Iran đồng ý cho LHQ tới thăm nhà máy hạt nhân mới

Trong cuộc hội đàm với các nước lớn vào ngày 1/10, Iran đã nhất trí cho phép Liên Hợp Quốc (LHQ) tiếp cận tới nhà máy hạt nhân mới của nước này.

Nhà thương lượng hạt nhân của Iran Saeed Jalili cùng với những đại diện đến từ các nước Mỹ, Nga, Anh, Pháp, Trung Quốc và Đức đã tiến hành cuộc hội đàm kéo dài một ngày tại Geneva.

Sau đó, ông Jalili và phái viên của Mỹ William Burn cũng tiến hành cuộc đàm phán cấp cao nhất trong vòng 30 năm. Các quan chức Mỹ cho biết, nội dung cuộc đàm phán xoay quanh vấn đề hạt nhân của Iran và vấn đề nhân quyền.

Người đứng đầu Ủy ban Đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU), ông Javier Solana cho biết Iran đã nhất trí cho phép các thanh sát viên của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) tới thăm nhà máy làm giàu uranium mới tại thành phố Qom. Chuyến thăm sẽ được tổ chức trong khoảng thời gian hai tuần tới đây.

Trong một cuộc họp báo, ông Solana cho biết: “Iran cho biết sẽ hợp tác đầy đủ và ngay lập tức với IAEA về những gì liên quan tới nhà máy hạt nhân mới tại Qom. Chúng tôi cũng nhất trí tăng cường các cuộc đối thoại trong thời gian tới. Đây chỉ mới là điểm khởi đầu”.

Sau đó IAEA cũng tuyên bố rằng Giám đốc sắp mãn nhiệm của cơ quan này Mohamed ElBaradei cũng đã được Tehran mời tới thăm nước này trong thời gian sớm nhất.

Bộ trưởng Ngoại giao Iran Manouchehr Mottaki cho biết cuộc đàm phán ngày hôm qua hoàn toàn mang tính chất xây dựng. Tuy nhiên, ông Mottaki lại nhắc lại quyền tuyệt đối của Tehran được phép làm giàu uranium.

Yêu cầu tiếp cận cơ sở hạt nhân mới của Iran là một trong những đòi hỏi quan trọng của các nước lớn kể từ khi Iran tuyên bố về sự có mặt của nhà máy này. Các nước lớn lo ngại rằng việc Iran khánh thành nhà máy mới càng làm gia tăng nghi ngờ của họ đối với chương trình sản xuất vũ khí hạt nhân của Tehran.

Các quan chức Mỹ và EU cho biết Iran đã nhất trí tiến hành một cuộc đàm phán khác trong tháng 10. Tuy nhiên, Mỹ đang cảnh báo Iran về việc sử dụng các cuộc đối thoại nhằm trì hoãn các trách nhiệm quốc tế.

Trong khi đó, phát biểu tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Obama tuyên bố: “Cuộc gặp ngày hôm nay là một khởi đầu đầy hứa hẹn. Tuy nhiên, sau đó nó cần phải kèm them những hành động mang tính xây dựng từ phía chính quyền Iran. Mỹ không chỉ đàm phán để đàm phán. Nếu Iran không thực thi những trách nhiệm thì Mỹ sẽ không tiếp tục đàm phán và sẵn sàng gia tăng sức ép đối với Iran”.

Ông Solana còn cho biết hai bên đã nhất trí trên nguyên tắc rằng uranium của Iran sẽ được gửi đến nước thứ ba để làm giàu và được sử dụng trong các phòng thí nghiệm tại Tehran.