Ngành Công nghiệp - vị thế mới

Từ những ngày khởi đầu, ngành Công nghiệp tỉnh ta đã có được một vị thế tương xứng: "Cái nôi của ngành Luyện kim cả nước". Đến nay, trải qua nhiều thập kỷ phát triển, vị thế đó lại càng được nâng lên khi Thái Nguyên trở thành một trong những địa phương có nhiều khu công nghiệp tập trung và thu hút nhiều dự án đầu tư lớn của cả nước với số vốn lên tới hàng tỷ USD.

Thái Nguyên đã đề ra mục tiêu trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại và trước năm 2020 và trong thực tế với tốc độ phát triển mạnh mẽ như hiện nay, mục tiêu đó không khó để có thể hoàn thành. Hiện tại, tỉnh đang đẩy mạnh việc khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư phát triển sản xuất công nghiệp, ưu tiên mở rộng ngành công nghiệp hỗ trợ, phát triển năng lượng điện, công nghiệp ứng dụng công nghệ mới, cơ khí chế tạo, lắp ráp, công nghiệp nhẹ và sản xuất hàng tiêu dùng. Đó là hướng đi đúng đắn và không phải thời điểm này mới làm mà tỉnh ta đã thực hiện trong cả một quá trình.

Thử nhìn lại hoạt động sản xuất công nghiệp trên địa bàn thời gian gần đây để thấy rõ được tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ của ngành kinh tế chủ lực này. Giai đoạn 2006-2010, tỉnh ta thực hiện khá tốt chương trình phát triển công nghiệp với mức tăng trưởng bình quân cả giai đoạn là 18,7%, trong khi cả nước mới đạt 13,8%. Ở giai đoạn 2011-2015, dự ước mức tăng trưởng của cả ngành sẽ cao hơn rất nhiều do có sự xuất hiện của một số yếu tố mới tăng thêm. Trong đó phải kể đến các dự án khổng lồ thuộc Tập đoàn Samsung; Dự án khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo; Dự án nhiệt điện An Khánh; Dự án giai đoạn II của Công ty CP Gang thép Thái Nguyên... Ngoài ra, một số dự án khác cũng được xem là có đóng góp quan trọng như: Mỏ chì kẽm Côi Kỳ, mỏ thiếc Đông Núi Pháo, mỏ thiếc bismut Tây Núi Pháo, mỏ sắt Cù Vân, mỏ quặng sắt mangan Đá Liền (Đại Từ); mỏ chì kẽm Bo Cây (Định Hoá), mỏ sắt Cây Thị (Đồng Hỷ); mỏ vàng Khau Âu, mỏ vàng gốc Tân Kim (Võ Nhai); mỏ than Giang Tiên (Phú Lương)...

Ngành Công nghiệp của Thái Nguyên có được vị thế như hiện nay, chúng ta không thể phủ nhận sự đóng góp quan trọng của Tập đoàn Samsung. Thực tế cho thấy, sự tăng trưởng mạnh mẽ của ngành Công nghiệp và cả nền kinh tế của tỉnh hiện tại cũng như trong thời gian tới trông nhiều vào các dự án đã và đang đầu tư của Samsung tại Phổ Yên. Khả năng và tiềm lực to lớn của Samsung đã được chứng minh bằng sự thành công của Dự án sản xuất linh kiện điện tử trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh từ vài năm nay. Do đó, những cam kết của chủ đầu tư này với Thái Nguyên là hoàn toàn có cơ sở tin tưởng. Từ năm 2009 đến nay, Samsung đã đóng góp vào giá trị sản xuất công nghiệp và kim ngạch xuất khẩu của tỉnh Bắc Ninh trung bình từ 12 đến 14 tỷ USD/năm, ngoài ra còn giúp tỉnh này giải quyết việc làm cho hàng chục nghìn lao động, nâng GDP bình quân đầu người, tăng thu ngân sách, phát triển thương mại, dịch vụ, thu hút đầu tư…

Đây là những đóng góp thực sự ấn tượng mà Samsung đã làm được đối với địa phương nơi dự án triển khai. Do đó việc thu hút được dự án Samsung vào Thái Nguyên là một thành công lớn của tỉnh. Bởi, không chỉ đóng góp vào ngành công nghiệp của tỉnh mà với uy tín của mình, Samsung đã gián tiếp thu hút thêm nhiều nhà đầu tư nước ngoài tới tìm kiếm cơ hội hợp tác với Thái Nguyên, tạo cho ngành công nghiệp của tỉnh có sức tăng trưởng mạnh mẽ. Với vị thế mới này, tỉnh ta đã mạnh dạn hơn trong việc điều chỉnh, xây dựng kế hoạch phát triển công nghiệp hàng năm. Năm 2014, tỉnh đặt mục tiêu cho ngành công nghiệp rất cao với giá trị sản xuất tăng tới 55% so với năm 2013.

Việc đề ra mục tiêu như trên là hoàn toàn có cơ sở thành công, bởi theo tính toán thực tế thì các khu vực công nghiệp đều tăng so với năm 2013, trong đó công nghiệp Trung ương tăng 3%, công nghiệp địa phương tăng 22% và công nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tăng tới trên 600%. Sở dĩ giá trị sản xuất của khối công nghiệp địa phương và công nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được xây dựng tăng đột biến so với trước là bởi có sự đóng góp mạnh mẽ và ổn định của các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).

Để phát triển ngành công nghiệp tương xứng với tiềm năng, Thái Nguyên đang tập trung chuyển dịch mạnh cơ cấu nội ngành, đáng chú ý là chuyển dịch từ công nghiệp khai khoáng, luyện kim, vật liệu xây dựng… sang công nghiệp chế biến ứng dụng công nghệ cao và các dạng công nghệ hỗ trợ; chỉ thu hút đầu tư phát triển sản xuất trong các khu, cụm công nghiệp nhằm thúc đẩy phát triển ngành theo hướng chuyển dịch cơ cấu hợp lý, nâng cao khả năng cạnh tranh trong giai đoạn mới. Trong đó, phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ để tăng tỉ lệ nội địa hoá gắn với các ngành sản xuất linh kiện, phụ liệu, sửa chữa, bảo dưỡng.

Ngay trong năm 2013 và những tháng đầu năm 2014, Thái Nguyên đã thu hút được một số dự án lớn về lĩnh vực này. Cùng với đó, tỉnh cũng định hướng ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ có sẵn lợi thế như sản xuất linh, phụ kiện ô tô, xe máy, thiết bị điện tử, may mặc, da giày; hướng đầu tư vào các dự án sản xuất sản phẩm có trình độ công nghệ cao, không gây ô nhiễm môi trường và sử dụng ít lao động. Từ nay đến năm 2015, tỉnh tiếp tục phát triển ngành công nghiệp mũi nhọn về xuất khẩu theo quy hoạch chung của cả nước; đẩy mạnh việc chuyển từ hình thức gia công sang sản xuất, xuất khẩu trực tiếp nhằm gia tăng giá trị sản phẩm, nâng cao khả năng cạnh tranh ngành hàng; khuyến khích, ưu tiên phát triển ngành dệt may đầu tư về địa bàn nông thôn, vùng sâu, vùng xa nhằm chuyển dịch cơ cấu kinh tế, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn...

Qua đây có thể thấy, ngành Công nghiệp của tỉnh đang được tạo đà để phát triển theo đúng mục tiêu đã đề ra. Tuy nhiên, đứng ở vị thế đó, những thách thức lại càng lớn, đòi hỏi Thái Nguyên phải nỗ lực, cố gắng hơn rất nhiều mới có thể đáp ứng được yêu cầu phát triển của ngành công nghiệp trong giai đoạn mới.