Vì sao virus SARS-CoV-2 có thể gây tổn thương cho toàn bộ cơ thể?

14:32, 29/07/2021

GS, TS Nguyễn Văn Kính, nguyên Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, Chủ tịch Hội Truyền nhiễm Việt Nam cho biết: Các protein S của virus SARS-CoV-2 gắn với thụ thể ACE-2 mà thụ thể này có mặt ở nhiều loại tế bào như: phế nang, thận, ruột, tế bào gan và cả tương bào nên virus có thể gây tổn thương cho toàn cơ thể.

Theo GS Kính, virus SARS-CoV-2 vừa lan truyền vừa tiếp tục biến đổi gene tạo ra nhiều geneotype mới. Tại Việt Nam đã phát hiện 6 chủng khác với virus ban đầu. Chủng phổ biến hiện nay là D614G, B1.17, B1617.2. Trong đó chủng Delta (B1617.2) đang xuất hiện ở phần lớn ổ dịch lớn tại Việt Nam.

Virus SARS-CoV-2 xâm nhập vào đường hô hấp. Các protein S của virus gắn với thụ thể ACE-2 trên bề mặt tế bào biểu mô phế quản của người, giúp chúng xâm nhập vào cơ thể vật chủ. Do thụ thể ACE-2 có mặt ở nhiều loại tế bào như: phế nang, thận, ruột, tế bào gan và cả tương bào nên SARS-CoV-2 còn có thể gây tổn thương cho toàn cơ thể.

Theo GS Kính thời gian ủ bệnh từ 2-14 ngày, trung bình 5-7 ngày. Bệnh khởi phát khi có: sốt, ho khan, mệt mỏi, đau họng. Một số trường hợp có biểu hiện rối loạn khứu giác hoặc tê lưỡi… Hầu hết các bệnh nhân có chỉ bị sốt nhẹ, ho, mệt mỏi và không bị viêm phổi và tự hồi phục sau 1 tuần. Một số trường hợp có viêm kết mạc, dấu hiệu viêm đỏ các đầu ngón chân…

Ngoài ra, một số trường hợp có thể viêm phổi, viêm phổi nặng, diễn tiến tới suy hô hấp cấp nặng sốc nhiễm trùng, rối loạn thăng bằng kiềm - toan, rối loạn đông máu, trầm cảm, rối loạn tâm lý, suy chức năng các cơ quan dẫn đến tử vong.

Tỷ lệ tử vong xảy ra nhiều hơn ở người cao tuổi, người suy giảm miễn dịch và mắc các bệnh mạn tính kèm theo.

Virus SARS-CoV-2 tồn tại trong cơ thể khoảng 4 tuần kể từ khi xâm nhập. Ở ngoài môi trường, virus rất dễ bị chết bởi ánh sáng, tia cực tím và nhiệt độ cao. Ở môi trường lạnh, ẩm, mặt phẳng kim loại/nhựa virus có thể tồn tại 1-3 ngày. Các dung môi lipid như Ether, cồn 70 độ, chất khử trùng chứa Chlor, xà phòng, acid peracetic Chloroform và Chlorhexidine, virus tồn tại từ 2-30 phút.

GS Kính cảnh báo, khoảng 10% tổng số ca mắc COVID-19 trên thế giới là nhân viên y tế. Tại Việt Nam có 39 trường hợp bác sĩ mắc COVID-19. Nguy cơ lây nhiễm trong cơ sở y tế là rất cao. 

Một số thủ thuật dễ lây truyền virus như đặt ống nội khí quản. Do vậy, trong quá trình triển khai các kỹ thuật, nhân viên y tế nên dùng hộp chống aerosol, dùng đèn đặt nội khí quản có camera. Bên cạnh đó, phải bảo đảm an thần giãn cơ tốt trước khi đặt; trang bị PPE đầy đủ, có thể thêm mũ trùm đầu có luồn dây ô-xy thổi 5l/phút để tránh mờ kính và bí hơi.

Điều trị cho bệnh nhân mắc COVID-19 hiện nay vẫn chủ yếu là nghỉ ngơi tại giường, vệ sinh mũi họng giữ ấm. Điều trị triệu chứng: Hạ sốt, giảm ho. Uống đủ nước, cân bằng dịch, điện giải, dinh dưỡng, và nâng cao thể trạng. Tư vấn, hỗ trợ, điều trị  tâm lý. Theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu sinh tồn, phát hiện suy hô hấp, suy tuần hoàn.