Thời điểm này, bà con nông dân trong tỉnh đang hối hả xuống đồng sản xuất vụ xuân. Trước những diễn biến phức tạp của thời tiết, ngành Nông nghiệp khuyến cáo bà con tập trung gieo cấy lúa đúng cơ cấu giống và khung thời vụ nhằm tránh gặp rét muộn khi lúa trỗ, ảnh hưởng đến năng suất. Toàn tỉnh nỗ lực phấn đấu giành thắng lợi trong sản xuất vụ xuân.
Mới đây, có dịp đến cánh đồng xóm Ấm, xã Hồng Tiến (T.X Phổ Yên), chúng tôi nhận thấy hầu hết các thửa ruộng đã được bà con nông dân dẫn nước đổ ải, làm đất để chuẩn bị gieo cấy lúa xuân. Bà Nguyễn Thị Hà, một hộ dân trong xóm chia sẻ: Những ngày này, gia đình tôi đang tập trung nhân lực để phát quang bờ thửa, dọn dẹp cỏ dại, thuê máy cày bừa để đẩy nhanh tiến độ làm đất, đợi 1 tuần nữa mạ lên xanh tốt sẽ xuống đồng gieo cấy.
Nói về công tác chuẩn bị sản xuất vụ xuân năm nay, ông Dương Văn Hiến, Trưởng phòng Kinh tế T.X Phổ Yên cho biết: Là một trong những địa phương có diện tích lúa xuân lớn của tỉnh với 3.980ha, thời điểm này bà con nông dân trên địa bàn đang tập trung làm đất, nạo vét kênh mương, khơi thông dòng chảy, tích nước vào hồ, chủ động nước tưới cho toàn bộ diện tích cây trồng, đặc biệt là lúa xuân.Ngoài ra, 100% diện tích mạ gieo đã được che phủ ni-lon để tránh rét.
Còn tại T.P Thái Nguyên, bà con nông dân cũng đã sẵn sàng xuống đồng. Anh Dương Văn Quyên, một hộ dân ở tổ 2, phường Tích Lương chia sẻ: Vụ này, nhà tôi gieo cấy 5 sào giống lúa Thiên ưu 8. Để giảm chi phí về công lao động, nhà tôi đã làm đất, bón phân và tranh thủ tiến hành gieo xạ trong những ngày thời tiết nắng ấm.
Tìm hiểu chúng tôi được biết, vụ xuân năm nay, toàn tỉnh có kế hoạch gieo cấy 28.380ha lúa, giảm hơn 300ha so với cùng kỳ năm 2020, phấn đấu năng suất bình quân đạt 55,11 tạ/ha, sản lượng đạt 156.400 tấn. Để sản xuất vụ xuân mang lại hiệu quả kinh tế cao, Sở Nông nghiệp - PTNT đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn, các địa phương tuyên truyền bà con nhân dân chuyển dịch theo hướng tăng cơ cấu giống lúa mới có năng suất, chất lượng, giá trị kinh tế cao phù hợp với nhu cầu thị trường; xây dựng các vùng chuyên canh cây trồng gắn với mô hình cánh đồng lớn để liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Đồng thời chú trọng áp dụng khoa học kỹ thuật, thực hiện tốt công tác dự báo và phòng, trừ sâu bệnh. Theo đó, cơ cấu giống lúa lai được tỉnh khuyến khích đưa vào sản xuất gồm: SL8H-GS9, TH3-3, TH3-4, TH3-5, TH3-7, Syn98, HKT99, Kinh sở ưu 1588... và các giống lúa thuần như: HT6, Thiên ưu 8, J02, DQ11, BQ, TBR225, Hương thơm Kinh Bắc, Hương thơm số 7, HDT10... Trên cơ sở cơ cấu giống lúa được tỉnh phê duyệt, các huyện, thành, thị lựa chọn một số giống phù hợp, có thế mạnh, chỉ đạo đưa vào sản xuất và chuẩn bị đủ lượng giống dự phòng để chủ động ứng phó khi thời tiết bất thường xảy ra.
Về cơ chế, chính sách, năm nay, bà con được hỗ trợ giá giống lúa chất lượng đối với vùng sản xuất tập trung với mức hỗ trợ là 30 nghìn đồng/sào. Cụ thể, đối với 6 huyện, ngân sách tỉnh hỗ trợ 100%, tổng diện tích 5.100ha/2 vụ/năm; còn đối với T.P Thái Nguyên, T.P Sông Công và T.X Phổ Yên, ngân sách tỉnh hỗ trợ 50%, còn lại 50% là ngân sách địa phương, diện tích 2.300ha/2 vụ/năm. Các giống lúa được hỗ trợ đều nằm trong bộ cơ cấu giống của tỉnh…
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Tá, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết: Sản xuất vụ xuân thường diễn ra trong điều kiện thời tiết rét đậm, rét hại. Vì vậy, bà con cần làm mạ theo phương pháp che phủ ni-lon để chống rét và ngăn chặn sự xâm nhập của rầy lưng trắng là môi giới truyền bệnh lùn sọc đen Phương Nam truyền từ mạ sang lúa. Đặc biệt, bà con không gieo mạ, cấy hoặc gieo thẳng vào các ngày có nhiệt độ dưới 15 độ C. Cùng với đó, khuyến cáo bà con đẩy mạnh ứng dụng canh tác lúa cải tiến (SRI), ba giảm, ba tăng, quản lý dịch hại IPM, ứng dụng đồng bộ khoa học kỹ thuật, sản xuất theo chuỗi giá trị, theo hướng hữu cơ... hạn chế thấp nhất việc sử dụng thuốc diệt cỏ…
Theo hướng dẫn sản xuất của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, trong vụ này, trà xuân trung chỉ chiếm 2-3% diện tích, bà con gieo mạ từ ngày 15 đến 25-12 và cấy từ ngày 15 đến 30-1, sau khi cây mạ được 3-4 lá. Còn trà xuân muộn chiếm từ 97-98% diện tích, bà con gieo cấy xung quanh tiết “Lập Xuân” (vào ngày 3-2, tức ngày 22-12 Âm lịch) và cấy tập trung từ ngày 10 đến 25-2 khi mạ được 2,5-3 lá. Bà con lưu ý, các giống có thời gian sinh trưởng dài nên bố trí vào đầu khung thời vụ, các giống có thời gian sinh trưởng ngắn hơn bố trí vào cuối khung thời vụ. Toàn tỉnh phấn đấu kết thúc gieo cấy lúa vụ xuân trong tháng 2. Bên cạnh đó, để chủ động ứng phó với những bất lợi do thời tiết, các địa phương cần xây dựng phương án chống hạn cụ thể; rà soát, cập nhật, cân đối nguồn nước, xây dựng kế hoạch sử dụng nguồn nước hợp lý, tiết kiệm; xây dựng bản đồ phân vùng hạn hán và có các giải pháp ứng phó phù hợp…
Hy vọng với sự chỉ đạo, hỗ trợ tích cực từ các cơ quan chuyên môn và chính quyền địa phương, cùng sự nỗ lực, cố gắng của bà con nông dân, vụ xuân năm nay, tỉnh ta tiếp tục gặt hái được mùa vàng.