Hội nghị thường niên mùa Thu của Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế diễn ra từ 7 - 9/10/2016 tại thủ đô Washington (Mỹ). Hội nghị được kỳ vọng là sẽ mở ra cơ hội triển vọng cho tăng trưởng kinh tế toàn cầu vốn đang đứng trước nhiều khó khăn và thách thức.
Áp lực từ vấn đề Brexit và ủng hộ tự do hóa thương mại
Tại hội nghị, các Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc các ngân hàng trung ương 189 nước thành viên Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế sẽ thảo luận nhiều vấn đề lớn và cấp bách như: thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn cầu, vấn đề cải cách Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế và đặc biệt là những tác động kinh tế khi Anh rời khỏi Liên minh châu Âu, các vấn đề của Ngân hàng Trung ương Đức, nguy cơ khủng hoảng chính trị và kinh tế gây chia rẽ khu vực sử dụng đồng Euro (Eurozone) sau thất bại của cuộc trưng cầu dân ý về cải cách Thượng viện Italy cũng như ngăn chặn “làn sóng” phản đối tự do hóa thương mại.
Hội nghị này diễn ra vào thời điểm cử tri Anh vừa bỏ phiếu rời khỏi Liên minh châu Âu trong cuộc trưng cầu dân ý ngày 23/6. Trước cuộc trưng cầu dân ý này, Quỹ Tiền tệ Quốc tế từng bi quan rằng Brexit sẽ đánh dấu năm 2016 giống như sự sụp đổ của ngân hàng Lehman Brothers vào năm 2008 – sự kiện đã gây cú sốc và ảnh hưởng lớn tới kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên những lo ngại này đã tỏ ra không mấy cơ sở khi nước Anh dường như không dễ bị suy thoái như dự báo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Sau khi cử tri Anh lựa chọn Brexit, giá nhà đất đã không sụt giảm và thị trường chứng khoán cũng không có nhiều biến động. Đối với các bộ trưởng tài chính và thống đốc Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế, triển vọng kinh tế Anh được coi là một điểm sáng hiếm hoi.
Dù nâng dự báo ngắn hạn về kinh tế Anh nhưng Quỹ Tiền tệ Quốc tế vẫn cho rằng tác động dài hạn sẽ tiêu cực nếu chính phủ của Thủ tướng Theresa May ưu tiên kiểm soát người nhập cư hơn là duy trì tiếp cận thị trường chung châu Âu. Trong cuộc họp sắp tới, Tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế Christine Lagarde sẽ kêu gọi Anh tiếp tục đưa ra các gói kích thích kinh tế, đồng thời cảnh báo sẽ có những xáo trộn mới đối với cả Anh và các nước Liên minh châu Âu khi Điều 50 Hiệp ước Lisbon - thủ tục chính thức đầu tiên cho việc Anh rời khỏi Liên minh châu Âu trước cuối tháng 3/2017 chính thức được kích hoạt. Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Anh Philip Hammond cũng sẽ trình bày triển vọng kinh tế Anh và điều này có thể sẽ giúp người đứng đầu Quỹ Tiền tệ Quốc tế bớt bi quan hơn về khả năng phục hồi kinh tế thế giới.
Bên cạnh nỗi lo từ Brexit là nỗi lo thường trực của Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế về làn sóng phản đối tự do hóa thương mại trên phạm vi toàn cầu. Cách đây 10 năm, kinh tế toàn cầu tăng trưởng ở mức 5%, thành quả cao nhất kể từ những năm 1970. Tuy nhiên, báo cáo mới nhất về triển vọng tăng trưởng kinh tế thế giới của Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho biết trong năm 2016 kinh tế thế giới được dự báo sẽ chỉ tăng ở mức 3%, chủ yếu nhờ thành quả của các nước phát triển như Mỹ, châu Âu và Nhật Bản. Sự bi quan của Ngân hàng Thế giới cũng như Quỹ Tiền tệ Quốc tế về Brexit chính là xuất phát từ lo ngại rằng sự kiện này sẽ biến tình trạng tăng trưởng kinh tế chậm và lạm phát thấp hiện nay thành suy thoái kinh tế và giảm phát.
Thực tế cho thấy tăng trưởng kinh tế toàn cầu đang yếu, bất chấp các nỗ lực của các ngân hàng trung ương như cắt giảm lãi suất kỷ lục và liên tiếp nới lỏng định lượng nhằm thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng. Tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế Lagarde cho rằng để thúc đẩy tăng trưởng cần cách tiếp cận ba chiều gồm các gói kích cầu, cắt giảm thuế và cải cách cấu trúc.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế cũng cảnh báo về sự suy giảm của toàn cầu hóa do các cuộc biểu tình phản đối tự do hóa thương mại tại nhiều nước, bế tắc của các đàm phán giữa Mỹ và Liên minh châu Âu về Hiệp định Đối tác Thương mại và Đầu tư xuyên Đại Tây Dương (TTIP) và cuộc trưng cầu về Brexit. Theo Tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế, việc phản đối tự do hóa thương mại đồng nghĩa với việc sẽ mất đi một động lực chính của tăng trưởng. Và tại hội nghị mùa Thu của Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế cuối tuần này, Tổng giám đốc Ngân hàng Thế giới và Tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế sẽ kêu gọi các nước thành viên ủng hộ tự do hóa thương mại.
Những vấn đề cấp bách khác trên bàn nghị sự
Tại cuộc họp này, các Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc các ngân hàng trung ương 189 nước thành viên Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế cũng sẽ thảo luận “công thức năng động” mới cho việc góp vốn của các cổ đông. Trước đó, một báo cáo của Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế đã cho biết về những bất đồng trong việc làm thế nào để công thức này cân bằng giữa Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) và các đóng góp cho Hiệp hội Phát triển Quốc tế (IDA). Các đại biểu cũng sẽ thảo luận về tương lai của Ngân hàng Thế giới thông qua tiến trình “Nhìn về phía trước” của ngân hàng này trong đó bao gồm ba thách thức chính gồm những thay đổi của môi trường bên ngoài, khả năng Nhóm Ngân hàng Thế giới thích nghi với những thay đổi của môi trường bên ngoài và khả năng tài chính của Ngân hàng Thế giới.
Trong bối cảnh cuộc khủng hoảng di cư đáng lo ngại ở các nước châu Âu và việc Ngân hàng Thế giới ngày càng tập trung vào những nước bị ảnh hưởng bởi xung đột, Ngân hàng Thế giới sẽ làm phải làm rõ giá trị của việc mở rộng sang các lĩnh vực liên quan như di cư bắt buộc. Kể từ cuộc họp mùa Xuân của Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Ngân hàng Thế giới, khu vực Trung Đông Bắc Phi đang trở thành nơi tiếp nhận nhiều nhất số tiền cho vay của Quỹ Tiền tệ Quốc tế, vượt cả châu Âu. Vai trò của Quỹ Tiền tệ Quốc tế trong khu vực đã làm gia tăng những lo ngại về bảo vệ xã hội. Tháng 8 vừa qua, Ngân hàng Thế giới cũng đã thông qua khuôn khổ về môi trường và xã hội mới, gồm các chính sách nhằm ngăn chặn việc các dự án của Ngân hàng Thế giới gây hại đến con người và môi trường. Bất chấp một tiến trình dài, xã hội dân sự vẫn chưa hài lòng và tiếp tục cáo buộc Ngân hàng Thế giới chưa thực sự có trách nhiệm và chưa bảo vệ tốt cộng đồng. Điều này cũng trở thành vấn đề “nóng” trong chương trình nghị sự sắp tới của Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế.
Với một chương trình nghị sự dày đặc các vấn đề cấp thiết, cuộc họp mùa Thu của Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế được kỳ vọng sẽ tìm ra lối thoát cho tăng trưởng kinh tế toàn cầu, cũng như những nguy cơ mới đối với đà tăng trưởng chậm hiện nay./.
.jpg?width=300&height=-&type=resize)
