Ngày 15-7, ngày tôn vinh lực lượng TNXP Việt Nam. Ngày để mọi người nhắc nhớ về một lực lượng hùng hậu đã lao động, chiến đấu quên mình vì tiền tuyến. Các anh chị được ví là con người sắt thép; là cột tiêu sống và mang trong mình trái tim cảm tử vì Tổ quốc. Nhân 68 năm Ngày truyền thống lực lượng TNXP Việt Nam (15/7/1950 - 15/7/2018), chúng tôi xin được nhắc nhớ về sự cống hiến, hy sinh của các anh chị với tấm lòng biết ơn thành kính nhất.
Vâng! Không thể nào quên những “địa chỉ đỏ” khắc ghi thành tượng đài các Anh hùng liệt sĩ TNXP Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược. Tôi tự hào vì được cúi đầu thành kính trước mộ chí 10 liệt sĩ TNXP Đại đội TNXP 552, Tổng đội 55 - P18 tỉnh Hà Tĩnh ở Ngã ba Đồng Lộc. Được lặng đi trong giây phút mặc niệm tưởng nhớ 13 Anh hùng liệt sĩ Đại đội 317, Đội 65, Tổng đội TNXP tỉnh Nghệ An ở Truông Bồn. Và kính cẩn nghiêng mình bên hàng mộ chí của 60 TNXP Đại đội 915, TNXP Đội 91 tỉnh Bắc Thái.
46 năm đi qua đời người, nhưng đêm Noel năm 1972 còn như vừa xảy ra, hôm ấy đế quốc Mỹ bất ngờ trút bom đạn xuống vùng đất có những con người yêu chuộng hòa bình, 60 cán bộ, đội viên Đại đội 915 hóa thân thành hồn thiêng sông núi. Những bậc cao lão ở Thái Nguyên chưa bao giờ quên Chiến dịch Linebacker II, chiến dịch cuối cùng của Đế quốc Mỹ tại Việt Nam từ ngày 18 đến 30-12-1972. Đó là những ngày tàn khốc nhất, nhưng cũng đầy chiến công oanh liệt, ga Lưu Xá và ga Quán Triều của Thái Nguyên thường xuyên bị máy bay Mỹ đánh phá ác liệt. Lúc này, nhiệm vụ giải tỏa hàng hoá cực kỳ cấp bách, tất cả cán bộ, đội viên TNXP Đội 91 luôn có mặt ở vị trí trọng điểm khốc liệt nhất, để làm nhiệm vụ san lấp hố bom, bốc xếp hàng hoá, bảo đảm an toàn cho người, xe ra mặt trận. Nhưng có một ngày cả Thái Nguyên… chìm trong nước mắt đau thương. Ngày 24-12-1972, vì nhiệm vụ giải tỏa lương thực, thực phẩm đến nơi an toàn, cán bộ, đội viên Đại đội 915 đã làm việc quên mình, với tinh thần quả cảm “chia lửa với chiến trường miền Nam”, “Vì đồng bào miền Nam ruột thịt”. Lúc bóng tối buông chùm sân ga, các anh chị tạm nghỉ ngơi thì B52 ào tới, trút bom xuống khu vực Ga Lưu Xá. Sau tiếng rền vang của đạn bom, một khung cảnh đổ nát, tan hoang, hầm trú bom tập thể xập xuống, 60 cán bộ, đội viên TNXP hy sinh.
Thiếu tướng, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Năng, Giám đốc Bảo tàng lịch sử Quân sự Việt Nam cho biết: 60 TNXP Đại đội 915 hy sinh, một tổn thất lớn của lực lượng TNXP miền Bắc trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Sự hy sinh của các anh chị đã thổi bùng lên ngọn lửa căm thù đế quốc Mỹ xâm lược, thôi thúc quyết tâm chiến đấu ngay từ mặt trận hậu phương. Ga Lưu Xá trở thành một địa danh gắn liền với lịch sử chiến đấu và phục vụ chiến đấu của lực lượng TNXP, một biểu tượng của chủ nghĩa Anh hùng cách mạng ở miền Bắc xã hội chủ nghĩa.
Ở vị trí các anh chị ngã xuống đã được xây dựng thành Nơi lưu danh tưởng niệm từ những năm đầu thập niên chín mươi của thế kỷ trước. Và ghi nhận tinh thần lao động, chiến đấu anh dũng của cán bộ, đội viên Đại đội 915, tháng 12-2009, Đảng, Nhà nước đã phong tặng cho Đại đội 915 danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Cũng trong năm này, Khu Di tích được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia. Hàng vạn con dân đất Việt, kiều bào nước ngoài và du khách quốc tế đã về đây thăm viếng, dâng hương tưởng nhớ các Anh hùng liệt sĩ.
Để xứng tầm với cống hiến hy sinh to lớn của các anh chị, từ tháng 4-2018, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã nhất trí với chủ trương tôn tạo, phát huy giá trị Khu di tích lịch sử Quốc gia, địa điểm lưu niệm các TNXP Đại đội 915 hy sinh của tỉnh Thái Nguyên. Và tỉnh cũng đã thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện, với sự phối hợp tham gia xuất phát từ lương tâm của lãnh đạo và các cấp, ngành tỉnh Bắc Kạn. Bởi chủ trương tôn tạo, phát huy giá trị Khu Di tích lịch sử Quốc gia Đại đội TNXP 915 là “hành động” đúng đắn, kịp thời và thể hiện trách nhiệm của Đảng bộ, chính quyền nhân dân trong việc thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng đối với người có công với cách mạng. Thể hiện được đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, đền ơn đáp nghĩa, tưởng nhớ biết ơn những người con của Tổ quốc đã dũng cảm hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
Ông Quản Chí Công, Phó Chủ tịch UBND T.P Thái Nguyên cho biết: Để bảo tồn, phát huy giá trị di tích lịch sử Địa điểm lưu niệm các liệt sĩ TNXP Đại đội 915 tương xứng là Di tích lịch sử Quốc gia, T.P Thái Nguyên đã tham mưu cho tỉnh mở rộng Khu di tích từ 1,1 ha lên 4,75 ha. Với nhiều hạng mục, như mở rộng đường vào Khu Di tích; tu bổ, tôn tạo Nhà tưởng niệm, lầu chuông, lầu khánh, hồ nước và xây mới một số các công trình phụ trợ, phòng chức năng, nghi môn tứ trụ, cổng tam quan… Khi được hỏi về quan điểm của Hội Cựu TNXP Việt Nam trong việc đầu tư, tôn tạo, nâng cấp Khu Di tích lịch sử Quốc gia Đại đội TNXP 915, ông Võ Văn Cận, Phó Chủ tịch Hội tâm huyết: Việc này - Hội Cựu TNXP Việt Nam ủng hộ nhiệt tình. Hội sẽ tham gia phối hợp với tỉnh Thái Nguyên trong công tác tuyên truyền, quảng bá và vận động nguồn lực trùng tu, tôn tạo Khu Di tích.
Mong Khu Di tích lịch sử Quốc gia TNXP Đại đội 915 sẽ phát huy được hết giá trị lịch sử và tiềm năng du lịch văn hoá tâm linh, xứng tầm là một “địa chỉ đỏ” thu hút khách tham quan, chiêm bái, tưởng nhớ 60 liệt sĩ TNXP của 2 tỉnh Thái Nguyên, Bắc Kạn.