Nữ giám đốc và hành trình xây dựng thương hiệu chè

Ở huyện Đồng Hỷ, nhắc đến những cơ sở sản xuất chè có tiếng, không thể thiếu Hợp tác xã (HTX) Chè an toàn Nguyên Việt ở xã Minh Lập và vai trò của nữ Giám đốc Uông Thị Lan. Bằng tình yêu với cây chè quê mình, sau 12 năm thành lập, bà đã dẫn dắt HTX không ngừng phát triển. Sản phẩm chè của HTX dần khẳng định được chất lượng, chỗ đứng trên thị trường.

Bà Uông Thị Lan, Giám đốc HTX Chè an toàn Nguyên Việt, cùng cán bộ đơn vị chuyên môn khảo sát vùng chè để chuyển một phần diện tích sang sản xuất theo hướng hữu cơ.

Minh chứng rõ nét về chất lượng sản phẩm chè của HTX là nhiều bằng khen, giấy chứng nhận, những chiếc cúp của các cơ quan, đơn vị, ngành trao tặng cho bà Uông Thị Lan cũng như các sản phẩm của HTX. Có thể kể ra vài ví dụ như: Năm 2022, sản phẩm Giọt Ngọc trà được Tổng Hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam trao tặng Danh hiệu Thương hiệu vàng nông nghiệp Việt Nam. Cùng năm, HTX được Cục Công Thương địa phương cấp chứng nhận Sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu cấp khu vực. HTX cũng là một trong 6 đơn vị trong tỉnh có sản phẩm được lựa chọn là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp Quốc gia; được UBND tỉnh công nhận 3 sản phẩm chè đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao, 2 sản phẩm OCOP 3 sao…

Bà Lan kể về hành trình gắn bó với cây chè: Tôi sinh ra và lớn lên ở vùng chè Trại Cài nên gắn bó với cây chè từ nhỏ. Tôi không thể quên được những lần theo bố mẹ lên đồi hái chè, đi chợ bán chè, miệng nhấm nháp những búp chè tươi, chè khô. Dư vị chan chát nơi đầu lưỡi, ngọt nơi cổ họng và hương thơm ngát từ mẻ chè mẹ sao bên bếp lửa cứ thế ngấm dần vào tôi lúc nào không biết. Hồi đó, làm chè vất vả mà năng suất thấp, thu nhập bấp bênh. Bởi vậy, sau khi lập gia đình, ngoài nghề chè, tôi lần lượt làm thêm các công việc khác như làm công nhân tại nhà máy đường ở xã, nghề may, bán hàng xén ngoài chợ để kiếm sống. Mỗi lần đi chợ, tôi mang theo chè của nhà làm được đi bán. Thấy khách ai cũng tấm tắc khen ngon. Nhận ra giá trị chè quê mình và nhu cầu của khách hàng, tôi quyết định bỏ các việc khác để tập trung sản xuất và kinh doanh chè. Tôi đã tham gia các lớp tập huấn, chuyển giao kỹ thuật sản xuất ở địa phương để nâng cao chất lượng sản xuất, kinh doanh sản phẩm chè.

Có nguồn hàng dồi dào, bà Lan chọn Quảng Ninh là nơi tiêu thụ chính. Để có vùng nguyên liệu ổn định, bà đã vận động, tập hợp các hộ trồng chè để thành lập HTX. Và bà mạnh dạn "gõ cửa" các cơ quan chuyên môn tư vấn, hỗ trợ về thủ tục, hồ sơ; xây dựng nhà xưởng, mua sắm máy móc, thiết bị… Năm 2011, HTX Chè an toàn Nguyên Việt được thành lập với 7 thành viên do bà làm Giám đốc.

Việc kinh doanh lúc đầu không mấy thuận lợi, có thời điểm bà thua lỗ hàng trăm triệu đồng. Bà chia sẻ: Sự việc này khiến tôi nhận ra, nếu muốn tìm được “chỗ đứng” bền vững cho chè thì cần xây dựng quy trình sản xuất bài bản, chuyên nghiệp từ khâu trồng, chăm sóc, chế biến, đóng gói, bảo quản và quảng bá sản phẩm.

Vậy là “cuộc cách mạng” với cây chè được bắt đầu. Bà vận động bà con xã viên quy hoạch lại diện tích, cải tạo đất, trồng mới giống chè, lắp hệ thống tưới nước tự động... sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP.

Tuy nhiên, thay đổi tư duy, hành động của người khác chưa bao giờ là việc dễ dàng. Để làm được được điều này, bà đã đến từng nhà dân để động viên, phân tích cho bà con hiểu về lợi ích của sản xuất chè an toàn; tích cực đi “xin” các chương trình, dự án hỗ trợ giống, phân bón cho bà con; phối hợp với đơn vị chuyên môn tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật trồng chè cho các thành viên; bao tiêu đầu ra…

Bên cạnh đó, bà cũng thiết kế lại bao bì, mẫu mã, nhãn mác để tạo ra bộ nhận riêng; tích cực quảng bá, giới thiệu sản phẩm của đơn vị tại các hội chợ trong và ngoài tỉnh, trên các trang thông tin, mạng xã hội… Sản phẩm chè của HTX được chế biến và đóng gói theo dây chuyền công nghệ mới, máy móc đồng bộ, nhà xưởng khép kín rộng 150m2, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Sau 12 năm thành lập, từ chỗ chỉ có 7 thành viên, đến nay HTX có 31 hộ thành viên, với vùng nguyên liệu chè ViệtGAP trên 30ha. Nhờ chú trọng khâu sản xuất, chế biến nên chất lượng sản phẩm chè của HTX ngày càng khẳng  định được vị thế trên thị trường.

5/30ha diện tích vùng chè của HTX đã được gắn mã số vùng trồng. Trung bình mỗi năm, HTX xuất bán ra thị trường 35 tấn chè búp khô, với các sản phẩm đa dạng từ những giống chè lai, như: Bát tiên, Kim tuyên, TRI 777…; được tiêu thụ tại nhiều siêu thị ở các tỉnh, thành phố như: Quảng Ninh, Hà Nội, Cao Bằng, Trà Vinh, Hưng Yên… Năm 2022, doanh thu của HTX đạt 4 tỷ đồng.

Nói về dự định thời gian tới, Giám đốc Uông Thị Lan chia sẻ: Chúng tôi sẽ xây dựng khu thưởng trà để đón tiếp khách đến tham quan, trải nghiệm; chú trọng làm chè hữu cơ, đồng thời hướng tới xây dựng sản phẩm OCOP 5 sao để đưa sản phẩm chè ra các thị trường lớn hơn và xuất khẩu…