“Trốn thuế, nợ thuế...” là các cụm từ nghe thật chẳng vui tai. Ấy vậy mà thời gian gần đây, ngành Thuế Thái Nguyên phải nhắc nhiều tới cụm từ này. Cũng bởi, một số doanh nghiệp trong tỉnh đã lợi dụng cơ chế tự tính, tự khai, tự nộp thuế theo quy định mới của ngành Thuế để tìm ra các mánh khoé trốn thuế một cách tinh vi, hòng qua mặt cán bộ thuế.
Tại kỳ khai thuế tháng 1-2008, Công ty TNHH Vận tải và Thương mại Bình Minh có phát sinh thuế giá trị gia tăng phải nộp trong kỳ là trên 1,2 tỷ đồng. Nếu Công ty này nghiêm chỉnh chấp hành nghĩa vụ nộp thuế thì đã chẳng có chuyện để nói. Nhưng tháng 3-2008, Công ty lại quyết định giải thể doanh nghiệp với lý do “hoạt động sản xuất, kinh doanh không thuận lợi, bị thua lỗ kéo dài”. Chi cục thuế T.P Thái Nguyên đã gửi thông báo nợ thuế đến Công ty này 2 lần nhưng doanh nghiệp vẫn chưa chịu nộp thuế. Chi cục thuế Thành phố đã tiến hành xử phạt trên 42,6 triệu đồng đối với Công ty này vì chậm nộp thuế. Mặc dù vậy, Công ty TNHH vận tải và thương mại Bình Minh vẫn làm ngơ với số nợ trên.
Mọi chuyện chỉ dừng ở đây thì có lẽ cũng không có nhiều điều phải bàn, nhưng trong quá trình Công ty này giải thể, một doanh nghiệp khác là Công ty TNHH thương mại Văn Minh (trụ sở tại xóm Phú Thịnh, xã Thuận Thành, Phổ Yên) do chính ông Vũ Văn Minh làm đại diện với số vốn góp là 22,5 tỷ đồng (bằng 90%) được cấp Giấy Đăng ký kinh doanh. Doanh nghiệp mới này có hồ sơ đề nghị hoàn thuế giá trị gia tăng gửi Cục Thuế tỉnh với số thuế hoàn trên 1,5 tỷ đồng.
Theo ông Đỗ Trọng Nghĩa, Trưởng Phòng tổng hợp, nghĩa vụ, dự toán- Cục Thuế tỉnh thì việc làm trên của doanh nghiệp chính là chưa chấp hành nghiêm nghĩa vụ nộp ngân sách Nhà nước, có biểu hiện trốn thuế rõ ràng. Ngay sau khi phát hiện, Cục Thuế đã có văn bản đề nghị Sở Kế hoạch- Đầu tư trước khi cho phép Công ty TNHH Vận tải và Thương mại Bình minh giải thể phải xác nhận việc thực hiện nghĩa vụ thuế với ngân sách Nhà nước của Công ty này (xác nhận do Chi cục Thuế Thành phố cấp).
Qua thanh tra tình hình tự kê khai, tự nộp thuế ở một số doanh nghiệp trong tỉnh 4 tháng đầu năm 2008 của ngành Thuế cho thấy, đã xuất hiện các mánh khoé trốn thuế mới tinh vi hơn trước. Đó là việc các doanh nghiệp cố tình xác định sai mức ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp nhằm làm giảm số thuế phải nộp hoặc đưa các khoản chi phí không đúng quy định vào giá thành sản phẩm. Ngoài ra, có doanh nghiệp còn khai sai thuế xuất, thuế giá trị gia tăng và khai thiếu doanh số đối với ngành vận tải... Đối với những doanh nghiệp này, có trường hợp truy thu được các khoản thuế, có trương hợp phải tiến hành ấn định (thường là với doanh nghiệp vận tải) mới có thể tính thuế.
Qua các đợt thanh tra, cán bộ ngành Thuế đã phát hiện và thu tăng thêm vào ngân sách từ các khoản trốn thuế của doanh nghiệp là 15,7 tỷ đồng . Con số này cho thấy số lượng các doanh nghiệp trốn thuế cũng như lượng tiền thuế chưa thu được trong doanh nghiệp là khá lớn. Theo báo cáo của ngành Thuế, đến hết ngày 12-5-2008 có tới vài chục doanh nghiệp trên địa bàn đang nợ thuế, trong đó điển hình có các đơn vị như: HTX Công nghiệp và Vận tải Chiến Công nợ thuế gần 3,8 tỷ đồng; Công ty CP Sản xuất và Dịch vụ tổng hợp Thái Nguyên nợ 308 triệu đồng; Nhà máy chè Đại Từ nợ 354 triệu đồng...
Tình trạng nhiều doanh nghiệp đang tìm cách trốn, nợ thuế có thể xem là đáng báo động hiện nay. Cục Thuế Thái Nguyên đang tăng cường các biện pháp quyết liệt để ngăn chặn ngay tình trạng này. Cụ thể, sẽ tập huấn và phổ biến Luật Quản lý thuế, các quy định xử phạt trong lĩnh vực thuế cho các doanh nghiệp. Ngoài ra, sẽ tăng cường hỗ trợ, đối thoại với doanh nghiệp qua các kênh khác nhau. Cùng với đó, ngành Thuế sẽ tăng cường thanh, kiểm tra tại cơ quan Thuế và tại các doanh nghiệp.
Được biết, với những doanh nghiệp trốn, nợ thuế quá hạn hoặc cố tình không thực hiện trả nợ thuế, ngành Thuế sẽ áp dụng các biện pháp mạnh hơn. Ví dụ, đối với trường hợp của Công ty TNHH Vận tải và Thương mại Bình Minh, nếu không sớm hoàn thành trả nợ thuế, Cục Thuế sẽ phối hợp với các ngành, đơn vị liên quan thực hiện các bước như: Phong toả tài khoản, trích tiền từ tài khoản; kê biên tài sản; thu qua bên thứ ba và nếu vẫn không thực hiện sẽ rút giấy phép kinh doanh.
