Khi mới bước vào Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã gặp phải hàng loạt những thách thức cả về đối nội và đối ngoại. Và mặc dù đã rất cố gắng trong suốt năm qua nhưng theo đánh giá của các nhà phân tích, những nỗ lực của ông vẫn chưa thực sự "kết trái".
Tháng 1-2021, Tổng thống Biden bước chân vào Nhà Trắng với những kế hoạch đầy tham vọng. Ông bắt đầu với một gói cứu trợ sâu rộng nhằm hỗ trợ người Mỹ vượt qua đại dịch COVID-19, sau đó xoay qua một gói phục hồi kinh tế lớn. Nhà Trắng đã thực hiện kế hoạch đó một cách nghiêm túc và kỷ luật, nhưng kết quả lại không được như kỳ vọng. Theo một cuộc thăm dò gần đây của NPR/Marist, tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Biden khá thấp, chỉ 42%. Đây được coi là bằng chứng rõ ràng về nỗi thất vọng của người Mỹ đối với Tổng thống Biden khi ông chưa thể đưa cuộc sống bình thường trở lại và giảm bớt những mối lo ngại về kinh tế như đã cam kết.
Hồi tháng 3, nhờ ưu thế đa số của phe Dân chủ tại lưỡng viện Quốc hội, ông Biden đã ban hành thành công phần đầu tiên trong chương trình nghị sự của mình là Kế hoạch giải cứu nước Mỹ trị giá 1.900 tỷ USD. Kế hoạch này giúp chuyển lượng lớn ngân sách liên bang để hỗ trợ các gia đình lao động đang phải vật lộn với đầy rẫy khó khăn do dịch COVID-19. Sau đó, với tỷ lệ tín nhiệm vẫn trên 50%, ông Biden tiếp tục tìm cách tận dụng đà tiến, chia chương trình phục hồi của mình thành hai dự luật, gồm một gói cơ sở hạ tầng mà ông tin rằng có thể giành được ủng hộ của lưỡng đảng và dự luật thứ hai với các lợi ích nâng cao cho những gia đình lao động mà ông dự định sẽ được thông qua chỉ với ủng hộ từ đảng Dân chủ.
Đến tháng 11, ông Biden đã ký thông qua dự luật cơ sở hạ tầng trị giá 1.200 tỷ USD, rót tiền vào các dự án xây dựng cầu đường, đường sắt và đường ống dẫn dầu. Tuy nhiên, “cú bắt tay” về dự luật cơ sở hạ tầng của hai đảng Dân chủ và Cộng hòa chỉ là trường hợp cá biệt. Dự luật thứ hai mang tên “Xây lại Tốt hơn” (Build Back Better), một gói hỗ trợ trị giá 1.750 tỷ USD, thấp hơn đáng kể so với đề xuất ban đầu của ông Biden, vẫn bị đình trệ suốt nhiều tuần qua tại Thượng viện.
Cùng với đó, những thách thức mà Tổng thống Biden phải đối mặt còn vượt xa khỏi nghị trường quốc hội Mỹ. Hồi tháng 7, ông tuyên bố nước Mỹ đã thoát khỏi COVID-19 nhưng đại dịch đã quay trở lại với một biến chủng mới. Bên cạnh đó, mặc dù tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ đã giảm kỷ lục (hiện ở mức 4,2%) và tiền lương tăng nhưng tình trạng lạm phát, bão giá tăng vọt đang gây nhiều lo lắng cho người tiêu dùng Mỹ. Ông Biden đã thực hiện một số biện pháp nhằm giảm lạm phát nhưng sẽ phải mất nhiều tháng nữa thì kết quả mới có thể được chứng thực.
Trong lĩnh vực đối ngoại, ông Biden đã có chuyến công du nước ngoài đầu tiên trên cương vị Tổng thống Mỹ đến Geneva (Thụy Sĩ) hồi tháng 6 và gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin với niềm hy vọng rằng thông qua một cuộc trao đổi thẳng thắn giữa hai bên sẽ giúp ổn định mối quan hệ song phương. Nhưng đến nay, kết quả từ cuộc gặp vẫn rất mơ hồ.
Đặc biệt, đến tháng 8, Tổng thống Biden ra lệnh rút toàn bộ lính Mỹ khỏi Afghanistan. Điều này đã khiến ông nhận về không ít chỉ trích, giáng một đòn mạnh vào tín nhiệm của ông chủ Nhà Trắng. Quyết định rút quân của Mỹ đã khiến Afghanistan nhanh chóng rơi vào tay lực lượng Taliban. Các chuyên gia quốc tế nhận định đây là một thất bại lớn của ông Biden trong cam kết đưa nước Mỹ trở lại vai trò lãnh đạo thế giới. Đồng thời, đẩy những người Afghanistan từng cộng tác với Mỹ vào tình cảnh nguy hiểm và khiến niềm tin về những cam kết của Washington đối với các vấn đề quốc tế bị lung lay.
Bên cạnh đó, ông Biden hiện đang phải vật lộn với hàng loạt vấn đề khác không dễ khắc phục. Chính quyền của ông vẫn chưa thể làm chậm dòng người di cư vào Mỹ ở khu vực biên giới phía nam và tình trạng phân cực sâu sắc đang gây lung lay cấu trúc xã hội đất nước. Dịch COVID-19 là một trong những vấn đề đặc biệt gây phân cực. Tình trạng chia rẽ đảng phái từ cuộc bầu cử Tổng thống đã lan sang lĩnh vực y tế, gây ảnh hưởng lớn đến hiệu quả của các biện pháp kiểm soát dịch ở Mỹ khi nhiều người không chịu tuân thủ những khuyến nghị an toàn như đeo khẩu trang hay tiêm vắc-xin…
Sắp tới, Tổng thống Biden có thể sẽ dành thời gian trước thềm cuộc bầu cử Quốc hội giữa kỳ năm 2022 để cố gắng hướng cử tri vào những thành tựu mà ông đã đạt được, thay vì những gì mà chính quyền của ông chưa hoàn thành. Giới chuyên gia quốc tế dự đoán ông sẽ tiếp tục nỗ lực cải thiện cơ sở hạ tầng và ổn định nền kinh tế. Tuy nhiên, niềm tin của người Mỹ dành cho Tổng thống Biden chỉ có thể tăng lên khi lạm phát được kiềm chế và dự luật “Xây lại Tốt hơn” cùng với những ưu đãi về thuế, trợ cấp cho dịch vụ chăm sóc trẻ em, người già… mà ông đưa ra được lưỡng viện Quốc hội thông qua và triển khai hiệu quả.
