Nhật Bản điều tra 4 thỏa thuận bí mật với Mỹ

Tân Ngoại trưởng Nhật Bản Katsuya Okada cho biết, từ ngày 25/9 tới Nhật Bản sẽ chính thức tiến hành điều tra bốn thỏa thuận an ninh bí mật giữa nước này và Mỹ.

Phát biểu trên truyền hình, ông Okada cho biết để thực hiện việc này, Bộ Ngoại giao Nhật Bản sẽ thành lập một tổ điều tra chuyên trách gồm 15 thành viên có nhiệm vụ triệu tập một số quan chức có liên quan đến những thỏa thuận trên, kể cả những người hiện không còn ở Nhật Bản, đồng thời nghiên cứu tài liệu để tìm hiểu sự thật.

Một tháng sau khi tổ chuyên trách bắt đầu tiến hành điều tra, Bộ Ngoại giao Nhật Bản sẽ thành lập một ủy ban gồm 3 chuyên gia thuộc các bộ ngành khác để thẩm tra tính chính xác của các tài liệu và tiến hành thẩm vấn những người có liên quan.

Bốn thỏa thuận bị điều tra bao gồm: Thỏa thuận Nhật Bản cho phép các tàu chở vũ khí hạt nhân của Mỹ cập cảng nước này vào thời điểm sửa đổi Hiệp ước An ninh Nhật - Mỹ năm 1960; Thỏa thuận Nhật Bản sẽ tham gia tấn công trong trường hợp xảy ra xung đột bán đảo Triều Tiên; Thỏa thuận cho phép tàu chở hạt nhân của Mỹ cập cảng Nhật Bản trong trường hợp khẩn cấp vào thời điểm Washington trao trả đảo Okinawa cho Tokyo năm 1972, và Thỏa thuận Nhật Bản trang trải chi phí để di chuyển một số căn cứ quân sự của Mỹ ra khỏi Okinawa.

Hiện số tài liệu liên quan đến các thỏa thuận an ninh Nhật - Mỹ tại Bộ Ngoại giao lên tới gần 2.700 quyển. Kết quả điều tra sẽ được công bố chính thức vào cuối tháng 11 tới.

Trong khi đó tại New York, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ, ông Kurt Campbell ngày 21/9 nhấn mạnh, Mỹ muốn Nhật Bản tôn trọng các thỏa thuận duy trì lực lượng ở Okinawa, nhưng không có ý định đặt yêu sách đối với chính phủ mới ở Nhật Bản.

Bên lề kỳ họp thường niên của Đại hội đồng Liên hợp quốc, ông Campbell khẳng định Mỹ tin tưởng rằng "sự nhất quán trong quan hệ Mỹ-Nhật là vô cùng quan trọng".

Trong khi đó, cùng ngày, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách vấn đề Đông Á, ông Phillip Crowley cho biết Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton và Ngoại trưởng Nhật Bản Okada nhất trí sẽ thảo luận nhiều hơn về sự hiện diện của quân đội Mỹ trên đảo Okinawa miền Nam Nhật Bản.

Tân Thủ tướng Nhật Bản Yukio Hatoyama vừa nhậm chức tuần trước tuyên bố sẽ thúc đẩy quan hệ đối tác bình đẳng hơn với Washington và đặt ra các mục tiêu, trong đó có việc xem xét lại các thỏa thuận về sự hiện diện của quân đội Mỹ ở Nhật Bản.

Theo thỏa thuận hiện nay, Mỹ sẽ dời căn cứ lính thủy đánh bộ từ một thị trấn ở Okinawa sang một khu vực ít dân cư hơn trên đảo này.

Tuy nhiên, tân Thủ tướng Hatoyama tuyên bố phải dời toàn bộ căn cứ trên khỏi Okinawa mà không đề cập đến vị trí mới cho căn cứ trên.