Giá gạo châu Á đang tăng cao

Người Hong Kong đổ xô đi mua gạo khiến các quầy lương thực trong siêu thị trống trơn. Ấn Độ và Việt Nam giảm hoặc dừng xuất khẩu gạo. Nông dân Thái canh ruộng lúa chống trộm. Người ăn gạo ở châu Á đang lo sợ vì giá tăng quá nhanh, hiện đã gấp đôi năm ngoái.

Giá gạo - loại lương thực chủ yếu ở Hong Kong đã tăng 20% kể từ tháng giêng và sẽ còn tăng khoảng 30% trong hai tháng tới, chủ tịch hiệp hội sản xuất và buôn bán ngũ cốc địa phương cho hay.

"Thiếu tiền thì đã khổ lắm rồi, nhưng với người Hoa, thiếu gạo là chuyện kinh khủng", Chip Tsao, bình luận viên chương trình truyền hình và phát thanh ở Hong Kong, nói. "Người Trung Quốc từng phải sống dưới bóng đen của nạn đói quá lâu. Chuyện thiếu gạo khiến chúng ta phải nhớ lại lịch sử từ cách đây 2.000 năm".

Người tiêu dùng khắp thế giới đang cảm nhận sức ép của sự tăng giá lương thực, với mức giá cao gần gấp đôi so với năm ngoái. Các nước xuất khẩu gạo lớn như Trung quốc, Ấn Độ và Việt Nam đã ra lệnh tạm ngừng bán ra để giữ gạo đáp ứng nhu cầu trong nước, khiến những nơi phải nhập mặt hàng này điêu đứng.

Chính quyền đặc khu đầu tuần này đã tuyên bố bảo đảm đủ lương thực cho 7 triệu dân. Các nhà buôn cũng cam kết không để khách hàng thiếu đói.

"Người dân Hong Kong không lo thiếu gạo, miễn là phải trả thêm tiền", Anthony Lam, giám đốc điều hành một công ty nhập khẩu gạo lớn ở đặc khu, tuyên bố.

Nhưng giá các loại thực phẩm không thiết yếu như thịt lợn và trứng cũng tăng mạnh, khiến tỷ lệ lạm phát trong tháng 2 lên 6,3% - tốc độ cao nhất trong 10 năm qua. Giá lương thực thực phẩm tăng là nguyên nhân chính, chiếm đến một nửa tỷ phần.

Tại Malaysia, nước nhập khẩu 30% nhu cầu về gạo từ Thái Lan và Việt Nam, cơ quan kiểm soát giá và dự trữ quốc gia vừa lên tiếng trấn an dân chúng và đảm bảo sẽ có đủ nguồn cung cấp các nhu yếu phẩm như gạo, bột mì và đường. Phó thủ tướng nước này là Najib Tun Razak tuyên bố giá gạo sẽ không tăng, cho dù cung trên thị trường đang thiếu.

Sản lượng xuất khẩu gạo của Thái Lan sẽ giảm 30% kể từ tháng này. Ấn Độ và Việt Nam đều đã thông báo giảm hoặc tạm ngừng xuất khẩu. Trung Quốc đại lục cũng cắt bớt lượng xuất khẩu gạo, do giá tiêu dùng tăng cao trong tháng hai, lên đến 8,7% và là mức cao nhất trong vòng 11 năm qua.

"Trung Quốc cố gắng kiềm chế lạm phát, nhưng giá lương thực thực phẩm vẫn tăng lên", Henry Li, một nhà phân tích của Hong Kong, nhận xét.

Tại Thái Lan, nhiều nông dân các tỉnh đông bắc đã phải cắt cử người ngủ đêm tại các ruộng lúa sắp thu hoạch hoặc thu hoạch sớm hơn dự kiến. Tình trạng này là do thông tin về những kẻ trộm lúa hoành hành, bởi giá lúa tăng cao.

Liên hợp quốc tháng trước cho biết có tới 36 quốc gia, trong đó có Trung Quốc, đang đối mặt với tình trạng khẩn cấp về lương thực, và hiện dự trữ loại hàng hóa quan trọng này ở mức thấp nhất trong vòng 26 năm qua. Gạo - thứ lương thực nuôi sống một nửa nhân loại - đang có giá cao thứ nhì sau lúa mì, trong số 36 mặt hàng thô thiết yếu cấu thành chỉ số giá hàng hóa quốc tế. Hiện giá gạo giao dịch ở sàn Chicago là 20 USD cho 100 cân Anh, tăng gấp đôi so với năm ngoái.

Tại Myanmar, giá gạo nhập khẩu tăng 14% chỉ trong một tuần vừa rồi, từ 22.000 kyat lên 25.0000 mỗi bao gần bốn chục kg (tương đương 9.000 đồng/kg). Dù giá tăng mạnh, nhưng may mắn là nước này tự sản xuất đủ gạo cho nhu cầu nên các nhà quan sát nhận định khủng hoảng lương thực sẽ không xảy ra ở Myanmar.

Từ nay đến tháng 5, Bangladesh sẽ nhập khẩu 400.000 tấn gạo về để bán dưới giá thị trường nhằm bình ổn tình hình, các quan chức nước này cho biết. Quyết định này được chính phủ ban hành giữa lúc có thông tin cho rằng dân tình đang tích trữ gạo vì giá lên quá nhanh, tăng gấp đôi trong năm ngoái. Cựu thủ tướng Bangladesh đã phải cảnh báo về một "nạn đói thầm lặn" ở nước nam Á này.