Mặc dù mới qua hơn 2 tháng đầu năm, khó có thể nhận định, phán đoán sát tình hình xuất khẩu cả năm, nhưng dựa trên tính toán thực tế trước khi xây dựng kế hoạch, các nhà phân tích kinh tế vẫn đưa ra cái nhìn khá rõ về bức tranh xuất khẩu của tỉnh năm 2016: Đó là khó xuất hiện đột biến về tăng trưởng giống như năm 2015.
Kết quả xuất khẩu của tỉnh đạt được năm 2015 được xem như dấu ấn đậm nét nhất mà từ trước đến nay chưa từng có. Ngoài vượt tới 120,7% so với năm 2014, thì giá trị xuất khẩu của tỉnh năm 2015 còn về trước kế hoạch tới 2 tháng (tăng trên 28%). Theo các nhà phân tích, có được kết quả trên là nhờ vào một số năng lực mới tăng thêm, trong đó chủ yếu là từ khu vực vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Những năm trước, xuất khẩu của tỉnh chỉ khiêm tốn ở mức 200 đến 300 triệu USD mỗi năm do không có mặt hàng xuất khẩu giá trị lớn, nên khi Tập đoàn Samsung có mặt với giá trị lên tới hàng tỷ USD/năm, đã tạo ra sự đột biến rõ rệt. Sự đột biến này bắt đầu xuất hiện từ năm 2014 với kim ngạch xuất khẩu đạt gần 8 tỷ USD, tăng cả mấy chục lần so với những năm trước. Đến năm 2015, sức tăng trưởng mạnh vẫn còn khi kim ngạch xuất khẩu của tỉnh tăng gấp 2,2 lần so với năm trước. Tuy vậy, bước sang năm 2016, theo các chuyên gia kinh tế thì sẽ khó lặp lại kết quả trên bởi giá trị xuất khẩu hiện tại của tỉnh đã đạt ngưỡng, nên để tạo sự đột biến là rất khó, nếu không có nhiều năng lực mới tăng thêm.
Ông La Hồng Ninh, Cục trưởng Cục Thống kê tỉnh phân tích: Kim ngạch xuất khẩu của tỉnh đang chủ yếu trông vào khu vực vốn đầu tư nước ngoài mà cụ thể là từ Samsung. Hiện nay, giai đoạn 1 của Samsung đang sản xuất với công suất ổn định, giai đoạn 2 bước vào lộ trình đầu tư, chuẩn bị có sản phẩm nhưng sức đóng góp trong năm 2016 không nhiều. Mặt khác, Samsung còn phụ thuộc không ít vào yếu tố thị trường xuất khẩu với các nhóm hàng hợp thị hiếu. Do đó, để tăng gấp 1 đến 2 lần giá trị xuất khẩu như năm trước là khó có thể xảy ra.
Đúng như phân tích của người đứng đầu Cục Thống kê tỉnh, việc tăng 1% của 1 triệu sẽ dễ hơn tăng 1% của 1 tỷ. Bởi vậy, khi kim ngạch xuất khẩu của chúng ta đạt ngưỡng 17,5 tỷ USD (năm 2015) thì việc tăng gấp đôi, tức là lên mức 35 tỷ USD vào năm nay là ngoài khả năng. Do vậy, chắc chắn sẽ không thể có sự đột biến nào ở đây. Cũng bởi nắm rõ khả năng xuất khẩu năm 2016, tỉnh ta đã xây dựng kế hoạch phấn đấu đạt 21 tỷ USD, tăng 20% so với năm trước (không giống như thực tế năm 2015, vượt tới 120,7% so với năm 2014).
Thực tế cho thấy, kim ngạch xuất khẩu của tỉnh 2 tháng đầu năm nay đạt 2,44 tỷ USD, tăng gần 3% so với cùng kỳ năm trước, trong đó khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tăng 2,9%. Như vậy, khả năng tăng vượt trội trong lĩnh vực xuất khẩu ngay từ đầu năm là không có. Theo báo cáo từ Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam - Thái Nguyên thì mức tăng các sản phẩm điện tử trong 2 tháng đầu năm là không nhiều: Sản phẩm điện thoại thông minh đạt khoảng 13,3 triệu chiếc, máy tính bảng đạt 3,86 triệu chiếc, chỉ tăng 1,8% cùng kỳ. Phía Samsung Thái Nguyên cho hay, khả năng sản xuất và xuất khẩu của đơn vị năm 2016 chỉ có thể tăng từ 15% đến 20% so với năm trước.
Cùng với Samsung, khu vực vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài còn có một số sản phẩm xuất khẩu khác như: dụng cụ y tế, hàng may mặc, kim loại màu... Tuy nhiên, kế hoạch xuất khẩu các sản phẩm này không có gì khác biệt cho với năm trước, nhất là trong bối cảnh thị trường cạnh tranh mạnh mẽ như hiện nay thì nhiều khả năng mức tăng rất thấp.
Đối với các sản phẩm xuất khẩu khu vực nội địa năm 2016 cũng không có gì mới ngoài thế mạnh là hàng may mặc và sản phẩm quặng đa kim. Theo lãnh đạo Công ty CP Đầu tư và Thương mại TNG, đơn vị đứng đầu về kim ngạch xuất khẩu hàng may mặc của tỉnh thì cơ hội đối với đơn vị là rất lớn do có những tác động tích cực từ Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Tuy nhiên, đây không chỉ là cơ hội mà còn là thách thức lớn nếu hoạt động không tốt sẽ thua ngay trên sân nhà. Khả năng xuất khẩu của đơn vị trong năm nay sẽ vượt không nhiều so với năm 2015. Các sản phẩm quặng đa kim của Công ty TNHH Khai thác Chế biến khoáng sản Núi Pháo cũng vậy. Sau quá trình đầu tư, giờ Núi Pháo đang đi vào hoạt động với sản lượng và giá trị xuất khẩu ổn định, sẽ khó có tăng trưởng đột biến. Với các sản phẩm xuất khẩu khác như sắt thép, chè, giấy... đều không có biến động so với năm trước.
Như vậy, xét trên cơ sở phương diện kinh tế thì cả khu vực vốn đầu tư nước ngoài và khu vực trong nước đều được dự báo là khó có tăng trưởng đột biến. Tuy nhiên, trước tình hình thị trường vẫn còn nhiều khó khăn, năng lực sản xuất của các thành phần kinh tế chưa có nhiều thay đổi thì việc duy trì được mức tăng 20% giá trị xuất khẩu trong năm nay đã là điều không dễ. Do đó, ngay từ những tháng đầu năm, việc đảm bảo sản xuất, ổn định và phát triển thị trường, duy trì bạn hàng truyền thống... luôn phải được các đơn vị, doanh nghiệp xuất khẩu coi trọng.
.jpg?width=300&height=-&type=resize)
