Mô hình quản lý nguồn vốn quỹ đất có hiệu quả

Mới đây, Đoàn công tác của Quỹ Phát triển đất (PTĐ) tỉnh đã đến Bắc Giang để trao đổi, học tập mô hình tổ chức, bộ máy và hoạt động của Quỹ PTĐ tỉnh Bắc Giang. Đây cũng là một trong những mô hình hoạt động hiệu quả để các địa phương trong cả nước học tập. 

Quỹ PTĐ tỉnh Bắc Giang được thành lập năm 2010 với chức năng: nhận vốn từ nguồn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền thu đấu giá quyền sử dụng đất và huy động các nguồn vốn khác để ứng vốn và chi trong lĩnh vực bồi thường, tái định cư, tạo quỹ đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Mặc dù nhiệm vụ được giao ban đầu không ít, thiếu nhân lực (12 người, trong đó, Giám đốc Quỹ là Phó Giám đốc Sở Tài chính), song từ khi đi vào hoạt động (tháng 4-2011) đến nay, Quỹ đã thực hiện ứng vốn cho 54 lượt dự án với doanh số trên 300 tỷ đồng. Nguồn vốn này chủ yếu ứng cho các dự án khu dân cư ở các huyện để giải phóng mặt bằng tạo quỹ đất sạch và tổ chức đấu giá đất ở và mặt bằng cho sản xuất, kinh doanh. Nhìn chung, nguồn vốn quỹ ứng cho các dự án, đặc biệt là dự án nhỏ (dưới 2 ha) đều “trông thấy” hiệu quả rõ rệt, thu hồi vốn nhanh, trong đó có dự án ứng 17 tỷ đồng, bán đấu giá thu được 42 tỷ đồng (chênh lệch tới 2,5 lần).

Đồng chí Nguyễn Hoàng Phương, Phó Giám đốc Sở Tài chính, Phó Chủ tịch Hội đồng quản lý quỹ, Giám đốc Quỹ PTĐ tỉnh Bắc Giang cho biết: Một trong những yếu tố quan trọng để tạo điều kiện cho Quỹ hoạt động chính là nguồn vốn. Để có vốn hoạt động, ngay từ khi mới thành lập, UBND tỉnh đã trình HĐND tỉnh phê duyệt bố trí cho Quỹ 20% từ nguồn thu tiền sử dụng đất theo dự toán ngân sách hàng năm của tỉnh. Do vậy, mặc dù thu ngân sách trên địa bàn tỉnh còn khiêm tốn (từ năm 2011 đến 2013, bình quân mỗi năm thu từ 1.800 đến 2.000 tỷ đồng, riêng thu từ tiền sử dụng đất trên 500 tỷ đồng) nhưng tỉnh vẫn cấp đủ theo kế hoạch được phê duyệt, nên đến tháng 11-2013, nguồn vốn của Quỹ đã được cấp 294,6 tỷ đồng. Lúc cao điểm, nguồn quỹ này được sử dụng 100%; vốn ứng ra được bảo toàn, thu hồi vốn nhanh, hiện tại số dư của Quỹ khoảng 40% do thị trường bất động sản trầm lắng nên chưa có dự án đề nghị ứng vốn. Nhằm quản lý nguồn vốn có hiệu quả, Quỹ vừa làm vừa rút kinh nghiệm, ban đầu, các dự án đã có quyết định phê duyệt của UBND tỉnh, Quỹ thực hiện ứng vốn cho các huyện (hiện tại, tỉnh chỉ giao cho doanh nghiệp thực hiện 4 dự án khu dân cư, khu đô thị; còn lại đều giao cho các Trung tâm Phát triển quỹ đất và Ban Quản lý dự án các huyện). Trong thời gian ứng vốn, Quỹ thường xuyên kiểm tra, giám sát và đôn đốc thu hồi khi đến hạn. Năm nay, Quỹ đề nghị UBND tỉnh có biện pháp kiên quyết hơn bằng văn bản: Khi có dự án được ứng vốn, Chủ tịch UBND huyện phải là người đứng ra làm chủ tài khoản, đề nghị ứng vốn; nguồn ứng vốn quá hạn đã đôn đốc mà chưa hoàn trả, Sở Tài chính trích ngân sách của các huyện để hoàn trả nguồn vốn ứng Quỹ.

Tranh thủ đội ngũ cán bộ có kinh nghiệm, trình độ chuyên môn, trong quá trình thực hiện, Quỹ đã thể hiện được năng lực quản lý nguồn vốn có hiệu quả nên đã tiếp tục được UBND tỉnh giao thêm một số nhiệm vụ để Quỹ có điều kiện trang trải cho các hoạt động và cải thiện đời sống cán bộ, công chức.

Tháng 11-2013, Quỹ PTĐ tỉnh đã tiếp tục trình UBND tỉnh báo cáo HĐND tỉnh Bắc Giang phê duyệt Đề án thành lập Quỹ Đầu tư phát triển tỉnh Bắc Giang. Theo Đề án này, Quỹ Đầu tư  phát triển tỉnh được thành lập và nhận ủy thác quản lý hoạt động Quỹ PTĐ tỉnh. Cơ quan điều hành Quỹ Đầu tư phát triển tỉnh vẫn sử dụng bộ máy của Quỹ PTĐ tỉnh nên không tăng thêm bộ máy, tổ chức; tiết kiệm chi phí thành lập mới và nhân lực, chi phí quản lý hành chính mới. Với mô hình hoạt động mới này, Quỹ có nhiệm vụ đầu tư trực tiếp các dự án kết cấu hạ tầng; cho vay dự án đầu tư theo cơ chế Quỹ đầu tư phát triển và nhận ủy thác theo cơ chế Quỹ PTĐ. Các dự án trên địa bàn tỉnh (thuộc danh mục được ứng vốn) khi có nhu cầu sẽ được ứng vốn để hoạt động theo cơ chế ưu đãi đầu tư.

Qua học tập tại mô hình của Quỹ PTĐ tỉnh Bắc Giang, đồng chí Nguyễn Mạnh Hải, Giám đốc Quỹ PTĐ tỉnh Thái Nguyên cho rằng: Mặc dù Quỹ PTĐ Bắc Giang mới được thành lập cùng với một số Quỹ PTĐ các tỉnh, song đã phát huy được hiệu quả. Đây là mô hình chúng ta cần học tập về kinh nghiệm ứng vốn cho các dự án; quản lý nguồn quỹ; thu hồi vốn quỹ. Với điều kiện về bộ máy, trình độ của Quỹ PTĐ tỉnh Thái Nguyên, Quỹ cũng có thể triển khai tốt các nhiệm vụ được giao và các dịch vụ khác như Quỹ PTĐ Bắc Giang. Tuy nhiên, theo chúng tôi được biết, hiện nay nguồn vốn cấp cho Quỹ của tỉnh ta hoạt động còn quá hạn chế, trong khi nhu cầu ứng vốn rất lớn. Đây cũng là vấn đề rất mong tỉnh quan tâm tạo điều kiện cấp nguồn vốn theo quy định đã phê duyệt để Quỹ PTĐ tỉnh phát huy hết lợi thế của mình.