Nữ thủ tướng đầu tiên của Đan Mạch

Đảng Dân chủ Xã hội ở Đan Mạch vừa giành chiến thắng sít sao trong cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn ngày 15-9, mở đường cho bà Helle Thorning-Schmidt trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của nước này.

Theo kết quả công bố ngày 16-9, sau khi toàn bộ số phiếu được kiểm, đảng Dân chủ Xã hội giành được 89/179 ghế trong quốc hội, chỉ hơn Liên minh cầm quyền gồm đảng Tự do của Thủ tướng Lars Loekke Rasmussen và đảng Bảo thủ có 3 phiếu. Tuy nhiên, như vậy cũng đủ để "khối đỏ" cánh trung tả hạ bệ phe trung hữu sau thời kỳ cầm quyền kéo dài suốt 10 năm qua.

Sở dĩ đảng Dân chủ Xã hội không thể giành chiến thắng cách biệt là do trong chương trình tranh cử, đảng này và phe liên minh cầm quyền có chung nhiều quan điểm về chính sách đối ngoại, an sinh và di dân. Tuy nhiên, phe của bà H.Thorning-Schmidt thu hút được nhiều sự ủng hộ của các cử tri hơn vì những khác biệt trong chính sách thuế khóa, trong đó dự kiến sẽ nới lỏng một số biện pháp thắt lưng buộc bụng, tăng chi tiêu công thông qua tăng thuế nhắm vào giới thượng lưu và các ngân hàng ở Đan Mạch. Người dân ở xứ sở truyện cổ tích Andersen cho rằng, chính sách này có thể giúp Copenhaghen đối phó tốt hơn với những tác động của cuộc khủng hoảng nợ đang hoành hành trong khu vực mà không quá gây sức ép lên hệ thống xã hội. Ngoài ra các cử tri cũng tán thành sáng kiến tăng thêm giờ làm mỗi ngày 12 phút của bà H.Thorning-Schmidt như một trong những biện pháp giúp kích thích tăng trưởng kinh tế.

Mặc dù Thủ tướng L.Rasmussen được đánh giá là có một nhiệm kỳ khá thành công khi chèo lái Đan Mạch vượt qua cuộc khủng hoảng tài chính thế giới năm 2008, tuy nhiên, các cử tri vẫn cho rằng tốc độ hồi phục kinh tế hiện nay là quá chậm chạp và đáng thất vọng. Hiện tại thâm hụt ngân sách của Đan Mạch đã lên đến 4,6% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), các ngân hàng vẫn phải vật lộn với nhiều khó khăn kể từ sau cú sụp đổ tai hại của Ngân hàng Lehman Brothers (Mỹ) cách đây 3 năm. Trong bối cảnh như vậy, chính sách không tăng thuế của liên minh cầm quyền đã khiến các cử tri và giới đầu tư nghi ngờ về khả năng sớm đưa thâm hụt ngân sách về mức 3% GDP theo đúng quy định của Liên minh châu Âu (EU).

Sinh năm 1966 tại Rodovre, song tuổi thơ của bà H.Thorning-Schmidt phần lớn gắn bó với vùng ngoại ô của thủ đô Copenhaghen. Do bố mẹ đều là thành viên của đảng Bảo thủ nên ngay từ nhỏ, nhà lãnh đạo 44 tuổi này đã dành nhiều mối quan tâm cho các hoạt động chính trị. Năm 1994, bà đã tốt nghiệp chuyên ngành khoa học chính trị tại Trường Đại học Copenhagen. H.Thorning-Schmidt cũng có bằng thạc sĩ về quản lý chính sách và xã hội tại Trường Đại học châu Âu ở Bỉ. Năm 2005, H.Thorning-Schmidt trở thành lãnh đạo của đảng Dân chủ Xã hội.

Dù là một chính trị gia khá cứng rắn, song đời thường H.Thorning-Schmidt tỏ ra khá sành điệu trong phong cách ăn mặc. Vì vậy, nhiều người đã gọi bà với cái tên trìu mến là "Gucci Helle". Suốt quá trình tranh cử, nữ Thủ tướng tương lai của Đan Mạch này cùng phu quân - con trai của cựu lãnh đạo Công đảng Anh Neil Kinnock - phải đối mặt với hàng loạt tin đồn và cáo buộc trốn thuế. Sự nghi ngờ ngày càng gia tăng vì ông Kinnock đang làm việc với mức lương 115.000 euro/năm tại Diễn đàn kinh tế thế giới có trụ sở tại Geneva (Thụy Sĩ) - vốn được coi là "thiên đường trốn thuế" từ nhiều năm nay. Tuy nhiên, các cuộc điều tra sau đó đã giúp xóa bỏ những cáo buộc này.