Dù không được đưa thành nội dung thảo luận chính thức, song những căng thẳng tại Biển Đông đã làm nóng hầu hết các buổi thảo luận bên lề diễn đàn an ninh lớn nhất trong khu vực đang diễn ra ở Singapore.
Trong các cuộc tiếp xúc song phương với đoàn Việt Nam chiều 30/5 bên lề Đối thoại Shangri-La lần thứ 13, trưởng đoàn các nước New Zealand, Singapore và Nga đều bày tỏ quan tâm tới tình hình căng thẳng ở Biển Đông từ khi Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam.
Tại các cuộc gặp song phương với Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam, Đại tướng Phùng Quang Thanh, Bộ trưởng Quốc phòng New Zealand Jonathan Coleman và Bộ trưởng Quốc phòng Singapore Ng Eng Heng đều cho rằng những diễn biến nguy hiểm hiện nay tại Biển Đông đang đe dọa hòa bình và an ninh khu vực.
Để giúp 2 người đồng cấp New Zealand và Singapore hiểu tường tận, hiểu đúng bản chất của những căng thẳng trên Biển Đông, Bộ trưởng Phùng Quang Thanh đã thông báo cụ thể về quan điểm và cách thức phản ứng của Việt Nam trước những hành động ngang ngược của Trung Quốc.
Bộ trưởng Phùng Quang Thanh nêu rõ, kể từ khi Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, Việt Nam đã tích cực liên hệ đối thoại với phía Trung Quốc ở nhiều cấp với mong muốn hai bên kiềm chế, giải quyết căng thẳng bằng biện pháp hòa bình.
Cũng theo Bộ trưởng, Đại tướng Phùng Quang Thanh, Việt Nam sẽ hết sức kiềm chế và quyết tâm bảo vệ chủ quyền bằng các biện pháp hòa bình.
Những tinh thần trên cũng được Thứ trưởng Quốc phòng Việt Nam, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh khẳng định trong các cuộc gặp với người đồng cấp Nga Anatoly Antonov sau khi nhận được sự ủng hộ của Nga đối với các nỗ lực của Việt Nam trong việc giải quyết hòa bình những căng thẳng tại Biển Đông.
“Chúng tôi ủng hộ các nỗ lực của Việt Nam giải quyết vấn đề bằng biện pháp hòa bình. Chúng tôi phản đối những hành động có thể gây mất ổn định trong khu vực”, ông Anatoly Antonov nói sau khi cho biết Mátxcơva theo dõi sát tình hình khu vực nên nắm rõ vấn đề đang diễn ra ở Biển Đông.
Ông Anatoly Antonov cũng cho biết Nga luôn tin tưởng và coi trọng quan hệ với Việt Nam.
Đáp lại, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh khẳng định Việt Nam luôn coi Nga là người bạn tin cậy và mong muốn Nga cùng cộng đồng quốc tế tiếp tục ủng hộ Việt Nam trong việc giải quyết vấn đề Biển Đông.
“Việt Nam là nước nhỏ nên chúng tôi không hành xử đơn phương, ngang ngược, bất chấp luật pháp quốc tế và đạo lý của thời đại. Ủng hộ Việt Nam là ủng hộ hòa bình và ổn định trong khu vực, ủng hộ giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, chứ không nhằm vào một nước nào cả”, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh nói.
Tiếp đó, tại cuộc gặp với Phó Tổng tham mưu trưởng Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc Vương Quán Trung, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh bày tỏ tin tưởng mạnh mẽ rằng không có vấn đề gì không giải quyết được bằng con đường hòa bình và luật pháp quốc tế.
“Chúng tôi nghĩ rằng không có gì không giải quyết được, miễn là hai nước cùng thực tâm cố gắng xử lý những vấn đề còn tồn tại bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế”, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh khẳng định.
Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam nhấn mạnh tầm quan trọng của đại cục quan hệ Việt - Trung. Ông khẳng định Đảng, Chính phủ, quân đội và nhân dân Việt Nam luôn coi trọng quan hệ với Trung Quốc. Quan hệ quốc phòng hai nước thời gian qua phát triển tốt đẹp với điểm sáng là hợp tác biên phòng. Quân đội hai nước đã tổ chức thành công Chương trình giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới hồi tháng 3 và chuyến thăm tỉnh Quảng Tây của Tư lệnh Bộ đội Biên phòng Việt Nam đầu tháng 5.
Bên cạnh đó, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh cũng đã nêu rõ quan điểm của Việt Nam về việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam.
“Việt Nam không bao giờ muốn gây căng thẳng, phức tạp trong quan hệ với Trung Quốc. Việt Nam không bao giờ tranh hơn thua với Trung Quốc. Việt Nam cũng không bao giờ đi với ai để chống Trung Quốc. Việt Nam chỉ mong muốn hòa bình, giữ vững độc lập, tự chủ và toàn vẹn chủ quyền, lãnh thổ. Chúng tôi kiên trì và kiên quyết đấu tranh khi lợi ích và các giá trị cơ bản của đất nước bị đe dọa”, Thượng tướng khẳng định.
Trước đó, trong bài phát biểu chính tại Đối thoại Shangri-La 13 với tư cách diễn giả chính, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cũng đã đề cập đến những căng thẳng tại Biển Đông và Hoa Đông, đồng thời cho biết Nhật Bản sẽ đóng vai trò lớn hơn và chủ động hơn trong việc bảo vệ hòa bình, ổn định trong khu vực.
Người đứng đầu chính phủ Nhật Bản nhấn mạnh tất cả các nước phải tuân thủ luật pháp quốc tế. Nhật Bản hy vọng một bộ quy tắc ứng xử sẽ sớm được thực thi ở Biển Đông.