát, lập hồ sơ. Còn đối với 7 tổ chức khác, huyện đã rà soát và lập xong hồ sơ đề nghị cấp được 5,31ha/46,36ha… Theo Phòng Tài nguyên và Môi trường Đồng Hỷ thì toàn huyện đang nỗ lực hoàn thành mục tiêu cấp GCNQSDĐ đúng kế hoạch đề ra, phấn đấu dẫn đầu cả tỉnh về tỷ lệ cấp GCNQSDĐ lần đầu năm 2013.